مایکوپلاسما ژنیتالیوم
افرادی که از نظر جنسی فعال هستند می‌توانند به مایکوپلاسما ژنیتالیوم که یک بیماری مقاربتی یا آمیزشی (STD) قابل درمان است، مبتلا شوند. در این مطلب با پاسخ سؤالات کلی خود در مورد مایکوپلاسما ژنیتالیوم آشنا شوید.
مایکوپلاسما ژنیتالیوم چیست؟
مایکوپلاسما ژنیتالیوم (Mgen) یک باکتری مقاربتی است که می‌تواند باعث عفونت دهانه رحم یا گردن رحم، داخل آلت تناسلی مردانه (مجرای ادرار) یا رکتوم (راست‌روده) شود.
باکتری مایکوپلاسما ژنیتالیوم باعث اورتریت (التهاب مجرای ادرار) می‌شود. همچنین ممکن است در التهاب دهانه رحم (سرویسیت)، بیماری التهابی لگن (PID)، زایمان زودرس، سقط غیرعمد و ناباروری نقش داشته باشد. این بیماری آمیزشی می‌تواند هم در زنان و هم در مردان بروز کند.
مایکوپلاسما ژنیتالیوم چگونه منتقل می‌شود؟
رابطه جنسی مقعدی یا واژینال بدون کاندوم با فردی که این عفونت را دارد می‌تواند باعث انتقال مایکوپلاسما ژنیتالیوم شود. محققان هنوز نمی‌دانند که آیا شرکای جنسی می‌توانند این بیماری را از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل کنند یا خیر.
فرد مبتلا به مایکوپلاسما ژنیتالیوم حتی اگر هیچ علائمی نداشته باشد می‌تواند عفونت را به دیگران منتقل کند.
چطور خطر ابتلا به مایکوپلاسما ژنیتالیوم را کاهش دهید؟
تنها راه جلوگیری کامل از بیماری‌های آمیزشی مانند مایکوپلاسما ژنیتالیوم نداشتن رابطه جنسی واژینال یا مقعدی است. اگر از نظر جنسی فعال هستید، اقدامات زیر می‌تواند به کاهش احتمال ابتلا به مایکوپلاسما ژنیتالیوم کمک کند:
- بودن در یک رابطه طولانی‌مدت تک‌همسری متقابل با شریکی که مایکوپلاسما ژنیتالیوم ندارد. و
- استفاده صحیح از کاندوم در هر بار رابطه جنسی واژینال یا مقعدی
علائم مایکوپلاسما ژنیتالیوم چیست؟
افراد مبتلا به مایکوپلاسما ژنیتالیوم اغلب هیچ علائمی ندارند اما این عفونت آمیزشی می‌تواند منجر به بیماری‌های دیگری شود. اما علائم می‌تواند در زنان و مردان به شکل زیر باشد:
علائم در مردان
مایکوپلاسما ژنیتالیوم در مردان باعث اورتریت علامت‌دار و بدون علامت می‌شود. علائم معمول اورتریت ناشی از مایکوپلاسما ژنیتالیوم در صورت وجود شامل اینهاست:
- سوزش ادرار
- خارش مجرای ادرار
- ترشحات چرکی یا مخاطی چرکی از مجرای ادرار مردان
در طول معاینه، اغلب ترشحات مجرای ادرار دیده می‌شود. با این حال، ترشح می‌تواند خیلی مشهود نباشد، و ممکن است ماساژ مجرای ادرار، یعنی ایجاد فشار روی آلت تناسلی مردانه برای ایجاد ترشح، هنگام تشخیص ضروری باشد.
علائم در زنان
در زنان، مایکوپلاسما ژنیتالیوم ممکن است باعث التهاب دهانه رحم یا سرویسیت و بیماری التهابی لگن شود، اما افراد مبتلا به سرویسیت ناشی از مایکوپلاسما ژنیتالیوم اغلب بدون علائم هستند. علائم مرتبط با سرویسیت ناشی از مایکوپلاسما ژنیتالیوم در صورت وجود عبارت است از:
- ترشحات واژینال
- خارش واژن
- سوزش ادرار
- احساس ناراحتی در لگن
همچنین، علائم بالینی مرتبط با التهاب دهانه رحم شامل ترشحات چرکی یا مخاطی چرکی دهانه رحم و شکنندگی دهانه رحم است. علائم بیماری التهابی لگن ناشی از مایکوپلاسما ژنیتالیوم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد لگنی خفیف تا شدید
- درد شکم
- ترشحات غیرطبیعی واژن یا خونریزی
تحقیقات نشان می‌دهد که یک تا 26 درصد از مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند و 3 درصد از زنان دارای عفونت رکتومی مایکوپلاسما ژنیتالیوم هستند. عفونت‌های رکتومی اغلب بدون علامت هستند، اما نه همیشه.
به طور مشابه، افراد ممکن است عفونت حلقی بدون علامت مایکوپلاسما ژنیتالیوم داشته باشند. با این حال، هیچ مدرکی مبنی بر ایجاد علائم حلقی دهانی یا بیماری سیستمیک وجود ندارد. بیماری‌های سیستمیک بیماری‌هایی هستند که به‌طور همزمان چند اندام و بافت گوناگون بدن یا همه بدن را هدف قرار می‌دهند.
در صورتی که شریک جنسی شما یک عفونت آمیزشی یا علائم یک عفونت آمیزشی را داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. علائم عفونت مقاربتی می‌تواند شامل یک زخم غیرعادی، ترشحات بدبو، سوزش هنگام ادرار کردن، درد یا خونریزی بعد از رابطه جنسی و خونریزی بین پریودها باشد.
عوارض عفونت مایکوپلاسما ژنیتالیوم چیست؟
مایکوپلاسما ژنیتالیوم باعث اورتریت علامت‌دار و بدون علامت در مردان می‌شود و علت تقریباً 15 تا 20 درصد از موارد اورتریت غیرگونوکوکی (NGU)، 20 تا 25 درصد از موارد اورتریت غیرگونوکوکی غیرکلامیدیایی و 40 درصد از موارد اورتریت مداوم یا عودکننده است.
با این حال، اطلاعات کافی در مورد عواقب نامطلوب باروری در مردان (مانند اپیدیدیمیت، پروستاتیت یا ناباروری) در اثر عفونت مایکوپلاسما ژنیتالیوم وجود ندارد. عواقب عفونت بدون علائم مایکوپلاسما ژنیتالیوم نیز در مردان ناشناخته است.
در زنان، مایکوپلاسما ژنیتالیوم با التهاب دهانه رحم، بیماری التهابی لگن، زایمان زودرس، سقط خودبه‌خودی و ناباروری ارتباط داده شده است؛ در تحقیقات خطر این پیامدها در میان زنان آلوده به مایکوپلاسما ژنیتالیوم با افزایش تقریباً دو برابری همراه است. عفونت مایکوپلاسما ژنیتالیوم در بین زنان نیز اغلب بدون علامت است و عواقب مرتبط با عفونت بدون علامت مایکوپلاسما ژنیتالیوم ناشناخته است.
اگرچه مایکوپلاسما ژنیتالیوم با موارد بیماری التهابی لگن ارتباط داده شده، داده‌ها در مورد محکم بودن این ارتباط متناقض است. مایکوپلاسما ژنیتالیوم در دهانه رحم یا آندومتر زنان مبتلا به بیماری التهابی لگن بیشتر از زنان فاقد بیماری التهابی لگن شناسایی می‌شود. در سوی دیگر، مایکوپلاسما ژنیتالیوم را می‌توان در بین 10 تا 30 درصد از زنان مبتلا به التهاب دهانه رحم تشخیص داد. شواهد موجود بین مایکوپلاسما ژنیتالیوم و التهاب دهانه رحم عمدتاً یک رابطه علی معلولی را نشان می‌دهد.
مایکوپلاسما ژنیتالیوم در بین زنان سیس‌جندر یا همسوجنس مبتلا به ناباروری شایع‌تر است. با این حال، شواهد مبنی بر نقش مایکوپلاسما ژنیتالیوم در ایجاد عوارض پیش‌زایمانی، از جمله زایمان زودرس، بارداری خارج رحمی، سقط خودبه‌خودی یا وزن کم هنگام تولد، متناقض هستند. اطلاعات در مورد انتقال عفونت مایکوپلاسما ژنیتالیوم به نوزاد نیز محدود است.
عفونت ادراری تناسلی مایکوپلاسما ژنیتالیوم با اچ‌آی‌وی در مردان و زنان ارتباط داده شده است. با این حال، داده‌ها محدود هستند. اما داده‌های موجود نشان می‌دهد خطر ابتلا به عفونت اچ‌آی‌وی در زنان مبتلا به مایکوپلاسما ژنیتالیوم افزایش می‌یابد. همچنین شواهد نشان می‌دهد که رهاسازی ویروس اچ‌آی‌وی (HIV shedding) در افراد مبتلا به مایکوپلاسما ژنیتالیوم و اچ‌آی‌وی که داروی آنتی رتروویروسی (ART) مصرف نمی‌کنند بیشتر از افراد بدون مایکوپلاسما ژنیتالیوم رخ می‌دهد.
مایکوپلاسما ژنیتالیوم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تست‌های آزمایشگاهی می‌تواند مایکوپلاسما ژنیتالیوم را تشخیص دهد. پزشک از شما می‌خواهد یک نمونه ادرار برای آزمایش ارائه دهید. در برخی موارد، او ممکن است از یک گوش پاک‌کن برای جمع‌آوری نمونه از واژن یا دهانه رحم استفاده کنند یا از شما بخواهد این کار را انجام دهید.
آزمایش تقویت اسیدنوکلئیک (NAAT) روش ترجیحی برای تشخیص مایکوپلاسما ژنیتالیوم است. در حال حاضر دو نوع آزمایش NAAT مورد تأیید سازمان غذا و داروی FDA وجود دارد.
برای تشخیص مایکوپلاسما ژنیتالیوم در مردان با استفاده از آزمایش تقویت اسیدنوکلئیک، نمونه ادرار نمونه بهینه است. برای زنان، نمونه‌های سواب ادرار یا دهانه رحم یا واژن قابل قبول است، اما سواب واژینال ترجیح دارد.
چه کسانی باید آزمایش مایکوپلاسما ژنیتالیوم را انجام دهند؟
مردان مبتلا به اورتریت غیرگونوکوکی عودکننده باید با استفاده از تست تقویت اسیدنوکلئیک تأییدشده توسط سازمان غذا و داروی FDA برای مایکوپلاسما ژنیتالیوم آزمایش شوند. اگر تست مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک در دسترس باشد، باید انجام شود و از نتایج برای هدایت درمان استفاده شود.
زنان مبتلا به سرویسیت عودکننده باید از نظر مایکوپلاسما ژنیتالیوم آزمایش شوند و آزمایش در زنان مبتلا به بیماری التهابی لگن نیز باید لحاظ شود. در صورت امکان، آزمایش باید با تست مقاومت آنتی‌بیوتیکی همراه باشد. اگر آزمایش تقویت اسیدنوکلئیک در دسترس نباشد، پزشک باید در موارد اورتریت یا سرویسیت مداوم یا عودکننده به مایکوپلاسما ژنیتالیوم مشکوک شود. احتمال مایکوپلاسما ژنیتالیوم در صورت ابتلا به بیماری التهابی لگن نیز باید لحاظ شود.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های CDC غربالگری مایکوپلاسما ژنیتالیوم را در افرادی که علائمی ندارند، توصیه نمی‌کند. با این حال، شرکای جنسی بیماران مبتلا به عفونت علامت‌دار مایکوپلاسما ژنیتالیوم باید آزمایش شوند. کسانی که به آن مبتلا هستند باید تحت درمان با آنتی‌بیوتیک قرار گیرند تا احتمالاً خطر عفونت مجدد کاهش یابد. اگر آزمایش همسر امکان‌پذیر نباشد، پزشک باید همان آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده برای بیمار را برای همسر نیز تجویز کند.
آیا درمانی برای مایکوپلاسما ژنیتالیوم وجود دارد؟
بله. درمان مناسب با آنتی‌بیوتیک می‌تواند مایکوپلاسما ژنیتالیوم را برطرف کند. مهم است که تمام داروهایی را که پزشک برای درمان عفونت به شما می‌دهد مصرف کنید. داروی مایکوپلاسما ژنیتالیوم را با کسی تقسیم نکنید. شریک جنسی شما نیز باید به یک پزشک مراجعه کند. پزشک می‌تواند او را آزمایش و در صورت نیاز درمان کند. اگر دارو به درستی مصرف شود، عفونت را متوقف می‌کند و می‌تواند احتمال بروز مشکلات را در آینده کاهش دهد. اگرچه دارو عفونت را متوقف می‌کند، اما آسیب‌های دائمی ناشی از بیماری را از بین نمی‌برد.
درمان برخی از موارد مایکوپلاسما ژنیتالیوم در حال سخت‌تر شدن است، زیرا سویه‌های مقاوم به داروی مایکوپلاسما ژنیتالیوم در حال افزایش است. اگر علائم شما بیش از چند روز پس از تکمیل درمان ادامه یافت، به یک پزشک مراجعه کنید.
پزشکان چگونه باید مایکوپلاسما ژنیتالیوم را درمان می‌کنند؟
درمان توصیه‌شده برای تمام موارد مایکوپلاسما ژنیتالیوم یک درمان دومرحله‌ای متوالی با داکسی‌سایکلین و به دنبال آن یک عامل اضافی (موکسی فلوکساسین یا آزیترومایسین) است.
برنامه درمانی در صورت عدم وجود مقاومت به ماکرولید: داکسی‌سایکلین 100 میلی‌گرم خوراکی 2 بار در روز به مدت 7 روز، به دنبال آن آزیترومایسین یک گرم خوراکی به عنوان دز اولیه، سپس 500 میلی‌گرم خوراکی یک بار در روز به مدت 3 روز دیگر (در مجموع 2/5 گرم آزیترومایسین).
برنامه درمانی در صورت مقاوم بودن به ماکرولید: داکسی‌سایکلین 100 میلی‌گرم خوراکی 2 بار در روز به مدت 7 روز و سپس موکسی فلوکساسین 400 میلی‌گرم خوراکی یک بار در روز به مدت 7 روز.
در شرایط نبود دسترسی به تست مقاومت آنتی‌بیوتیکی و زمانی که نمی‌توان از موکسی فلوکساسین استفاده کرد، می‌توان این رژیم جایگزین را در نظر گرفت: داکسی‌سایکلین 100 میلی‌گرم خوراکی 2 بار در روز به مدت 7 روز، به دنبال آن آزیترومایسین (یک گرم خوراکی در روز اول و سپس 500 میلی‌گرم یک بار در روز به مدت 3 روز) و آزمایش درمان 21 روز پس از اتمام درمان.
برای موارد مایکوپلاسما ژنیتالیوم که در طول بارداری رخ می‌دهد، لطفاً با پزشک متخصص بیماری‌های مقاربتی مشورت کنید. افرادی که مبتلا به مایکوپلاسما ژنیتالیوم و عفونت اچ‌آی‌وی هستند باید همان رژیم درمانی ارائه‌شده به افراد بدون اچ‌آی‌وی را دریافت کنند.
مقاومت آنتی‌بیوتیکی مایکوپلاسما ژنیتالیوم و شکست درمان چقدر شایع است؟
مقاومت به آزیترومایسین به سرعت در حال افزایش است و در مطالعات متعدد تأیید شده است. از آن سو، اگرچه اکثر سویه‌های مایکوپلاسما ژنیتالیوم به موکسی فلوکساسین حساس هستند، موارد مقاومت به آن نیز گزارش شده است.
به طور کلی، در صورت استفاده از داکسی‌سایکلین، آزیترومایسین و موکسی فلوکساسین ممکن است درمان مایکوپلاسما ژنیتالیوم شکست بخورد. در صورت درمان تک‌دارویی، میزان درمان میکروبیولوژیک با داکسی‌سایکلین یا آزیترومایسین ضعیف است (50 درصد یا کمتر). آمار درمان میکروبیولوژیک برای موکسی فلوکساسین در ابتدا بالا بود (نزدیک به 100 درصد) اما در مطالعات انجام‌شده تا 2017 به 89 درصد کاهش یافته است.
سؤالات متداول در مورد مایکوپلاسما ژنیتالیوم
چند وقت بعد از درمان مایکوپلاسما ژنیتالیوم دوباره می‌توانم رابطه جنسی داشته باشم؟
برای شروع دوباره رابطه جنسی، صبر کنید تا شما و شریک جنسی‌تان درمان را کامل کنید و علائم از بین بروند. اگر در گذشته برای مایکوپلاسما ژنیتالیوم تحت درمان قرار گرفته‌اید، همچنان امکان ابتلا دوباره به آن وجود دارد. این اتفاق ممکن است در صورت داشتن رابطه جنسی مقعدی یا واژینال بدون کاندوم با فردی که مبتلا به مایکوپلاسما ژنیتالیوم است، رخ دهد.
اگر درمان نشوم چه اتفاقی می‌افتد؟
در صورت درمان نشدن، مایکوپلاسما ژنیتالیوم می‌تواند باعث مشکلات سلامت جدی و دائمی در زنان، از جمله بیماری التهابی لگن (PID) شود. برخی از عوارض بیماری التهابی لگن عبارت است از:
- تشکیل بافت اسکار که لوله‌های رحمی را مسدود می‌کند.
- بارداری خارج رحمی
- ناباروری
- درد طولانی‌مدت در لگن یا شکم
برای افرادی که باردار هستند، مایکوپلاسما ژنیتالیوم ممکن است با زایمان زودرس یا سقط جنین و از دست دادن بارداری همراه باشد. همچنین کارشناسان هنوز نمی‌دانند که آیا مردان در اثر ابتلا به مایکوپلاسما ژنیتالیوم دچار مشکلات سلامت طولانی‌مدت می‌شوند یا خیر.
