سندرم ری در کودکان: علائم و درمان را بشناسید
اگر شما هم فرزندی دارید، حتماً تا به حال اسم سندرم ری یا نشانگان ری در کودکان را شنیدهاید. در این مطلب میتوانید با اطلاعات بیشتر و علمی دربارهٔ علائم و درمان سندرم ری در کودکان آشنا شوید.
سندرم ری چیست؟
سندرم ری (Reye syndrome) یک بیماری نادر است که کودکان میتوانند هنگام بهبود یافتن از یک عفونت ویروسی مانند آنفلوانزا، سرماخوردگی یا آبلهمرغان به آن مبتلا شوند. این بیماری روی تمام ارگانهای بدن اثر میگذارد اما برای مغز و کبد بیش از همه مضر است.
سندرم ری باعث میشود مغز ورم کند. اغلب مقادیر فوقالعاده زیادی از چربی در کبد و سایر ارگانهای بدن تجمع میکند. سندرم ری در صورت درمان نشدن، میتواند به سرعت به نارسایی کبد، آسیب مغزی و حتی مرگ منجر شود.
سندرم ری میتواند هر کسی را در هر سنی مبتلا کند، اما معمولاً کودکان بین چهار تا ۱۲ سال را مبتلا میکند. سندرم ری تا حدودی به دلیل اینکه بسیار نادر است، اغلب اشتباه تشخیص داده میشود. برای مثال، ممکن است با آنسفالیت، مننژیت، اوردز دارو، سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) یا مسمومیت اشتباه گرفته شود.
اگر فکر میکنید ممکن است یک کودک به سندرم ری مبتلا شده باشد، آن را یک وضعیت اورژانسی قلمداد کنید. فوراً با پزشک تماس بگیرید، کودک را به اورژانس ببرید یا با شمارهٔ اورژانس تماس بگیرید. تشخیص سریع میتواند شانس زنده ماندن را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.
سندرم ری چه ارتباطی با آسپرین دارد؟
علت ابتلا به سندرم ری ناشناخته است، اما مطالعات نشان داده كودكانی كه هنگام بیماری ایجادشده توسط یک ویروس، آسپرین مصرف میكنند، بیشتر در معرض این سندرم هستند. ۹۰ تا ۹۵ درصد از بیماران مبتلا به سندرم ری طی یک بیماری ویروسی اخیر، آسپرین مصرف کرده بودند.
تولیدکنندگان آسپرین اغلب هشداری را روی برچسب محصول خود میگنجانند که توصیه میکند از دادن این دارو به کودکان برای بیماری آبلهمرغان یا علائم آنفلوانزا استفاده نکنند، اما برای حفظ جانب احتیاط و از آنجا که شما نمیتوانید به طور قطع بدانید که آیا ویروس باعث ایجاد علائم فرزند شما شده است یا چیز دیگری، هرگز به هیچ دلیلی به کودک آسپرین ندهید، مگر اینکه پزشک توصیه کند.
توجه: گاهی برای درمان برخی بیماریها مانند یک عارضهٔ قلبی ممکن است برای برخی از کودکان آسپرین تجویز شود. اگر این شرایط برای فرزند شما وجود دارد، پزشک تشخیص داده که فواید درمان با آسپرین برای او بسیار بیشتر از ریسک ابتلا به سندرم ری است، پس به پزشک کودکتان اعتماد کنید.
علائم سندرم ری چیست؟
علائم سندرم ری خیلی ناگهانی ظاهر میشوند، اما اغلب ولی نه همیشه، تب اولین علامت است. سایر علائم اولیه شامل اسهال، بیقراری، خوابآلودگی، راش یا بثورات پوستی و بیحالی است. در کودکان زیر یک سال، اولین علائم ممکن است شامل اسهال و تنفس نامنظم باشد.
علائم، اغلب در زمان شروع بهبود كودک از یک بیماری ویروسی ظاهر میشود، اما میتوانند خیلی زودتر، یعنی از سه روز پس از شروع بیماری ویروسی یا خیلی دیرتر، یعنی تا سه هفته پس از پایان بیماری ظاهر شوند.
وقتی بیماری پیشرفت میکند و روی مغز اثر میگذارد، کودک ممکن است سراسیمه، بیشفعال، گیج و پرخاشگر شود. همچنین ممکن است ساختار قامتی بدنش غیرمعمول باشد، یعنی دستها و پاهایش صاف نگه داشته شده، انگشتان پا رو به پایین است و سر و گردن به عقب قوس پیدا کرده است. همچنین کودک ممکن است هذیانی و دچار تشنج شود. او میتواند به کما برود و بدون درمان، حتی ممکن است از فوت شود.
البته، بچههای مبتلا به بیماریهای کمتر جدی دیگری نیز ممکن است برخی از این علائم را داشته باشند. اما از آنجا که درمان زودهنگام برای سندرم ری بسیار مهم است، همهٔ ما باید محتاط باشیم.
سندرم ری چطور درمان میشود؟
هیچ درمانی برای سندرم ری وجود ندارد، اما در صورت تشخیص مناسب و زودهنگام امکان بهبود کامل کودک وجود دارد. تشخيص و درمان سريع بسيار مهم و کلیدی است تا پزشكان بتوانند از مغز و ريهها در برابر آسيب محافظت کنند.
پزشکان مطمئن خواهند شد که بدن کودک هیدراته میماند، یعنی آب کافی دریافت میکند. آنها فشار خون و فشار مایعات در مغز را زیر نظر میگیرند و ممکن است درخواست آزمایش خون، کت اسکن (CAT) یا امآرآی بدهند.
کودکی که در تنفس مشکل دارد ممکن است زیر دستگاه تنفس قرار داده شود و با توجه به علائمش، داروهای مختلفی به او داده شود. به عنوان مثال، ممکن است دیورتیکها برای دفع مایعات اضافی بدن، داروهای ضدتشنج برای تشنج و کورتیکواستروئیدها برای کاهش ورم مغز تجویز شود.
چطور از ابتلا به سندرم ری در کودکان پیشگیری کنید؟
ندادن آسپرین به فرزندتان بهترین روش دفاعی است. سندرم ری مسری نیست، بنابراین لازم نیست نگران این باشید که فرزندتان آن را از کسی بگیرد. برای محافظت از سلامت فرزندتان، اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهید:
- هرگز به فرزند خود یا به هر کسی که ۱۹ ساله یا جوانتر است خودسرانه آسپرین ندهید.
- در صورت شیردهی محصولات حاوی آسپرین را مصرف نکنید، زیرا این دارو از طریق شیر مادر منتقل میشود.
- هیچ دارویی را بدون تجویز پزشک کودک به کودکتان ندهید.
- برای جلوگیری از خوردن آسپرین توسط کودک به طور تصادفی، برچسب داروها را با دقت بخوانید، چون بسیاری از داروهای بدون نسخه مثل برخی آنتیاسیدها، داروهای ضدتهوع و داروهای سرماخوردگی و سینوس حاوی آسپرین هستند و آنها را از دسترس کودکان کاملاً خارج کنید.
- به اصطلاحاتی مانند سالیسیلات، استیل سالیسیلات، استیل سالیسیلیک اسید، سالیسیل آمید و فنیل سالیسیلات که ممکن است به جای کلمهٔ آسپرین روی برچسب داروها یا در بروشور دارو مورد استفاده قرار میگیرد دقت کنید.
- بسیاری از داروهای بدون نسخه برای کودکان خردسال ایمن نیستند، خودسرانه به بچهها دارو ندهید.
- محدودیتهای سنی مصرف دارو را بررسی کنید.
- در صورت داشتن هر گونه سؤالی در مورد مناسب بودن دارو برای فرزندتان حتماً باید از یک پزشک اطفال سؤال کنید.