بارداری و MS
بیماری MS در بسیاری از زنان در دههٔ سوم زندگی، یعنی بعد از ۲۰ سالگی و دههٔ چهارم، یعنی بعد از ۳۰ سالگی بروز پیدا میکند، زمانی که ممکن است قصد مادر شدن داشته باشند. ابتلا به این بیماری لزوماً نمیتواند خانمها را از مادر شدن بازدارد اما لازمهٔ این اتفاق، برنامهریزی دقیق و همراهی همسر، خانواده، دوستان و پزشک معالج است. در این مطلب با اقدام به بارداری، بارداری، زایمان، پس از زایمان و شیردهی در صورت ابتلا به اماس آشنا شوید.
اماس و اقدام به بارداری
اماس (Multiple sclerosis) یا به اختصار MS، روی باروری زنان اثرگذار نیست، با این حال ممکن است برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان اماس روی سیکل قاعدگی تأثیر بگذارد. زنان مبتلا به اماس در دورهٔ تلاش برای باردار شدن و در دوران حاملگی میتوانند از برخی روشهای درمانی استفاده کنند اما در مورد باقی روشها توصیههای معمول این است که مصرف داروها حداقل سه ماه قبل از اقدام به بارداری قطع شود البته مشخص است که هرگونه اقدامی باید با نظر و تأیید پزشک انجام شود چرا که قطع ناگهانی برخی داروها میتواند خطرناک باشد.
این را هم در نظر داشته باشید که اگر تحت درمانهای ناباروری مانند IVF قرار دارید، داروهای مصرفی سطح هورمونها را تغییر میدهد و این فرد را در معرض خطر بیشتری برای عود بیماری قرار خواهد داد. قبل از شروع هر گونه درمان برای مشکلات ناباروری لازم است متخصص مغز و اعصاب خود را در جریان بگذارید.
تأثیر بارداری بر بیماری اماس
مطالعات زیادی در مورد تأثیر بارداری بر روی MS انجام شده است، تمامی آنها نشان میدهد که بارداری برای مادر، دارای تأثیر مثبت محافظتکننده است و میزان عود کردن بیماری، به خصوص در سه ماههٔ سوم بارداری کاهش مییابد. علت این موضوع به طور کامل مشخص نیست اما احتمالاً سطح هورمونها نقش مهمی در این مورد ایفا میکند. اگرچه میزان عود کردن بیماری در دوران بارداری کاهش مییابد، دیگر علائم اماس مانند خستگی، نداشتن تعادل، کمردرد و مشکلات مثانه و روده ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد و تشدید شود.
همچنین لازم به ذکر است که اگر چه خطر عود بیماری در دوران بارداری در بیشتر زنان کمتر است اما این دلیلی برای توقف مصرف داروها نیست. اثر توقف درمان بیشتر از اثری است که حاملگی در زنان مبتلا دارد. به خصوص که در سه ماههٔ اول بعد از زایمان، به دلیل بازگشت هورمونها به سطوح پیش از بارداری خطر عود بیماری نیز افزایش مییابد. اگر به باردار شدن فکر میکنید یا متوجه شدید که باردار هستید، این مسئله را هرچه سریعتر با متخصص مغز و اعصاب خود در میان بگذارید. پزشک به شما در تصمیمگیری درست با در نظر گرفتن سلامت شما و کودکتان کمک خواهد کرد.
اثر بیماری اماس در روند بارداری و زایمان
اماس به طور مستقیم روی حاملگی و زایمان اثر نمیگذارد. مطالعات متعددی نشان میدهد که زنان مبتلا به MS مانند دیگر زنان میتوانند بارداری موفقی داشته باشند و فرزند سالمی به دنیا بیاورند. هیچ تحقیقی وجود ندارد که ثابت کرده باشد اماس ریسک بارداری خارج رحمی، سقط جنین، زایمان زودرس و جنین مرده را افزایش میدهد. با این حال، ممکن است وقتی در تلاش برای بچهدار شدن هستید یا باردار هستید، نیاز به قطع درمانهای خاص داشته باشید، زیرا برخی از داروها به رشد جنین در رحم آسیب میزند. بنابراین، ممکن است یک جایگزین بیخطر برای مدیریت علائم در دوران بارداری برایتان تجویز شود. به همین دلیل هم هست که قبل از تصمیم برای باردار شدن باید متخصص مغز و اعصاب خود را در جریان بگذارید.
پزشک، میزان فعال بودن بیماری و داروهای مصرفی را مورد بررسی قرار میدهد و بر این اساس شاید نیاز به تغییر یا قطع موقتی در مصرف داروها باشد. این را هم در نظر داشته باشید که اگر قرار بر قطع مصرف برخی داروها حین بارداری باشد این کار معمولاً از چند ماه قبل انجام میشود تا میزان دارو در بدن به سطح ایمن کاهش یابد. با توجه به نوع دارو، این زمان بین یک تا ۱۲ ماه طول میکشد. لازم به یادآوری است که شما مجاز به توقف هیچ درمانی بدون مشورت با پزشکتان نیستید.
همچنین داشتن اماس الزامی برای زایمان به صورت سزارین به وجود نمیآورد. بیحسی اپیدورال و بیهوشی نیز هر دو برای زنان مبتلا به MS مجاز و امن است.
اماس پس از زایمان
حتی در صورت نداشتن MS نیز دورهٔ بعد از زایمان میتواند خستهکننده باشد و مدتی طول بکشد تا بتوانید خود را با شرایط جدید وفق دهید. در این دوره حمایت اطرافیان میتواند به شما کمک کند تا بهتر بتوانید مشکلات احتمالی را پشت سر بگذارید. در مورد زنان مبتلا به MS برنامهریزی و حصول اطمینان از پشتیبانی اطرافیان اهمیت بیشتری پیدا میکند. بنابراین بهتر است برای انجام کارهایی مشخص از خانواده و دوستانتان کمک بگیرید.
علاوه بر این با در نظر گرفتن خطر عود بیماری در سه ماه پس از زایمان لازم است که از قبل با متخصص مغز و اعصاب خود در مورد از سرگیری مجدد داروها و زمان شروعشان صحبت کنید.
اماس و شیردهی
زنان مبتلا به ام اس هیچ منعی برای شیردهی ندارند اما علائم اماس مانند خستگی یا برخی از درمانهای اماس ممکن است روی شیردهی اثر بگذارد. شما در نهایت باید انتخابی را انجام دهید که برای سلامت خودتان و کودکتان مفید باشد. تغذیه با شیر مادر، اماس را بدتر نمیکند و اماس نمیتواند از طریق شیر مادر منتقل شود. برخی تحقیقات نشان دادهاند که احتمال عود بیماری پس از زایمان در افرادی که نوزاد خود را فقط با شیر مادر تغذیه میکنند کمتر است. اما این تنها یک احتمال است و در برخی زنان حتی با وجود شیردهی بیماری عود خواهد کرد.
اگر علائم اماس مانع تغذیهٔ کودک با شیر مادر شود، شیر دوشیده و وکیومشده در فریزر میتواند یک راهکار حمایتی از مادر در زمان خستگی یا تشدید علائم باشد. اگر در مورد شیردهی نگرانی دارید، با پرستار، ماما و پزشک متخصص مغز و اعصاب خود صحبت کنید.
همچنین پزشک میتواند به شما برای تصمیمگیری در مورد مصرف داروها در دوران شیردهی کمک کند، چون برخی داروها مجاز به مصرف در دوران شیردهی نیستند.
احتمال انتقال اماس از والدین به فرزند
اماس به طور مستقیم از والدین به فرزند به ارث نمیرسد و از طریق شیردهی هم منتقل نمیشود. علت دقیق این بیماری مشخص نیست اما به احتمال زیاد ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیک در بروز بیماری مؤثر است. بنابراین، با توجه به نقش غیرقابل انکار ژنها روی ابتلا به بیماری، احتمال خطر در فرزندان والدین مبتلا به مراتب بیشتر ولی خیلی هم چشمگیر است. بهطورکلی، اگرچه داشتن این بیماری ریسک ابتلای فرزندان را بالا میبرد اما این احتمال بسیار کم است.
در مورد ایدز و بارداری بدانید.
