اختلالات تیک: تشخیص انواع اختلال تیک
اختلال تیک چیست؟ تیکها چند نوع هستند و چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ در این مطلب به شکل خلاصه با اختلالات تیک آشنا شوید.
اختلال تیک چیست؟
تیکها شامل تکانها، حرکات یا صداهای ناگهانی است که افراد به طور مکرر ایجاد میکنند. افرادی که تیک دارند نمیتوانند بدن خود را از انجام این کارها بازدارند. برای مثال، فرد دارای تیک حرکتی ممکن است مرتب چشمک بزند یا فرد دارای تیک صوتی ممکن است ناخواسته خرخر کند.
انواع اختلالات تیک
متخصصان سه اختلال تیک را به شکل زیر تعریف کردهاند:
- اختلال یا سندرم توره
- اختلال تیک حرکتی یا صوتی مداوم و مزمن
- اختلال تیک موقت
اختلالات تیک از نظر نوع تیک موجود، یعنی حرکتی یا صوتی یا ترکیبی از هر دو و مدت زمان وجود علائم با یکدیگر به شکل زیر متفاوت هستند:
- افراد مبتلا به سندرم توره هم تیک حرکتی و هم تیک صوتی دارند و علائم تیک را حداقل به مدت یک سال داشتهاند.
- افراد مبتلا به «اختلال تیک حرکتی یا صوتی مداوم» یا تیک حرکتی و یا تیک صوتی دارند و علائم تیک را حداقل یک سال داشتهاند.
- افراد مبتلا به اختلالات موقت تیک میتوانند تیک حرکتی یا صوتی یا هر دو را داشته باشند اما علائم را کمتر از یک سال داشتهاند.
سندرم توره
یادتان باشد این معیارهای تشخیصی به شکلی کوتاهشده در اینجا ذکر شده است و لطفاً توجه داشته باشید که آنها تنها برای اطلاع شما هستند و نباید برای خودتشخیصی استفاده شوند. اگر نگران هر کدام علائم ذکرشده هستید، باید با پزشک دارای تجربه در تشخیص و درمان اختلالات تیک مشورت کنید. برای تشخیص سندرم توره، فرد باید:
- دارای دو یا چند تیک حرکتی، برای مثال چشمک زدن یا شانه بالا انداختن و حداقل یک تیک صوتی، برای مثال، زمزمه زیرلبی، صاف کردن گلو یا فریاد زدن یک کلمه یا عبارت باشد؛ هرچند آنها ممکن است همیشه همزمان نباشند.
- تیکها را برای حداقل یک سال داشته است. تیکها میتوانند بارها در روز و معمولاً به صورت دورهای، تقریباً هر روز یا متناوب و چند روز در میان رخ دهند.
- تیکهایی داشته باشد که قبل از ۱۸ سالگی شروع شدهاند.
- علائمی داشته باشد که به دلیل مصرف دارو یا مواد مخدر یا به دلیل داشتن بیماری دیگری نباشد. برای مثال، تشنج، بیماری هانتینگتون یا آنسفالیت پساویروسی.
در مورد درمان سندرم توره بدانید.
اختلال تیک حرکتی یا صوتی مداوم
یادتان باشد این معیارهای تشخیصی به شکلی کوتاهشده در اینجا ذکر شده است و لطفاً توجه داشته باشید که آنها تنها برای اطلاع شما هستند و نباید برای خودتشخیصی استفاده شوند. اگر نگران هر کدام علائم ذکرشده هستید، باید با پزشک دارای تجربه در تشخیص و درمان اختلالات تیک مشورت کنید. برای تشخیص اختلال تیک مداوم یا مزمن، فرد باید:
- یک یا چند تیک حرکتی، مثلاَ چشمک زدن یا شانه بالا انداختن، یا صوتی مثلاَ زمزمهٔ زیرلبی، صاف کردن گلو، یا فریاد زدن یک کلمه یا عبارت داشته باشد، اما نه هر دو.
- تیکهایی داشته باشد که طی یک دورهٔ بیشتر از یک سال، تقریباً هر روز و بارها در روز یا متناوب و چند روز در میان رخ دهند.
- تیکهایی داشته باشد که قبل از ۱۸ سالگی شروع شده است.
- علائمی داشته باشد که به دلیل مصرف دارو یا مواد مخدر یا به دلیل داشتن بیماری دیگری که میتواند باعث تیک شود. مثلاً تشنج، بیماری هانتینگتون یا آنسفالیت پساویروسی نباشد.
- مبتلا به سندرم توره تشخیص داده نشده باشد.
اختلال تیک موقت
یادتان باشد این معیارهای تشخیصی به شکلی کوتاهشده در اینجا ذکر شده است و لطفاً توجه داشته باشید که آنها تنها برای اطلاع شما هستند و نباید برای خودتشخیصی استفاده شوند. اگر نگران هر کدام علائم ذکرشده هستید، باید با پزشک دارای تجربه در تشخیص و درمان اختلالات تیک مشورت کنید. برای تشخیص اختلال تیک موقت، فرد باید:
- یک یا چند تیک حرکتی، مثلاَ چشمک زدن یا شانه بالا انداختن، یا صوتی مثلاَ زمزمهٔ زیرلبی، صاف کردن گلو یا فریاد زدن یک کلمه یا عبارت داشته باشد.
- تیکها برای بیش از ۱۲ ماه متوالی وجود نداشته باشند.
- تیکهایی داشته باشد که قبل از ۱۸ سالگی شروع شده است.
- علائمی داشته باشد که به دلیل مصرف دارو یا مواد مخدر یا به دلیل داشتن بیماری پزشکی دیگری که میتواند باعث تیک شود، برای مثال بیماری هانتینگتون یا آنسفالیت پساویروسی نباشد.
- مبتلا به سندرم توره یا اختلال تیک حرکتی یا صوتی مداوم تشخیص داده نشده باشد.
این را نیز بدانید که در بعضی از بچهها، تیک ممکن است به دنبال عفونت استرپتوکوکی مانند استرپتوکوک گلو یا مخملک ناگهان ظاهر شود یا ناگهان بدتر شود.
پشتیبانی گرفتن برای شروع روند درمان
فرزندپروی و بزرگ کردن بچهها کاری چالشبرانگیز است و پرورش کودکی که دچار اختلال تیک است، مثلاً مبتلا به سندرم توره میتواند استرسی اضافی را به چالشهای روزمره بیفزاید. اگر والدین کودکی مبتلا به سندرم توره هستید، شاید صحبت کردن با والدین دیگری که فرزندی مبتلا به همین اختلال دارند بتواند کمک کند. شما میتوانید نگرانیها و اطلاعات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارید. به طور مشابه، اگر شما یک بزرگسال مبتلا به سندرم توره هستید، صحبت با دیگر بزرگسالان مبتلا به آن میتواند مفید باشد.
به یاد داشته باشید که انتخابها و گزینههای یک خانوادهٔ دیگر ممکن است برای خانوادهٔ شما عالی یا مناسب نباشد، بنابراین مهم است که تمام گزینهها را بشناسید و در مورد آنها با پزشکان خوب و آگاه صحبت کنید.