آیا تشویق زودهنگام نوزاد به ایستادن کار درستی است؟
تمام کودکان منحصربهفرد هستند و به همان نسبت هم آهنگ رشدشان با یکدیگر متفاوت است. امکان دارد یک کودک برای شروع راه رفتن، اول سینهخیز برود و دیگری در همان سن، ابتدا چهار دستوپا رفتن را انتخاب کند. اما آیا این درست است که ما نوزاد یا کودک کوچک خود را زودتر از موعد برای ایستادن تشویق کنیم؟ در این مطلب بیشتر به این موضوع پرداخته شده است.
چه عواملی باعث تفاوت در رشد تکاملی کودکان با یکدیگر میشود؟
والدین و کارشناسان عقاید متفاوتی دربارهٔ مفید بودن ورزش برای رشد و تکامل کودکان دارند ولی اول باید بدانیم رشد و تکامل تحت تأثیر عوامل زیادی است که میتواند همیشه با جدولیهای زمانی استاندارد رشد کودک مطابقت نداشته باشد. برخی از این عوامل شامل سن کودک، خلق و خوی کودک، حساسیت کودک به تحریک شدن، نوع تحریک دریافتی از محیط اطراف، پاسخها و واکنشهای کودک، تطبیق کودک با تجربیات جدید و نیاز کودک به خواب و استراحت است و به دلیل وجود تفاوت در همین عوامل، یک کودک ممکن است دوست داشته باشد وقتی به اطرافش نگاه میکند، فقط در آغوش گرفته شود و به صدای ترانه خواندن مادر یا پدرش گوش دهد اما کودکی دیگر ممکن است بازی و فعالیت شلوغتری را ترجیح بدهد.
آیا میتوان نوزاد را تشویق به ایستادن کرد؟
بهطورکلی، در مورد رشد حرکتی کودک لازم نیست که نگران انجام تمرینات خاصی باشید. کودکتان طبق الگو و برنامهای قابل پیشبینی پیشرفت خواهد کرد. به این شکل که؛ او ابتدا روی سر و گردنش کنترل پیدا میکند، سپس بالاتنه و بعد پایینتنهاش قوی میشود. در ماههای اول زندگی، کودک ممکن است از فشار دادن کف پایش به زمین یا حتی بالا و پایین پریدن در آغوش شما لذت ببرد، اما الزاماً همیشه دوست ندارد که در این نوع فعالیتها شرکت کند و برخی کودکان ممکن است اصلاً آن را دوست نداشته باشند. در سن بالاتر، وقتی بالاتنهاش قویتر و آمادهٔ راه رفتن شد، میتواند عمودی بایستد.
با این حال، تا آن زمان نیازی نیست که عجله کنید و سعی کنید چیزی را تسریع کنید. تا زمانی که کودک آزادی حرکت در اطراف را دارد، یعنی تمام روز را در یک کالسکه یا صندلی ماشین نمیگذراند، رشد و تکاملش به طور طبیعی اتفاق میافتد.
اما در این میان یک چیز قطعی چیست؛ اینکه کودکان از تعامل با بزرگسالانی که به علاقهها و سلیقههای کودک حساس هستند بهره خواهند برد. به عنوان مثال، وقتی کودکتان بزرگتر میشود شما قادر خواهید بود معنای واکنشها و رفتارهای او را بفهمید و بدانید که چه چیزی را دوست دارد. اگر وقتی حرف میزنید، کودکتان با توجه به حرفهای شما گوش میکند، پس به صحبت کردن ادامه دهید. اگر دوست دارد بالا و پایین انداخته شود، این کار را ادامه دهید. اگر دوست دارد ساکت بنشیند نیز اجازه دهید همین کار را بکند. بهتر است دقت کنید که چه چیزهای را ترجیح میدهد و مطابق با آن عمل کنید.
آیا کودکانی که مرحلهٔ چهار دستوپا رفتن را جا میاندازند، مشکلی در یادگیری دارند؟
تا زمانی که کودک قادر به هماهنگ کردن هر دو سمت بدنش است و از دستها و پاهایش به یک اندازه استفاده میکند، مشکلی وجود نخواهد داشت. برخی کودکان از سنهای پایین مهارتهای حرکتی خیلی خوبی دارند و زودتر آمادهٔ راه رفتن میشوند.
سالها قبل این تئوری مطرح شد که جا انداختن مرحلهٔ چهار دستوپا رفتن باعث مشکلات یادگیری و دیگر مشکلات تکاملی در مراحل بعدی میشود. نتیجه این شد که درمانهای پرهزینهای برای آموزش چهار دستوپا رفتن به کودکان و حتی نوجوانانی که دچار مشکلات یادگیری بودند انجام شد، اما هیچ شواهدی وجود ندارد که این درمان کمکی کرده باشد.
برخی کارشناسان میگویند امروزه کودکان ممکن است چهار دستوپا رفتن را دیرتر یاد بگیرند یا حتی این نقطهٔ عطف تکاملی را به طور کامل جا بیندازند که شاید ناشی از این باشد که بیشتر کودکان اکنون برای کاهش ریسک سندرم مرگ ناگهانی نوزاد روی پشت خوابانده میشوند و نه روی شکم ولی علت هرچه باشد، در بیشتر موارد جایی برای نگرانی نیست.
اما اگر بدن کودک سفتی یا ضعفی دارد که از چهار دست و پا رفتن او جلوگیری میکند، با پزشکش صحبت کنید. اما در غیر این صورت رشد کودکتان چه با سینهخیز رفتن و خزیدن باشد یا غلت خوردن، یا Scooting که همان حرکت نشسته روی یک پا و کشیدن پای دیگر است و چه تاتیتاتی کردن باشد، تمامشان روندی موفق و رو به جلوست. پس از بازی کردن با کودکتان لذت ببرید و خیلی نگران این نباشید که آیا بازی با شما به رشد و تکاملش کمک خواهد کرد یا خیر، فقط از شکوفا شدن رابطهای که با فرزندتان دارید لذت ببرید که البته، این هرگز به معنای غفلت از تأخیرهای رشد بچهها نخواهد بود.