آیا دوقلوزایی در خانوادهها ارثی است؟
برخی مادران از ما در مورد دوقلوزایی میپرسند و سؤال بیشتر آنها این است: «درست است که دوقلوزایی ارثی است؟» جواب به این پرسش برای دوقلوهای همسان درست نیست اما در مورد دوقلوهای ناهمسان تقریباً درست است. همچنین برخلاف اعتقاد رایج، بارداری دوقلویی یک نسل را جا نمیاندازد، یعنی این اعتقاد و باور غلط که بارداری دوقلویی همیشه یک نسل را جا میاندازد و در نسل بعدی دوباره دیده میشود صحت ندارد. در این مطلب با این واقعیت علمی بیشتر آشنا شوید.
دوقلوهای همسان
تولد دوقلوهای همسان در خانوادهها ارثی نیست، بلکه به نظر میرسد تقسیم یک تخمک بارور به صورت تصادفی اتفاق میافتد. بنابراین حتی زنی که دوقلوهای همسان دارد نیز در بارداریهای بعدیاش بیشتر از دیگر خانمها احتمال دوقلو داشتن ندارد.
دوقلوهای غیرهمسان
برخلاف دوقلوهای همسان که هر دو از یک تخمک بارور مشترک به وجود میآیند، دوقلوهای ناهمسان از دو تخمک متفاوت که همزمان آزاد شدهاند به وجود میآیند. اگرچه تاریخ تولد دوقلوهای همسان یکی است، اما آنها از لحاظ ژنتیکی بیشتر از خواهر و بردارهای تکقلو به هم شباهت ندارند. به عبارت دیگر، هرچند آنها در یک روز متولد میشوند اما در واقع دو تولد جداگانه محسوب میشوند.
تمایل به آزاد کردن بیشتر از یک تخمک در چرخهٔ قاعدگی خانمها، یک ویژگی ژنتیکی است که میتواند از مادر به کودک انتقال یابد اما آزاد کردن بیشتر از یک تخمک به دلایل دیگری که هیچ ارتباطی به ژنتیک ندارند نیز رخ میدهد. برای مثال، زنان در اوایل دههٔ چهارم زندگی، یعنی از ۳۰ سالگی به بعد خیلی بیشتر از زنان زیر ۲۰ سال احتمال آزاد کردن همزمان بیش از یک تخمک را دارند و این تمایل پس از ۳۵ سالگی کاهش مییابد.
همچنین ممکن است مردی این ویژگی را به ارث ببرد و آن را به دخترش انتقال دهد، اما خود مردی که حامل ژن دوقلویی است، شانس بیشتری برای داشتن دوقلو ندارد، زیرا ژنهای او روی تخمکگذاری همسرش تأثیر نمیگذارد.
در مورد بارداری چندقلویی بیشتر بدانید.