زایمان سزارین بهتر است یا طبیعی؟
در شبکههای اجتماعی از مخاطبان پرسیدیم که چه روشی برای زایمان بهتر است و بیش از ۶۰ درصد رأیدهندگان زایمان طبیعی را انتخاب کردند. در سؤال دیگری از همراهان پرسیدیم اگر قرار باشد خودشان انتخاب کنند، کدام روش را انتخاب میکنند و در عین ناباوری بیش از ۶۰ درصد رأیدهندگان سزارین را انتخاب کردند. یکی از مهمترین عواملی که خانمها برای انتخاب روش سزارین عنوان کرده بودند رفتار تند بعضی از ماماها و غیرقابل تحمل شدن درد بود. در این مطلب با جواب سؤالاتتان در مورد زایمان طبیعی یا سزارین از زبان خانم آرزو احمدی، کارشناس مامایی و فعال در حوزهٔ بهداشت و مراقبت مادران آشنا شوید.
زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین
به نظر شما چرا خانمها با علم به اینکه زایمان طبیعی مناسبتر است سزارین را انتخاب میکنند؟
این مسئلهٔ عجیبی نیست، زیرا در فرایند انتقال مطلب، تبدیل آن مطلب به باور زمانبر است. تصور کنید که اطلاعاتی را به کسی میدهید و مخاطب شما از صحبت آن مطمئن است، اما آن را قلباً قبول نمیکند، چون هنوز ترسهایی مثل ترس از درد دارد.
یکی از دلایلی که خانمها برای انجام ندادن زایمان طبیعی داشتند رفتار نادرست پرسنل یا ماما بود. چقدر این موضوع صحت دارد؟
این یک علت واقعی است. هرچند در بیمارستانها همکاران حرفهای و کاربلد بسیاری داریم، اما در واقع هنوز به رفتار درست حرفهای به صورت کامل در این بخش دست پیدا نکردهایم. کمتر پیش میآید که پروسه درمان به بیمار توضیح داده شود. متأسفانه بعضیها یاد نگرفتهاند که وقتی اونیفورم بخش را میپوشند و میروند در اتاق درد، باید رفتار مناسب با زائو داشته باشند. اتفاقاً چند روز پیش یکی از مراجعهکنندههای من گفت که یک بار به خاطر درد به بخش زایمان طبیعی یک بیمارستان مراجعه کرده و آنقدر حرفهای بدی از زبان یکی از پرسنل شنیده که تصمیم گرفته هیچوقت پایش را در بخش زایمان طبیعی بیمارستان نگذارد. این رفتارها واقعاً مهم و تأثیرگذار است.
شما خودتان هم مدتی به عنوان ماما در بیمارستان مشغول بودهاید، آیا موارد مشابهی دیدهاید؟
متأسفانه باید بگویم بعضی از همکاران ما به دلیل کار زیاد خستهاند و خستگی زیاد گاهی منجر به بروز رفتارهای تند میشود. هرچند درک میکنم خسته باشند، اما به آنها حق نمیدهم با مادر بدرفتاری کنند.
آیا این موضوع فقط در بیمارستانهای دولتی اتفاق میافتد؟
در بیمارستانهای خصوصی کمی متفاوت است. در بیمارستانهای خصوصی به این دلیل که پول پرداخت میشود، مدیر بیمارستان پرسنل را ملزم میکند که رفتار بهتری داشته باشد اما این به معنای خدمات بهتر نیست.
اصلاً چقدر زایمان کردن یک عمل انتخابی است؟
اصلاً انتخابی نیست؛ همکار من در استرالیا برای زایمان خودش درخواست سزارین کرده بود. مراقب او برایش دو جلسه روانشناسی توصیه کرد. در بسیاری از کشورها، مانند انگلستان، اصلاً مادر اجازهٔ انتخاب روش زایمان را ندارد. اولین مرحله حتماً انجام زایمان طبیعی است. در کشور ما هم اخیراً در دستورالعملی وزارت بهداشت بیمارستانها را به کاهش انجام سزارین ملزم کرده است.
از نظر علمی چطور؟
از نظر علمی باید بگویم اصلاً راه صحیحی نیست. الان مهمترین چیزی که در مورد زایمان گفته میشود زایمان فیزیولوژیک است؛ یعنی زایمان بدون دخالت دارو یا آمپول فشار. زایمان یک فرایند خودبهخودی است، اگر ما اجازه میدادیم که به طور طبیعی طی شود، مشکلات حالا به وجود نمیآمد. اما از آنجا که ما نسبت به این موضوع ذهنیت داریم و نمیدانیم چطور از اطلاعاتمان استفاده کنیم دچار وحشت میشویم. اگر نظر مرا میپرسید، من معتقدم که همه باید در کیس زایمان طبیعی باشند، به جز استثنائاتی که نمیتوانند طبیعی زایمان کنند.
از طرفی باید به خانمها هم حق بدهیم. خیلی از خانمهای باردار داستانهای بدی دربارهٔ زایمان طبیعی شنیدهاند و اطرافیانی را دیدهاند که سزارین بسیار راحتی داشتهاند. آنها چطور تصمیم بگیرند؟
ببینید، چیزی که میگویم بسیار تلخ است، اما در کمیتههای مرگ مادر بسیاری از مرگها به دلیل سزارین گزارش شده است؛ مثلاً مادری که رحمش پاره میشود، دچار چسبندگی رحم میشود و جفت به دیوارهٔ رحم تهاجم میکند و این باعث مرگ او میشود. یکی از دلایلی که وزارت بهداشت بر زایمان طبیعی تأکید دارد تعدد همین موارد است. یکی از نزدیکان من عمل سزارین انجام داد، فردای عمل بلند شد و شناسنامه بچه را هم خودش گرفت؛ آیا این باعث میشود که من بگویم سزارین روش خوبی است؟ خیر، چون ما نمیتوانیم از روی ظواهر اظهار نظر کنیم.
حالا خانمی که زایمان طبیعی را انتخاب میکند برای اینکه بتواند زایمان طبیعی راحتی انجام دهد باید چه کارهایی انجام دهد؟
بهطورکلی هر چقدر سالمتر زندگی کنیم اتفاقات زندگی راحتتر میشود. شیوهٔ زیست بسیار بسیار مهم است. مهمترین آن تغذیهٔ مناسب و فعالیت است. ما نمیتوانیم هر کاری را به همه توصیه کنیم.
یعنی میتوان از ابتدای بارداری با مشورت پزشک زایمان طبیعی خوبی پیشبینی کرد؟
ببینید، ورزشهای دوران بارداری برای همین است و سیستم برای آن هزینه کرده است. خانم باردار برای یاد گرفتن انجام فعالیت سالم میتواند از هفتهٔ ۲۰ بارداری به کلاسهای آمادگی زایمان برود و علاوه بر ورزشها، تنفس موقع زایمان را هم آموزش ببیند. مادر نباید فکر کند که حاملگی دورهٔ استراحت است. باید بدانیم مادری که در بارداری درست فعالیت میکند زایمان راحتتری دارد. این ثابت شده است.
از طرف دیگر باید دقت کنید که در بحث زایمان ما بسیار با مسئله روان آدمها طرف هستیم. کاملاً باید در باور و پذیرش این موضوع که زایمان یک مسیر طبیعی در زندگی است به مادران کمک کنیم تا با قبول این مسئله زایمان طبیعی راحتتری داشته باشند.
