زگیل تناسلی
زگیل تناسلی از رایجترین انواع عفونتهای آمیزشی است و ویروس پاپیلومای انسانی عامل ایجاد زگیل است. اما زگیل تناسلی چه علائمی دارد و چطور درمان میشود؟ در این مطلب با زگیل تناسلی، علائم زگیل تناسلی در زنان و مردان، علل ایجاد، تشخیص و درمان زگیل تناسلی آشنا شوید.
زگیل ناحیهٔ تناسلی
زگیل تناسلی یکی از شایعترین انواع عفونتهای آمیزشی است. تقریباً همهٔ افراد فعال از نظر جنسی در مقطعی از زندگی خود حداقل به یک نوع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که زگیل تناسلی را ایجاد میکند، آلوده میشوند.
زگیل تناسلی روی بافتهای مرطوب ناحیهٔ تناسلی تأثیر میگذارد. این ضایعات میتوانند شبیه برآمدگیهای کوچک و گوشتیرنگی به نظر برسند یا ظاهری شبیه گلکلم داشته باشند. در بسیاری از موارد، زگیلها آنقدر کوچک هستند که قابل مشاهده نیستند.
برخی سویههای اچپیوی تناسلی میتوانند باعث زگیل تناسلی شوند، در حالی که برخی دیگر میتوانند باعث سرطان شوند. واکسنهای HPV میتوانند به محافظت در برابر گونههای خاصی از اچپیوی تناسلی کمک کنند.
در مورد ویروس و عفونت HPV دقیق و کامل بدانید.
علائم زگیل ناحیهٔ تناسلی
در زنان، زگیل تناسلی میتواند روی فرج، دیوارههای واژن، ناحیهٔ بین دستگاه تناسلی خارجی و مقعد، کانال مقعد و دهانهٔ رحم رشد کند. در مردان، زگیل ممکن است در نوک یا ساقهٔ آلت تناسلی، کیسهٔ بیضه یا مقعد ایجاد شود. زگیل تناسلی همچنین میتواند در دهان یا گلوی فردی که با فرد مبتلا ارتباط جنسی دهانی داشته است، ایجاد شود. علائم و نشانههای زگیل تناسلی شامل موارد زیر است:
- برآمدگیهای کوچک گوشتیرنگ، قهوهای یا صورتی در ناحیهٔ تناسلی
- شکلی شبیه گلکلم که در اثر وجود چند زگیل کنار هم ایجاد میشود.
- خارش یا ناراحتی در ناحیهٔ تناسلی
- خونریزی حین آمیزش
زگیل تناسلی میتواند آنقدر کوچک و مسطح باشد که دیده نشود. با این حال، در موارد نادر زگیل تناسلی میتواند در افرادی که سیستم ایمنی سرکوبشده دارند، تکثیر شود و خوشههای بزرگی از آن ایجاد شود. اگر شما، همسر یا شریک جنسیتان برجستگی یا زگیلی در ناحیهٔ تناسلی دارید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
علل ایجاد زگیل ناحیهٔ تناسلی
ویروس پاپیلومای انسانی یا همان اچپیوی، عامل ایجاد زگیل است. بیش از 40 گونه اچپیوی وجود دارد که ناحیهٔ تناسلی را درگیر میکنند. زگیل تناسلی تقریباً همیشه از طریق تماس جنسی منتقل میشود. برای منتقل کردن عفونت به شریک جنسی، لازم نیست زگیل شما قابل مشاهده باشد.
عوامل خطرساز
بیشتر افرادی که از نظر جنسی فعال هستند در مقطعی به اچپیوی تناسلی مبتلا میشوند. عواملی که میتوانند خطر ابتلا به این عفونت را افزایش دهند عبارت است از:
- داشتن رابطهٔ جنسی محافظتنشده با چند شریک جنسی
- داشتن یک عفونت آمیزشی دیگر
- داشتن رابطهٔ جنسی با شریکی که سابقهٔ جنسی او را نمیدانید.
- فعال شدن از نظر جنسی در سن پایین
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف، مثلاً به دلیل اچآیوی یا داروهای پیوند عضو
عوارض عفونت اچپیوی
عوارض عفونت اچپیوی میتواند شامل موارد زیر باشد:
سرطان: سرطان دهانهٔ رحم ارتباط نزدیکی با عفونت اچپیوی تناسلی دارد. انواع خاصی از اچپیوی نیز با سرطانهای فرج، مقعد، آلت تناسلی مردانه و دهان و گلو مرتبط هستند. عفونت اچپیوی همیشه منجر به سرطان نمیشود، اما برای زنان، به ویژه آنهایی که به انواع پرخطر اچپیوی آلوده شدهاند، مهم است که به طور منظم آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهند.
مشکلات دوران بارداری: در موارد نادر، در دوران بارداری زگیل میتواند بزرگ شود و ادرار کردن را دشوار کند. زگیل روی دیوارهٔ واژن میتواند مانع از کشش بافتهای واژن هنگام زایمان شود. زگیلهای بزرگ روی فرج یا واژن ممکن است هنگام زایمان و با کشیده شدن دچار خونریزی شوند. در موارد فوقالعاده نادر، نوزادی که از مادر مبتلا به زگیل تناسلی متولد میشود، دچار زگیلی در گلو میشود. ممکن است نوزاد برای جلوگیری از مسدود شدن راه هوایی نیاز به جراحی داشته باشد.
پیشگیری از زگیل ناحیهٔ تناسلی
محدود کردن تعداد شرکای جنسی و واکسینه شدن به جلوگیری از ابتلا به زگیل تناسلی کمک میکند. استفاده از کاندوم در هر بار رابطهٔ جنسی عاقلانه است، اما لزوماً از شما در برابر زگیل تناسلی محافظت نمیکند. یکی دیگر از راههای پیشگیری قبل از شروع فعالیت جنسی واکسیناسیون است:
واکسیناسیون زگیل تناسلی
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای CDC واکسیناسیون روتین اچپیوی را برای دخترها و پسرهای 11 و 12 ساله توصیه میکند، اما میتوان این واکسیناسیون را از 9 سالگی انجام داد. برای دخترها و پسرها حالت ایدهآل این است که واکسن را قبل از شروع فعالیت جنسی دریافت کنند. عوارض جانبی این واکسنها معمولاً خفیف است و شامل درد در محل تزریق، سردرد، تب خفیف یا علائمی شبیه آنفلوانزست.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها توصیه میکند که همهٔ کودکان 11 و 12 ساله دو دز واکسن اچپیوی را با فاصلهٔ حداقل شش ماه از یکدیگر دریافت کنند. کودکان دورهٔ پیش از نوجوانی (9 و 10 ساله) و نوجوانان 13 و 14 ساله نیز میتوانند واکسیناسیون را طبق برنامهٔ دو دزی دریافت کنند. تحقیقات نشان داده است که برنامهٔ متشکل از دو دز برای کودکان زیر 15 سال کارآمد است.
نوجوانان و بزرگسالان جوانی که واکسن را بعداً در سن 15 تا 26 سالگی شروع میکنند، باید همچنان سه دز از واکسن را دریافت کنند. مرکز کنترل و پیشگیری اکنون واکسیناسیون اچپیوی را برای همهٔ افراد تا سن 26 سالگی که به تعداد کافی واکسینه نشدهاند توصیه میکند.
سازمان غذا و داروی FDA اخیراً استفاده از گارداسیل 9 را برای مردان و زنان 9 تا 45 ساله تأیید کرده است. اگر سن شما بین 27 تا 45 سال است، از پزشک خود بپرسید که آیا او تزریق واکسن اچپیوی را برای شما توصیه میکند یا خیر.
در مورد واکسن HPV و گارداسیل 9 کامل و دقیق بدانید.
تشخیص زگیل ناحیهٔ تناسلی
زگیل تناسلی اغلب بر اساس ظاهر تشخیص داده میشود اما گاهی اوقات ممکن است به بیوپسی نیاز باشد.
تست پاپ اسمیر
برای زنان، انجام منظم معاینات لگن و تست پاپ اسمیر اهمیت دارد. این بررسیها میتوانند به تشخیص تغییرات واژن و دهانهٔ رحم در اثر زگیل تناسلی یا علائم اولیهٔ سرطان دهانهٔ رحم کمک کنند. طی آزمایش پاپاسمیر، پزشک از دستگاهی به نام اسپکولوم برای باز نگه داشتن واژن و دیدن مسیر بین واژن و رحم و دهانهٔ رحم استفاده میکند. سپس از یک ابزار دستهبلند شبیه یک گوشپاکن بلند برای برداشتن نمونهٔ کوچکی از سلولهای دهانهٔ رحم استفاده میکند. این سلولها با میکروسکوپ از نظر وجود ناهنجاری بررسی میشوند.
تست اچپیوی
تنها چند نوع اچپیوی تناسلی با سرطان دهانهٔ رحم ارتباط داده شده است. نمونهای که طی تست پاپ اسمیر از سلولهای دهانهٔ رحم برداشته شده است میتواند از لحاظ گونههای سرطانزای اچپیوی مورد آزمایش قرار گیرد. این آزمایش عموماً به زنان 30 ساله و بالاتر اختصاص دارد و برای زنان جوانتر زیاد مفید نیست، زیرا برای آنها اچپیوی معمولاً بدون درمان از بین میرود.
درمان زگیل ناحیهٔ تناسلی
اگر زگیل شما ناراحتی ایجاد نمیکند، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. اما اگر خارش، سوزش و درد دارید، یا اگر نگران گسترش عفونت هستید، پزشک میتواند کمک کند تا با دارو یا جراحی زگیل را از بین ببرید. با این حال، زگیلها اغلب پس از درمان دوباره برمیگردند و هیچ درمانی برای خود ویروس وجود ندارد.
داروهای زگیل تناسلی
درمانهای زگیل تناسلی که میتوانند مستقیماً روی پوست اعمال شوند عبارت است از:
ایمیکیمود (Aldara, Zyclara): به نظر میرسد این کرم توانایی سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با زگیل تناسلی تقویت میکند. تا زمانی که کرم روی پوست شما قرار دارد از تماس جنسی خودداری کنید. این کرم ممکن است کاندوم و دیافراگم را تضعیف کند و پوست شریک جنسی شما را تحریک کند. یکی از عوارض جانبی احتمالی ایمیکیمود قرمزی پوست است. سایر عوارض جانبی ممکن است شامل تاول، بدن درد، سرفه، راش پوستی و خستگی باشد.
پودوفیلین و پودوفیلوکس (Condylox): پودوفیلین یک رزین گیاهی است که بافت زگیل تناسلی را از بین میبرد. این دارو توسط پزشک اعمال میشود. پودوفیلوکس حاوی همان مادهٔ مؤثره است، اما میتوان آن را در خانه اعمال کرد. هرگز از پودوفیلوکس به صورت داخلی برای زگیلهای داخل واژن و داخل آلت تناسلی مردانه استفاده نکنید. علاوه بر این، استفاده از آن در دوران بارداری توصیه نمیشود. عوارض جانبی پودوفیلوکس میتواند شامل تحریک خفیف پوست، زخم یا درد باشد.
تریکلرواستیک اسید: این درمان شیمیایی، زگیل تناسلی را میسوزاند و میتواند برای زگیلهای داخلی استفاده شود. عوارض جانبی میتواند شامل تحریک خفیف پوست، زخم یا درد باشد.
سینکاتچینز (Veregen): این کرم برای درمان زگیل تناسلی خارجی و زگیلهای داخل یا اطراف کانال مقعد استفاده میشود. عوارض جانبی مانند قرمزی پوست، خارش یا سوزش و درد اغلب خفیف هستند.
سعی نکنید زگیل تناسلی را با داروهای بدون نسخه رفع زگیل درمان کنید. این داروها برای استفاده در ناحیهٔ تناسلی ساخته نشدهاند.
عمل جراحی زگیل تناسلی
برای برداشتن زگیلهای بزرگتر، زگیلهایی که به داروها پاسخ نمیدهند یا اگر باردار هستید، زگیلهایی که کودکتان هنگام زایمان میتواند در معرض آنها قرار گیرد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. گزینههای جراحی عبارت است از:
انجماد با نیتروژن مایع (کرایوتراپی): منجمد کردن با ایجاد یک تاول در اطراف زگیل عمل میکند. حین بهبود پوست ضایعات میافتند و اجازه میدهند پوست جدیدی ظاهر شود. ممکن است لازم باشد این درمان را تکرار کنید. عوارض جانبی اصلی آن شامل درد و ورم است.
کوتر کردن (الکتروکوتر): در این روش از جریان برق برای سوزاندن زگیل استفاده میشود. ممکن است بعد از این پروسه کمی درد و ورم داشته باشید.
برداشتن با جراحی: پزشک ممکن است از ابزارهای خاصی برای جدا کردن زگیل استفاده کند. برای این درمان به بیهوشی موضعی یا عمومی نیاز خواهید داشت و ممکن است پس از آن درد داشته باشید.
لیزردرمانی: این روش که از یک اشعهٔ نوری قوی استفاده میکند، میتواند پرهزینه باشد و معمولاً برای زگیلهای وسیع و زگیلهای سختدرمان در نظر گرفته میشود. عوارض جانبی آن میتواند شامل زخم و درد باشد.
آماده شدن برای ویزیت پزشک
زنان برای شروع بهتر است از متخصص زنان خود وقت بگیرند. قبل از رفتن به مطب فهرستی از موارد زیر بنویسید:
- علائم و زمان شروع آنها، علائم خود را شرح دهید و اشاره کنید که آیا شریک جنسی شما علائم مشابهی داشته است یا خیر.
- سابقهٔ جنسی، از جمله تمام تماسهای اخیر با منابع احتمالی عفونت، به ویژه اگر رابطهٔ جنسی محافظتنشده داشتهاید یا با شریک جنسی جدیدی رابطه داشتهاید.
- اطلاعات کلیدی پزشکی، از جمله سایر بیماریهایی که برای آنها تحت درمان هستید.
- تمام داروها، ویتامینها یا سایر مکملهایی که مصرف میکنید، از جمله دزها.
سؤالات شما از پزشک
برای زگیل تناسلی، برخی از سؤالات اصلی که باید از پزشک خود بپرسید عبارت است از:
- به چه آزمایشهایی نیاز دارم؟
- آیا باید برای سایر عفونتهای آمیزشی نیز آزمایش شوم؟
- آیا درمانی را توصیه میکنید؟ چه نوع درمانی؟
- چه مدت پس از شروع درمان میتوانم انتظار بهبود داشته باشم؟
- آیا مسری هستم؟ چگونه میتوانم خطر انتقال این عفونت به دیگران را کاهش دهم؟
- آیا شریک زندگی من باید برای زگیل تحت آزمایش قرار گیرد؟
- چه زمانی میتوانم دوباره رابطهٔ جنسی داشته باشم؟
- آیا زگیل من عود خواهد کرد؟
- آیا من در معرض خطر عوارض مربوط به زگیل تناسلی هستم؟
- هر چند وقت یک بار باید برای سایر بیماریهای مرتبط با زگیل تناسلی غربالگری شوم؟
در پرسیدن هر سؤال دیگری که دارید نیز تردید نکنید.
سؤالات پزشک از شما
پزشک احتمالاً از شما سؤالاتی میپرسد، از جمله:
- شدت علائم شما چقدر است؟
- آیا اصول ایمن رابطهٔ جنسی را رعایت میکنید؟ آیا همیشه این کار را کردهاید؟
- آیا اخیراً با یک شریک جدید رابطهٔ جنسی داشتهاید؟
- آیا شریک زندگی شما برای عفونتهای آمیزشی آزمایش شده است؟
- آیا واکسن اچپیوی زدهاید؟ چه زمانی؟
- آیا باردار هستید یا قصد بارداری دارید؟