سندرم توره در کودکان: سندرم توره چیست و چه علائمی دارد؟
سندرم توره چیست؟ علائم سندرم توره چیست؟ دلایل و عوامل ایجاد سندرم توره چیست؟ سندرم توره چطور تشخیص داده و درمان میشود؟ در این مطلب با سندرم توره از علائم تا شروع درمان آشنا شوید.
سندرم توره
سندرم توره (Tourette) یا به اختصار TS، عارضهای مربوط به سیستم عصبی است. سندرم توره باعث میشود افراد «تیک» داشته باشند. تیکها به معنی تکانها، حرکات یا صداهای ناگهانی است که افراد به طور مکرر ایجاد میکنند.
افرادی که تیک دارند نمیتوانند بدن خود را از انجام این کارها بازدارند. برای مثال، فرد ممکن است مرتب چشمک بزند یا ناخواسته خرخر کند.
تیک کمی شبیه سکسکه است. اگرچه ممکن است تمایلی به سکسکه کردن نداشته باشید، اما بدن شما این کار را میکند. گاهی اوقات افراد میتوانند مدتی خود را از انجام یک تیک خاص بازدارند، اما این کار سخت است و در نهایت فرد مجبور به انجام آن است.
انواع تیکها
دو نوع تیک وجود دارد که یکی تیک حرکتی و دیگری تیک صوتی با توضیح زیر است:
تیکهای حرکتی
تیکهای حرکتی حرکات بدن هستند. نمونههایی از تیکهای حرکتی شامل چشمک زدن، بالا انداختن شانهها یا تکان دادن دست است.
تیکهای صوتی
تیکهای صوتی صداهایی هستند که فرد تولید میکند. از جمله تیکهای صوتی میتوان به زمزمهٔ زیرلبی، صاف کردن گلو یا بلند گفتن یک کلمه یا عبارت اشاره کرد.
و هر دوی این تیکها میتوانند ساده یا پیچیده باشند:
تیکهای ساده
تیکهای ساده فقط چند قسمت از بدن را درگیر میکنند. از نمونه تیکهای ساده میتوان به چپ کردن چشمها یا هم کشیدن چشمها یا استنشاق صدادار از بینی، یعنی هوا را به شدت از بینی تو دادن اشاره کرد.
تیکهای پیچیده
تیکهای پیچیده معمولاً شامل چند بخش مختلف بدن است و میتوانند الگویی داشته باشند. مثالی از تیک پیچیده، جهش سر در حین تکان ناگهانی دست و سپس بالا پریدن است.
علائم سندرم توره
علامت اصلی سندرم توره خود «تیک» است. علائم معمولاً از پنج تا ۱۰ سالگی کودک شروع میشود. اولین علائم اغلب تیکهای حرکتی است که در ناحیهٔ سر و گردن رخ میدهد. تیکها معمولاً در مواقع استرسزا یا هیجانانگیز بدترند. وقتی فرد آرام است یا روی فعالیتی متمرکز است، آنها معمولاً بهبود مییابند.
انواع تیک و تعداد دفعات تیک فرد با گذشت زمان تغییر زیادی میکند. اگرچه ممکن است علائم ظاهر، ناپدید و دوباره ظاهر شوند، اما این عارضه، مزمن تلقی میشود.
در بیشتر موارد، تیکها در دوران بلوغ و اوایل بزرگسالی کاهش مییابند و گاهی کاملاً از بین میروند. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به سندرم توره، تیک را در بزرگسالی تجربه میکنند و در برخی موارد، تیک در بزرگسالی بدتر میشود.
اگرچه رسانهها اغلب افراد مبتلا به سندرم توره را در حین گفتن غیرارادی فحش و ناسزا که کوپرولالیا نامیده میشود یا تکرار مداوم کلماتی که از افراد دیگر میشنوند که اکولالیا نامیده میشود نمایش میدهند، اما این علائم نادر است و برای تشخیص سندرم توره لازم و ضروری نیست.
عوامل و دلایل بروز سندرم توره
پزشکان و دانشمندان علت دقیق آن را نمیدانند، پس دلایل ایجاد سندرم توره و سایر اختلالات تیک به خوبی شناخته شده نیست. اما تحقیقات حاکی از آن است که سندرم توره یک بیماری ژنتیکی ارثی است. این بدان معناست که از طریق ژنها از والدین به کودک منتقل میشود. بر اساس این تحقیات مطرح شده است که این سندرم یک اختلال ژنتیکی پیچیده است که احتمالاً در نتیجهٔ تعامل متقابل چندین ژن با دیگر عوامل محیط رخ میدهد. تحقیقات اخیر این موارد را نشان میدهد:
- مطالعات ژنتیکی نشان داده است که سندرم توره به عنوان یک ژن غالب به ارث میرسد و تقریباً ۵۰ درصد احتمال دارد که والدین ژن را به فرزندان خود منتقل کنند.
- پسرهای دارای ژن یا ژنهای سندرم توره سه تا چهار برابر بیشتر از دخترها علائم را نشان میدهند.
- سندرم توره میتواند در اثر متابولیسم و تجزیهٔ غیرطبیعی دوپامین که یک مادهٔ شیمیایی در مغز است ایجاد شود.
دانشمندان همچنین در حال بررسی سایر علل احتمالی و عوامل خطرساز محیطی هستند که ممکن است در سندرم توره مؤثر باشند. برخی مطالعات نشان دادهاند که عوامل زیر ممکن است با این سندرم مرتبط باشند، اما برای درک بهتر این ارتباطات، تحقیقات بیشتری لازم است:
- سیگار کشیدن در دوران بارداری
- عوارض ثانویهٔ بارداری
- وزن پایین نوزاد هنگام تولد
- عفونتها
محققان در مورد این مورد آخر که آیا برخی کودکانی که دچار عفونت میشوند، احتمال بیشتری برای ابتلا به تیک دارند یا خیر، نتایج متناقضی به دست آوردهاند. دانشمندان در تلاش برای درک بهتر سندرم توره و یافتن راههای بهتر مدیریت آن و کاهش احتمال ابتلای فرد به این سندرم، همچنان در حال مطالعهٔ علل و عوامل خطرساز بروز آن هستند.
تشخیص سندرم توره
هیچ آزمایش واحدی مثل آزمایش خون برای تشخیص سندرم توره وجود ندارد. متخصصان، علائم فرد را برای تشخیص سندرم توره و سایر انواع اختلال تیک بررسی میکنند. اختلالات تیک از نظر نوع تیک موجود، یعنی حرکتی یا صوتی، یا ترکیبی از هر دو و مدت زمان دوام علائم با یکدیگر متفاوت هستند.
سندرم توره در صورتی تشخیص داده میشود که فرد هر دو نوع تیک حرکتی و صوتی را داشته باشد و تیک را حداقل به مدت یک سال داشته است.
درمان سندرم توره
اگرچه درمان مشخص و قطعی برای سندرم توره وجود ندارد، اما روشهای درمانی برای کمک به کنترل تیک وجود دارد. بسیاری از افراد مبتلا به سندرم توره تیکهایی دارند که مانعی در زندگی روزمرهٔ آنها ایجاد نمیکند و بنابراین نیاز به هیچ درمانی ندارند.
با این حال، اگر تیکها باعث درد یا جراحتی شوند یا در مدرسه، کار یا زندگی اجتماعی اختلال ایجاد کنند یا باعث استرس شوند، داروها و درمانهای رفتاری در دسترس هستند.
سایر نگرانیها و عارضههای مرتبط با سندرم توره چیست؟
سندرم توره اغلب همراه عارضههای دیگری اتفاق میافتد. در بیشتر بچههای مبتلا به این سندرم، حداقل یک اختلال ذهنی، رفتاری یا تکاملی دیگر مانند اختلال کمتوجهی-بیشفعالی، اختلال اضطراب یا اختلال وسواس فکری-عملی تشخیص داده شده است. مهم است که بفهمید فرد مبتلا به سندرم توره بیماری دیگری دارد یا خیر و در صورت وجود بیماری، آن را به طور صحیح درمان کنید.
چه کسانی بیشتر به سندرم توره مبتلا میشوند؟
در مطالعاتی که شامل کودکان تشخیص دادهشده و تشخیص دادهنشدهٔ مبتلا به سندرم توره بود، برآورد کردهاند که از هر ۱۶۲ کودک، یکی مبتلا به سندرم توره است. همچنین بسیاری از کودکان مبتلا به سندرم توره تشخیص داده نمیشوند.
سندرم توره میتواند افرادی از هر گروه نژادی و قومی را تحت تأثیر قرار دهد و پسرها سه تا پنج برابر بیشتر از دخترها به آن مبتلا میشوند.
در صورت ابتلای کودکتان به سندرم توره چه کار باید بکنید؟
اولین قدم بررسی منابع موجود و بالا بردن سطح اطلاعات و آگاهی خودتان است. ایفای نقشی فعال، یادگیری در مورد سندرم توره و شناختن روشهای درمانی و راههای کنترل علائم میتواند به شما کمک کند بهترین انتخابهای ممکن را برای کودک و خانوادهٔ خود داشته باشید.
در مورد هر گونه نگرانی یا سؤالی که دارید با پزشک صحبت کنید و تا آنجا که میتوانید در مورد سندرم توره اطلاعات کسب کنید. همچنین از پزشک در مورد نگرانیها و علائمی بجز تیک سؤال کنید.
بیشتر کودکان مبتلا به سندرم توره دچار حداقل یک بیماری روانی، رفتاری یا تکاملی دیگر نیز تشخیص داده شدهاند و این بیماریها اغلب استرس و مشکلات مدیریت مراقبتهای سلامت را بیشتر میکنند. بسیاری از کودکان مبتلا به سندرم توره مشکلات یادگیری را نیز تجربه میکنند. دریافت درمان مناسب و مراقبت هماهنگ بسیار مهم است.
روند درمانی سندرم توره را بدانید.