واژهنامه و فرهنگ لغت ریاضی: این اصطلاحات به چه معنا هستند
اگر شما هم از تکالیف ریاضی فرزندتان گیج شدهاید و فکر میکنید دیگر چیزی از ریاضات مدرسه را در خاطرتان ندارد، برای یادآوری برخی اصطلاحات ریاضی، در این مطلب با لغتها و واژههای ریاضیات آشنا شوید.
عدد زوج
عددی با ۰، ۲، ۴، ۶ یا ۸ در جای یکان.
عدد فرد
عددی با ۱، ۳، ۵، ۷ یا ۹ در جای یکان.
عدد صحیح
اعدادی که «شمارش میشود» از جمله صفر، مثل ۰، ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، و غیره. اعداد اعشاری و کسرها در این مجموعه قرار نمیگیرد.
عدد اعشاری
عددی با یک یا چند جایگاه (جایگاه عددی) در سمت راست نقطۀ اعشار. مثل: ۱۶.۵
رقم
نمادهای ۰، ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸ و ۹. عدد ۱۲۳ دارای سه رقم است: ۱، ۲ و ۳.
اختلاف
نتیجۀ تفریق دو عدد.
نمودار
طرحی که دادهها را به طور مجسم نمایش میدهد.
نامساوی
عبارتی که نشان میدهد دو مقدار برابر نیستند، مانند ۴ ≠ ۳
مد یا نما
متداولترین عدد در مجموعهای از اعداد. در مجموعه اعداد ۱، ۴، ۵، ۷، ۷ و ۹، مد ۷ است.
دامنه
تفاوت بین کوچکترین و بزرگترین اعداد در یک گروه.
دایره
مجموعهای از نقاط در یک صفحۀ مسطح که همگی فاصلۀ یکسانی از یک نقطۀ مرکزی ثابت دارند.
مستطیل
شکلی با چهار ضلع و چهار زاویۀ ۹۰ درجه.
مربع
مربع نوع خاصی از مستطیل است یا نوعی مستطیل با چهار ضلع مساوی است. شکلی با چهار ضلع مساوی و چهار زاویۀ ۹۰ درجه.
چهارضلعی
شکلی با چهار ضلع مستقیم، مانند مربع یا مستطیل.
مثلث
شکلی با سه ضلع مستقیم.
مثلث قائمالزاویه
مثلثی که حداقل یک زاویۀ قائمه داشته باشد.
مثلث متساویالاضلاع
مثلثی با سه ضلع مساوی.
مثلث متساویالساقین
مثلثی با دو ضلع مساوی.
پنجضلعی یا پنجوجهی
شکلی با پنج ضلع مستقیم.
هشتضلعی یا هشتوجهی
شکلی با هشت ضلع مستقیم.
چندضلعی یا چندوجهی
شکلی متشکل از چندین خط مستقیم که به هم متصل شدهاند، مانند مثلث، مربع یا پنجضلعی.
ذوزنقه
شکلی با چهار ضلع که دو ضلع آن موازی است.
متوازیالاضلاع
شکلی با چهار ضلع که در آن اضلاع مقابل هم (هر دو جفت) موازی هستند.
هرم
یک شکل سهبعدی با یک چندضلعی (شکلی با خطوط مستقیم، مانند مربع یا مثلث) به جای قاعده و وجههای مثلثی که قلهای را به وجود میآورند.
کره
یک توپ؛ یک دایرۀ سهبعدی که همۀ نقاط آن از یک نقطۀ مرکزی ثابت به یک اندازه فاصله دارند.
مخروط
یک شکل سهبعدی که از یک قاعدۀ دایرهای تا یک قله بالا میرود.
مکعب
یک شکل سهبعدی با شش وجه مربعیشکل.
استوانه
یک شکل سهبعدی که دو قاعدۀ موازی آن دایرههایی یکسان هستند.
رأس
قلۀ مقابل قاعدۀ یک شکل.
زاویۀ راست یا قائمه
زاویۀ ۹۰ درجه
محیط
مجموع طول اضلاع شکلی با خطوط مستقیم.
مساحت
اندازۀ سطح یک شکل.
حجم
مقدار فضای درون یک جسم سهبعدی.
وجه
یک سطح صاف روی یک شکل سهبعدی مانند مکعب یا هرم.
خاصیت شرکتپذیری ضرب
تغییر گروهبندیها در یک مسئلۀ ضرب، پاسخ را تغییر نمیدهد.
خاصیت جابهجایی ضرب
تغییر ترتیب اعداد در یک مسئلۀ ضرب، پاسخ را تغییر نمیدهد.
خاصیت شرکتپذیری جمع
تغییر گروهبندیها در یک مسئلۀ جمع، پاسخ را تغییر نمیدهد: (a + b) + c = a + (b + c) که یک مثال از آن به شکل زیر است:
- (۱ + ۲) + ۴ = ۱ + (۲+۴) = ۷
خاصیت جابهجایی جمع
تغییر ترتیب اعداد در یک مسئلۀ جمع پاسخ را تغییر نمیدهد: a + b = b + a که یک نمونه برای مثال به شکل زیر است:
- ۸ + ۵ = ۵ + ۸ = ۱۳
مقسوم
عددی که تقسیم میشود. به عنوان مثال، در معادلهٔ a ⁄ b = c، عدد a مقسوم است.
مقسوم علیه
عددی که عدد دیگری بر آن تقسیم میشود. به عنوان مثال، در معادلهٔ a ⁄ b = c، عدد b مقسومعلیه است.
معادله
گزارهای که بیان برابری یک عبارت با عبارت دیگر است، یا هر عبارت ریاضی با یک علامت تساوی (=)، مانند a/b = c.
فاکتور
یکی از دو (یا بیشتر از دو) عددی که برای ایجاد یک محصول ضرب میشود. مثلاً ۵ ضریب ۲۰ است.
عملیات معکوس
دو عمل متضاد، مانند جمع و تفریق.
محور اعداد
خطی که نقاط آن نشاندهندۀ اعداد واقعی است.
کسر
عددی که نمایانگر یک سهم یا جزء یا یک کل است. در کسر سه چهارم (۴ ⁄ ۳)، عدد ۳ صورت و عدد ۴ مخرج است. بنابراین این عدد نشاندهندۀ ۳ سهم از مجموع ۴ است.
صورت کسر
نیمۀ بالای یک کسر.
مخرج کسر
نیمۀ پایین یک کسر.
موازی
دو خط روی یک سطح که هرگز همدیگر را قطع نمیکنند.
احتمال
تعداد نتایج موفقیتآمیز تقسیم بر تعداد نتایج ممکن در یک آزمایش.
محصول
حاصل ضرب دو عدد در هم.
خارج قسمت
حاصل تقسیم یک عدد بر عدد دیگر.
داده یا دیتا
اندازهها یا سایر اطلاعات عددی.
نقاط عطف یادگیری ریاضی و علوم در پایۀ اول و علوم و ریاضی کلاس دوم و ریاضیات کلاس سوم را ببینید. همچنین اگر فکر میکنید فرزندتان به کمک بیشتری نیاز دارد که شما نمیتوانید کمکش کنید، صحبت کردن با معلمش میتواند مفید باشد.