رابطهٔ غذا و تغذیه با سرطان
دانشمندان معتقدند با ایجاد تغییرات درست در غذایی که میخوریم و اینکه چقدر و چگونه میخوریم، افزایش فعالیت بدنی، حفظ وزن مناسب و پرهیز از مصرف دخانیات، همهٔ ما قدرت معقول و شناختهشدهٔ پیشگیری از سرطان را خواهیم داشت، اما نکتهٔ مهم این است که نباید تحت تأثیر تبلیغات تجاری و غیرعلمی در رابطه با تغذیه و سرطان قرار گرفت، چون هیچ نوع از مواد غذایی ناگهان معجزه نمیکند. همچنین دنیای رو به گسترش علم و اینترنت نقش بسیار مهمی در اطلاعرسانی درست به افراد دارد که بدون راهنماییها و اطلاعات درست میتواند گمراه و گیجکننده باشد. در این مطلب سعی شده است تا موارد بهروز و قابل اطمینانی دربارهٔ ارتباط بین سرطان و تغذیه در اختیارتان قرار داده شود.
رژیم غذایی چیست؟
رژیم غذایی، رابطهٔ بین غذا و تغذیه بر حسب نیاز انسان است. به این شکل که میزان انرژی و مواد مغذی مورد نیاز هر فرد محاسبه میشود و سپس با توجه به سن، جنس، سلیقهٔ هر فرد یا همان ذائقه، سلامت و بیماریهای او تعیین خواهد شد. وقتی شما بیماری مشخصی دارید، بهتر است تعیین رژیم غذایی شما توسط کارشناسان و متخصصان تغذیه انجام شود.
یک رژیم غذایی سالم شامل مصرف متعادل و مناسب از تمام گروههای غذایی یعنی گروه میوهها و سبزیجات، گروه نان و غلات، شیر و لبنیات، گوشت و حبوبات است. همچنین در یک رژیم غذایی سالم، مصرف قندهای ساده، نمک و چربیها محدود میشود.
پیروی از یک رژیم غذایی سالم در سلامت بدن و پیشگیری از بسیاری از بیماریها مثل سرطان مؤثر است و ابتلا به بسیاری از بیماریها میتواند کاملاً با انتخاب نادرست مواد غذایی و رفتارهای غلط غذا خوردن مرتبط باشد.
همچنین رژیم غذایی بخش مهمی از درمان سرطان است و خوردن مواد غذایی سالم و مناسب هنگام درمان و بعد از آن کمک میکند تا فرد هم سالم و قوی بماند و هم احساس بهتری داشته باشد.
تغذیه چه اثری در بروز سرطان دارد؟
تاکنون بیش از ۲۷۰ نوع سرطان شناخته شده است که در تمام آنها تغییرات پروتئینی در سطح سلولها دیده شده است و بیش از ۲۰۰ هزار نوع پروتئین در هر سلول وجود دارد. این پروتئینها محصول ژنهایی است که تحت تأثیر مواد غذایی و سایر عوامل خارجی ایجاد شده و عامل بروز سرطانها بوده است که با هدایت آنها میتوان در درمان بیماران مبتلا به سرطان استفادهٔ مطلوب کرد.
همچنین گلوکز که در واقع قند خالص بدن است عامل اصلی تغذیهٔ سلولهای سرطانی در تمام انواع سرطان شناخته شده، یعنی یک سلول سرطانی چندین برابر یک سلول معمولی گلوکز مصرف میکند و این اتفاق موجب بر هم خوردن متابولیسم سلولی و در نتیجه سوخت و ساز بدن خواهد شد که در ظاهر به صورت لاغری در افراد مبتلا به سرطان و مشکلات تغذیهای خود را نشان میدهد.
رابطهٔ سرطان با غذا و تغذیه سالهای زیادی است که شناخته شده، یعنی کسانی که نوعی خاصی از غذاها را میخورند یا برخی دیگر را مصرف نمیکنند به کدام سرطان بیشتر مبتلا میشوند. به عنوان مثال، رابطهٔ بین سبزی و سرطان دستگاه گوارش، به ویژه سرطان رودهٔ بزرگ در بسیاری از تحقیقات مشخص شده است یا رابطهٔ مواد مصنوعی یا نگهدارنده درون مواد غذایی با سرطانهایی مثل خون، مثانه و کلیه بیشتر از گذشته شناخته شده است.
اما غیر از این موضوع و در تحقیقات ادامهدار، حتی نحوهٔ مصرف مواد غذایی نیز رابطهٔ تأثیرگذاری با برخی از سرطانها را نشان داد. مثلاً مصرف غذاها و نوشیدنیهای داغ با افزایش بروز سرطان مری همراه بود. بهطورکلی نیز مصرف مواد غذایی بیشتر از حد نیاز و ذخیره شدن کالریهای اضافی مصرفنشده منجر به افزایش وزن و چاقی میشود. بنابراین و به اختصار، چاقی را از عوامل مولد بسیاری از سرطانها مثل سرطان پستان و سرطان دستگاه گوارش میدانند.
همچنین آنچه بر اساس تحقیقات جدیدتر کشف شده است، چگونگی اثرگذاری مواد غذایی روی سلولهای بدن و ایجاد سرطان است. این موضوع که توسط دانشمندان در یک مطالعهٔ بزرگ و طولانی انجام شد، نشان داد که مواد غذایی با تغییراتی که در سطح سلولها انجام میدهند، وارد هستهٔ سلول میشوند و با تخریب DNA، مکانیسم اثر ژنهای موجود در هستهٔ سلول را تغییر میدهند و این ژنها با نسخهنویسیهای غیراستاندارد و غیرطبیعی باعث بروز تغییرات سلولی و در نتیجه تکثیر خارج از کنترل سلول و ایجاد سرطان میشوند.
ارتباط بین تغذیه، غذا و مواد غذایی و بیماریهای مختلف حقیقتی نیست که شما تازه آن را شنیده باشید، اما چیزی که کمتر به آن توجه میشود این است که برای پیشگیری از سرطان باید رژیم غذایی مناسب و سالم را از دوران شیرخواری و نوپایی به کودکانمان بیاموزیم، چون مکانیسم تأثیرات مواد غذایی طولانی است یعنی مختص سن خاصی نمیشود، بلکه از دورهٔ شیرخوارگی تا پایان عمر باید حواسمان به مواد غذاییمان مصرفی باشد.
پس غذایی که در دورهٔ کودکی و نوجوانی میخوریم میتواند باعث بیماری و سرطانهای مختلف مثل سرطان شایع پستان در دورههای بعدی زندگی شود، بنابراین لازم است با رعایت یک رژیم غذایی خوب در پیشگری از سرطان پستان به خانوده و خودمان کمک کنیم.
در مورد سرطانهای زنان بیشتر بدانید.