جدول زمانی رفتارهای اجتماعی و ارتباط برقرار کردن کودک
کودکان از لحظهای که به دنیا میآیند به افراد و آدمهای اطرافشان واکنش نشان میدهند اما تا زمانی که بتوانند یک دوستی واقعی ایجاد کنند یا شما را ببوسند یا بگویند «دوستت دارم» هنوز راه زیادی در پیش دارند و چیزهای زیادی باید یاد بگیرند. در این مطلب میتوانید با مراحلی که کودکان در این مسیر طی میکنند آشنا شوید.
تولد تا سه ماهگی
از زمان تولد تا سه ماهگی، کودک میتواند کارهایی را به شکل زیر برای برقراری ارتباط انجام دهد:
- تماس چشمی برقرار میکند.
- غان و غون میکند.
- صورتش را برای شما کج و کوله میکند.
- ممکن است برخی از حالات چهرهٔ شما را تقلید کند.
سه تا شش ماهگی
در سه تا شش ماهگی کودک برای ایجاد ارتباط با اطرافیان میتواند کارهای زیر را انجام دهد:
- با رغبت لبخند میزند و حتی شروع به خندیدن میکند.
- تعامل و ارتباط با افراد جدید را دوست دارد.
- از بازیای مثل دالیموشه لذت میبرد.
- او به تدریج درک میکند که یک موجود جدا و مستقل از دیگران است.
یادتان باشد اگر کودکتان به مراقبان و نزدیکانش لبخند نمیزند، از برقراری ارتباط چشمی پرهیز میکند یا به تعامل با افراد بیعلاقه به نظر میرسد، حتماً با پزشکش مشورت کنید.
شش تا ۹ ماهگی
در سن شش تا ۹ ماهگی کودک ممکن است برخی رفتارهای اجتماعی را به شرح زیر داشته باشد:
- ارتباط با افراد آشنا را ترجیح میدهد.
- ممکن است اولین علائم اضطراب جدایی را نشان دهد.
- دوست ندارد از شما دور شود.
- ممکن است به یک کودک دیگر مثلاً با نگاه کردن به او، دست زدن به او یا غلت خوردن به سویش علاقه نشان دهد.
- به شنیدن اسم خودش واکنش نشان میدهد.
۱۰ تا ۱۲ ماهگی
در سن ۱۰ تا ۱۲ ماهگی کودکتان ممکن است رفتارهای زیر را داشته باشد:
- از بازی کردن نزدیک کودکان دیگر لذت میبرد اما هنوز با آنها بازی نمیکند.
- نگاه کردن به کودکان دیگر و تقلید از کارهای آنها را دوست دارد.
- اضطراب جدایی نیز ممکن است در کودک بیشتر شود.
۱۳ تا ۱۸ ماهگی
در این سن کودکتان ممکن است رفتارهای زیر را از خود نشان دهد:
- شروع به صحبت کردن میکند که به گسترش روابط اجتماعی او کمک خواهد کرد.
- تا ۱۸ ماهگی دیگر میتواند دستورات ساده و یک کلمهای را بفهمد و انجام دهد.
- بازی موازی یعنی بازی کردن در کنار بچههای دیگر و نه با آنها را ادامه میدهد.
- همچنین اضطراب جدایی احتمالاً در این سنها به اوج خود میرسد.
۱۹ تا ۲۴ ماهگی
در این سن نیز ممکن است کودک معمولاً رفتارهایی را به عنوان برقراری ارتباطش با دیگران از خود نشان دهد:
- با بغل کردن و بوسیدن محبت خود را نشان میدهد، هرچند برخی کودکان به طور طبیعی خیلی بغلی نیستند و برخی از کودکان که معمولاً خونگرم هستند نیز وارد یک دورهٔ دیرجوشی میشوند.
- کودک ممکن است در تعامل و ارتباط با بزرگسالانی که نمیشناسند خجالتی باشد.
- او به تدریج به بازی کردن با بچههای دیگر علاقهمند میشود اما هنوز دوست ندارد چیزی را با کسی تقسیم کند.
دو تا سه سالگی
بین دو تا سه سالگی کودک ممکن است بخشی یا مجموعهٔ رفتارهای زیر را داشته باشد:
- یک یا دو نفر از دوستانش را به دیگران ترجیح میدهد که احتمالاً آنها هم نوپا هستند.
- ممکن است با یک دوست خیالی صحبت یا بازی کند.
- رفتار کودک در تقسیم کردن چیزهایش و نوبتی بازی کردن بهتر شده است اما هنوز راه زیادی در پیش دارد.
- گاهی نیز ممکن است پرخاشگر شود و برای محافظت از فضا یا متعلقاتش دیگران را بزند یا گاز بگیرد.
- به تدریج احساسات دیگران را بیشتر درک میکند اما هنوز خودمحور است و قادر نیست که کاملاً خودش را جای دیگران بگذارد.
- از بازی در حضور بزرگسالان نیز بیشتر لذت میبرد.
اگر نگرانید که رفتار خشونتآمیز کودکتان غیرطبیعی باشد و در عملکرد طبیعی او اختلال ایجاد کند، بهتر است این موضوع را با پزشک کودک مطرح کنید.
سه تا چهار سالگی
کودک سه تا چهار سالهٔ شما ممکن است رفتارهایی شبیه موارد زیر را داشته باشد:
- اطمینان بیشتری به خود پیدا میکند و مستقلتر میشود، اما هنوز به توجه و راهنمایی شما نیاز دارد.
- سؤالات زیادی میپرسد که با «چرا» شروع میشود یا به «چیست» ختم خواهد شد.
- از تماشای دیگران و تعامل با آنها چیزهای زیادی در مورد روابط اجتماعی میآموزد.
- کودک ممکن است با همبازیهایش دعوا کند، به ویژه اگر بچهای سرسخت و بااراده است اما با آنها مهربان هم هست.
- او بازیها را شروع میکند، بازیهایی ابداع میکند و ممکن است از بازیهای نمایشی با دیگران و به تنهایی لذت ببرد.
- او همچنین میتواند از بازیهای گروهی ساختاریافته مثل بازی «تخممرغ گندیده» لذت ببرد.
- حتی ممکن است بازیهای فکری را اگر قوانینشان انعطافپذیر است دوست داشته باشد.
- رفتار کودک بدون تحریک یا کمک بزرگسالان در تقسیم چیزهایش با دیگران و رعایت نوبت بهتر میشود.
- توانایی همدلی و بازی تعاملی نیز ممکن است در کودکانی که خواهر و برادری دارند یا زمان بیشتری را در مدرسه یا مهدکودک میگذرانند زودتر ایجاد شود.
کودک پنج ساله
در این سن، کودک پنج سالهٔ شما ممکن است بخشی یا تمام رفتارهای زیر را به عنوان برقراری ارتباط با پیرامونش داشته باشد:
- حس همدردی و همدلی را نشان میدهد.
- دوستی واقعی ایجاد میکند.
- به نظر دوستانش اهمیت میدهد و میخواهد خودش را با آنها جور کند.
- بیشتر از همیشه میتواند چیزهایش را با دیگران تقسیم کند، هرچند هنوز ممکن است در اولویت دادن نیازهای دیگران بر خواستههای خودش مشکل داشته باشد.
- مهدکودک به احتمال زیاد او را مستقلتر میکند.
- از صحبت کردن با شما و تعریف کردن ماجراها نیز لذت میبرد.
شش تا هشت سالگی
کودک در سن شش تا هشت سالگی میخواهد کنترل بیشتری بر جهان خود داشته باشد و ممکن است بر سر قدرت کنترل با شما مبارزه کند. برخی از ویژگیهای رفتاری کودک در این سن شامل موارد زیر است:
- روش تعامل شما با دیگران را تقلید میکند، بنابراین الگوسازی برای او از لحاظ احترام گذاشتن و مهربان بودن اهمیت دارد.
- کودک همچنان محبتش را به شما نشان میدهد اما در سالهای آینده کمتر به نشان دادن آن در مقابل چشم دیگران تمایل دارد.
- کودک برای مدت طولانیتری قادر به بازی است و این بازیها هرچه نرمتر پیش میرود که تا حدی ناشی از این است که او در رعایت نوبت بازی بهتر شده است و هنگام باختن در بازیها هم باختش را بهتر و با وقار بیشتری میپذیرد.
- ممکن است آمادهٔ خوابیدن در خانهٔ دوستانش یا حتی اردو رفتن باشد.
- بیشتر ترجیح میدهد که با کودکان همجنسش بازی کند.
- شاید یک دوست صمیمی داشته باشد، هرچند ممکن است این دوست صمیمیاش را سریع عوض کند.
- به دنبال تأیید همسالانش است. اغلب از دوستانش تقلید میکند و هم رفتارهای خوب و هم رفتارهای بدی را از آنها یاد میگیرد.
- ممکن است بیشتر از قبل بخواهد تنها باشد. این کمک میکند که احساس فردیت کودک بیشتر شود که یک مرحلهٔ انتقالی مهم قبل از دورهٔ بلوغ است.
- حس شوخطبعی کودک رشد کرده است و اکنون جوکهایی میگوید که واقعاً معنا دارد.
- کودک به تدریج میفهمد که یک شهروند خوب بودن، عضوی از جامعه بودن و همکلاسی بودن چه معنایی دارد.
***
استفاده از محتوای مادرشو، بدون ذکر منبع و بدون لینک به صفحهٔ اصلی هر مطلب، پیگرد قانونی دارد. استفاده از عکسهای مادرشو تحت هیچ شرایطی قابل قبول نیست و پیگرد جدی قانونی دارد.