کودکانی که شیر مادر میخورند دیرتر از کودکانی که شیر خشک میخورند رشد میکنند؟
برخی از مادران میپرسند: «درست است که کودکان تغذیهشده با شیر مادر کندتر از کودکان تغذیهشده با شیر خشک رشد میکنند؟» به نظر میرسد کودکانی که در سال اول زندگیشان با شیر مادر تغذیه میشوند در سه یا چهار ماه اول سریعتر و در باقیماندهٔ سال اول زندگیشان کندتر رشد میکنند. به طور میانگین، کودکانی که شیر مادر میخورند در یک سالگی وزن کمتری از کودکان تغذیهشده با شیر خشک دارند. با این حال، وقتی به دو سالگی میرسند، این فاصله از بین میرود و هر دو گروه حدوداً هموزن هستند. کارشناسان مثل همیشه دقیقاً نمیدانند علت این اتفاق چیست، اما این را میدانند که این تفاوت کاملاً طبیعی است و هیچ جایی برای نگرانی وجود ندارد.
دلیل تفاوت وزنگیری کودکان تغذیهشده با شیر مادر و شیر خشک چیست؟
یکی از دلایل اینکه کودکان تغذیهشده با شیر مادر در سال اول زندگی وزن کمتری دارند میتواند این باشد که آنها وقتی سیر میشوند شیر خوردن را متوقف میکنند اما کودکان تغذیهشده با شیر خشک ممکن است یک شیشهشیر را به شکل کامل تمام کنند و در نتیجه بیشتر از نیازشان غذا دریافت کنند. همچنین ترکیب پروتئینی شیر خشک با شیر مادر متفاوت است و میتواند تغییراتی در سوختوساز کودک ایجاد کند.
مشخص نیست که آیا میزان رشد کندتر کودکان تغذیهشده با شیر مادر بعد از سه یا چهار ماهگی ناشی از شیردهی است یا اینکه علت و معلول هر دو در جای دیگری است. به عبارت دیگر، شاید علت این تفاوت آن است که کودکانی که به طور ذاتی رشد آهستهتری دارند با تغذیهٔ انحصاری با شیر مادر سیر میشوند اما آنهایی که مثلاً به دلایل ژنتیکی یا غیر آن قرار است رشد سریعتری داشته باشند، گرسنهتر هستند، بیشتر گریه میکنند و بنابراین احتمال بیشتری وجود دارد که به آنها شیر خشک داده شود و در نهایت از شیر مادر گرفته شوند.
چه بررسیهایی در مورد تفاوت وزن ناشی از تغذیه با شیر مادر و شیر خشک انجام شده است؟
کارشناسان بر اساس جدولهای رشد قد و وزن کودکان به نتایجی دست یافتهاند. به عنوان مثال، در گذشته این جدولها نگرانیهایی در مورد الگوی رشد کودکان تغذیهشده با شیر مادر ایجاد میکرد، زیرا تصور میشد کودکانی که در صدکهای پایین رشد قرار میگیرند، رشد خیلی کندی دارند. اما امروز ما میدانیم که چه کودک با شیر خشک تغذیه شود یا با شیر مادر، در صدک وزنی دهم باشد یا نودم، رشد پیوسته و مداوم روی یک منحنی رشد در این جدولها بهترین معیار سلامت کودک شماست.
همچنین امروزه، رشد کودکان کمتر از دو سال با استفاده از جدولهای رشد سازمان بهداشت جهانی سنجیده میشوند که بر مبنای الگوهای رشد سالم برای کودکان تغذیهشده با شیر مادر است. این جدولها مورد حمایت مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها و آکادمیهای طب اطفال معتبر در دنیاست و همین جدولهای سازمان بهداشت جهانی تأیید میکنند که الگوهای رشد در میان کودکان تغذیهشده با شیر مادر نرمال و سالم هستند، اما هنگام بررسی این جدولها برای کودکان تغذیهشده با شیر خشک، این کودکان ممکن است ابتدا وزنگیری آهسته و سپس وزنگیری بیش از حد سریعی داشته باشند.
