جدول زمانی تغذیه و غذا خوردن کودک
برخی موضوعات مثل اینکه کودکان در چه سنی از خوردن شیر و رژیم غذایی مایع به رژیم غذاهای جامد میرسند، از چه سنی میتوانند خودشان غذا بخورند و بالاخره از چه سنی دیگر موقع غذا خوردن این همه کثیفکاری نمیکنند از موضوعات مورد علاقهٔ والدین است. در این مطلب به شکل تقریبی با اینکه از چه سنی میتوانید این انتظار را داشته باشید که کودک خودش کارهایی مثل خوردن غذاهای کمکی و انگشتی، استفاده از قاشق و لیوان یا دیگر کارهای مربوط به غذا خوردن را انجام دهد آشنا خواهید شد.
تولد تا چهار ماهگی
از زمان تولد تا چهار ماهگی کودک تنها شیر مادر، شیر خشک یا ترکیبی از هر دو را میخورد. کودکان به طور غریزی توانایی رفلکس دهانگردی یا همان برگشتن به سمت سینه و باز کردن دهان، مکیدن، بلعیدن و عق زدن و البته آروغ زدن را دارند.
اگر متوجه نشانههای مشکلات تغذیه در کودک برای مثال عدم وزنگیری کافی یا اینکه مرتب پشتش را قوس میدهد، تحریکپذیر به نظر میرسد و در طول وعدههای تغذیه سرفه میکند یا دچار حالت خفگی میشود شدهاید، لازم است با پزشک کودک تماس بگیرید.
چهار تا شش ماهگی
این موضوع که کودک شما باید از چه سنی یعنی از چهار یا شش ماهگی خوردن غذاهای جامد را شروع کند به نظر و تأیید پزشکش نیاز دارد. اما به طور معمول کودکان لازم است از شش ماهگی خوردن مواد غذایی جامد را شروع میکنند. کودک از زمانی که این علائم آمادگی را نشان دهد میتواند خوردن مواد غذایی جامد را در شش ماهگی شروع کند:
- وزن او به دو برابر وزن زمان تولدش رسیده است و حداقل ۵ کیلو و ۹۰۰ گرم وزن دارد.
- به غذایی که شما میخورید علاقه نشان میدهد و حتی سعی میکند به سمت آن برود.
- با کنترل خوب روی سر و گردن میتواند به حالت عمودی روی صندلی پایهبلند مخصوص کودک بنشیند.
- وقتی یک قاشق غذا را جلویش میگیرید دهانش را باز میکند.
- به جای اینکه غذا را با زبانش بیرون بدهد، از زبانش برای هل دادن غذا به انتهای دهان و بلعیدن آن استفاده میکند.
طبق نظر برخی کارشناسان نیز، اگرچه شیر مادر یا شیر خشک، مواد مغذی کافی را برای کودک تأمین میکنند اما شروع خوردن مواد غذایی جامد از قبل از شش ماهگی ممکن است ریسک ابتلا کودک به آلرژیهای غذایی را کاهش دهد که در این مورد لازم است حتماً نظر یک پزشک متخصص اطفال کودک که شما برای کودکتان انتخاب کردهاید راهنمای شما باشد.
شش تا هشت ماهگی
کودک تا یک سالگی به خوردن شیر خشک یا شیر مادر نیاز دارد، اما اکنون مقادیر کمی از مواد غذایی جامد را نیز میخورد و به تدریج مقدار بیشتری غذا میخواهد. کودک میتواند با استفاده از لیوان آموزشی کودک تمرین مهارت نوشیدن و هماهنگی دست و دهان بدون ریختن مایع را شروع کند.
هشت تا ۱۰ ماهگی
هنگام شروع خوردن غذاهای انگشتی در این سن، کودک میتواند از انگشت شست و اشارهٔ خود برای برداشتن تکههای کوچک غذا استفاده کند. در خوردن غذایی که با قاشق به او داده میشود نیز مهارت بیشتری پیدا میکند.
در این دوره از سن، توانایی جویدن و نوشیدن کودک نیز بهبود مییابد. کودک جویدن چرخشی را شروع میکند یعنی برای جابهجا کردن غذا به مرکز یا کنار دهان، فکش را یکوری تکان میدهد. خودبهخود شروع به خوردن شیر کمتر و مواد غذایی جامد بیشتری میکند.
همچنین اگر کودک میتواند مدت زیادی را بدون کمک و تکیه بنشیند ممکن است آمادهٔ پیوستن به شما در سر میز غذا و استفاده از یک صندلی کودک کمربنددار باشد، هرچند بسیاری از والدین ترجیح میدهند که فعلاً کودک را روی همان صندلی پایهبلند کودک بگذارند.
۱۰ تا ۱۲ ماهگی
کودک طی این ماهها میتواند لیوان و قاشق را نگه دارد و غذا خودن با دست خودش را شروع میکند. از لبهایش برای برداشتن غذا از روی قاشق استفاده میکند. غذاهای انگشتی را به راحتی با دستش میخورد. همچنین طیف وسیعی از غذاها از جمله غذاهایی را که بافت متفاوتی دارد میخورد و وقتی گرسنه است به غذا اشاره میکند یا به سمت آن میرود.
۱۲ تا ۱۸ ماهگی
کودک در این سن؛ هرچند نه همیشه خوب، میتواند به تنهایی از قاشق استفاده کند. او میتواند از یک لیوان مایعات را بنوشد. همچنین برای اینکه به شما بگوید سیر است دهانش را میبندد یا سرش را تکان میدهد و کارهای دیگری شبیه به این انجام میدهد.
۱۸ تا ۲۴ ماهگی
در این سن کودکتان هنگام غذا خوردن کمتر کثیفکاری میکند، اما وقتی سیر شد ممکن است با غذا بازی کند یا آن را به دور و بر پرتاب کند. مهارت او در استفاده از قاشق و چنگال روز به روز بیشتر میشود. کودک یاد میگیرد که لازم نیست برای گاز زدن غذا همیشه دهانش را تا آخر باز کند. با گفتن کلماتی مثل «بازم» و «تمام» به شما میگوید که آیا هنوز گرسنه یا دیگر سیر است. او همچنین ممکن است وقتی سیر شد با بشقاب بازی کند یا آن را از خودش دور کند.
۲۴ تا ۳۶ ماهگی
در این سن، کودک با دست خودش غذا میخورد و به کار روی دیگر مهارتهای غذا خوردن ادامه میدهد. کودک آمادگی خوردن بیشتر غذاها را دارد و از انتخاب بین چیزهایی که به او داده میشود لذت میبرد. اما یادتان باشد او هنوز برای خوردن غذاهایی که خطر خفگی ایجاد میکنند خیلی کوچک است.