تشنج ناشی از تب در کودکان
همانطور که از نامش پیداست، این عارضه تشنجی است که به علت وقوع تب در بچهها بروز میکند. حدود ۲ تا ۴ درصد از کودکان در سنین بین شش ماه تا هفت سال یک مورد تشنج ناشی از تب را خواهند داشت. یک سوم از این کودکان یک مورد دیگر را تجربه خواهند کرد و حدود نیمی از آنها تشنج سومی هم خواهند داشت. همچنین تشنجهای ناشی از تب بین سنین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی شایعتر است. در این مطلب میتوانید با این تشنج، پیشگیری و درمان آن در کودکان آشنا شوید.
تشنج ناشی از تب در کودک
این عارضه تشنجی است که به علت تب در کودکان بین سنین شش ماهه تا هفت ساله رخ میدهد. تشنج میتواند تنها چند ثانیه یا حتی تا ۱۵ دقیقه طول بکشد که اگر بیشتر از سه دقیقه طول کشید، لازم است با اورژانس تماس بگیرید. کودکتان بعد از آن ممکن است کمی خوابآلوده باشد یا کاملاً خوب به نظر برسد. در اغلب موارد، تشنجهای ناشی از تب بیضرر هستند، اما این باعث نمیشود که به این موضوع توجه نکنید و آن را سرسری بگیرید.
تشنجهای ناشی از تب معمولاً در کودکانی با تب بالاتر از ۳۸/۸ درجه سانتیگراد اتفاق میافتد، اما در دماهای پایینتر هم میتواند رخ دهد. این نوع تشنج معمولاً در طول ۲۴ ساعت اول تب ظاهر میشود، اما نه لزوماً در زمانی که تب کودک به اوج خود رسیده است.
کودکی که یکی از والدینش در کودکی تشنج ناشی از تب داشته است، احتمال بیشتری برای تجربهٔ این نوع تشنج دارد. بچههایی که اولین تشنج خود را در نخستین سال زندگیشان داشتهاند، بیشترین احتمال برای تجربهٔ یک تشنج دیگر را دارند. همچنین اگر تب کودک در هنگام اولین تشنجش پایین بوده یا اگر تشنج او در اوایل بروز تب رخ داده است احتمال بیشتری برای تشنج دوم دارد.
علائم و دلایل تشنج ناشی از تب در کودک
اگر فرزند شما چنین تشنجی داشته باشد، ممکن است چشمهایش را بچرخاند، آب دهانش به بیرون جاری شود یا استفراغ کند. بدن او ممکن است دچار تکان ناگهانی یا پرش شود و ممکن است اندامهایش سفت شود. پوست کودک ممکن است کمی تیرهتر از معمول به نظر برسد و میتواند هشیاری خود را نیز از دست بدهد.
اما آیا تشنج ناشی از تب میتواند نشانهٔ وجود مشکلی جدی باشد؟ معمولاً تبی که باعث تشنج ناشی از تب میشود، نتیجهٔ عفونت ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی یا بیماری آنفلوانزا، اسهال و استفراغهای ویروسی، روزئولا یا عفونت گوش است. ولی در موارد نادر، تب از علائم مننژیت یا مشکل جدی دیگری است. پزشک فرزندتان میتواند علائم کودک را بررسی کند و در صورت لزوم غربالگریهای بیشتری انجام خواهد داد.
درمان تشنج ناشی از تب در کودک
اگر فرزندتان برای اولین بار تشنجی با هر طول مدتی داشت و شما نتوانستید فوراً به پزشکش دسترسی پیدا کنید، حتماً با اورژانس تماس بگیرید. اما بهتر است برای آگاهی بیشتر بدانید اگر کودکتان دچار تشنج ناشی از تب شد، چه کار باید بکنید. ابتدا به سرعت او را به پهلو بخوابانید و دور از وسایل سخت و خطرساز دراز کنید. سرش را به آرامی به یک طرف بچرخانید تا اگر دچار استفراغ شد، خفه نشود. اگر لباسهایش تنگ و دست و پاگیر است، آنها را شل یا باز کنید. اطمینان پیدا کنید که چیزی در دهانش نیست و در حینی که تشنج ادامه دارد چیزی در دهانش نگذارید.
در طول تشنج سعی نکنید با دادن دارو به کودک، گذاشتن او در آب سرد یا کشیدن اسفنج به بدنش، تب را پایین بیاورید. مراقب طول مدت تشنج باشید. اگر بیش از سه دقیقه طول کشید، با اورژانس تماس بگیرید، حتی اگر تشنج طولانی خیلی طول نکشد، سعی کنید طول مدت آن را به خاطر بسپارید تا بتوانید آن را به پزشک بگویید. همچنین اگر کودک شما در تنفس مشکل دارد، اگر دچار حالت خفگی شد یا اگر پوستش کبود شد، با اورژانس تماس بگیرید.
بعد از اینکه تشنج پایان یافت، هر گونه استفراغ را از دهان و دور دهانش پاک کنید و اگر این اولین تشنج فرزندتان است، هر قدر هم که کوتاه باشد با پزشک تماس بگیرید. پزشک احتمالاً بخواهد کودک را معاینه کند تا مطمئن شود که عفونت یا مشکل جدی موجب تب نشده است. اگر فرزند شما بیش از شش ماه دارد و قبلاً تشنج داشته است، پزشک میتواند شما را راهنمایی کند که اگر تشنج کمتر از سه دقیقه طول بکشد در چه شرایطی باید با پزشک تماس بگیرید. او همچنین ممکن است توصیه کند که به فرزند خود یک داروی تببر مانند استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید یا یک اسفنج خیسشده با آب ولرم را به بدنش بکشید تا تبش را پایین بیاورید. اما هرگز به فرزندتان آسپرین ندهید، زیرا میتواند باعث ایجاد سندرم ری شود که یک عارضهٔ نادر اما خطرناک است.
پیشگیری از بروز تشنج ناشی از تب در کودک
برخی والدین سعی میکنند با پایین آوردن سریع هر تبی از تشنجهای ناشی از تب جلوگیری کنند. اما تشنج معمولاً به طور ناگهانی رخ میدهد و گاهی اوقات قبل از اینکه حتی متوجه شوید که فرزندتان بیمار است.
اگر کودکتان تب دارد و قبلاً تشنج ناشی از تب داشته است، قابل درک است که شما در مورد وقوع دوبارهٔ آن نگران باشید. پس بهتر است در مورد این نگرانی با پزشک کودکتان صحبت کنید. او میتواند به شما بگوید که در چه شرایطی، چه زمانی و چگونه سعی کنید تب کودکتان را پایین بیاورید.
اگر فرزند شما اغلب تشنج ناشی از تب دارد، پزشک او ممکن است دارویی را توصیه کند تا در صورت بروز تب برای کاهش خطر بروز تشنج مصرف کند. با این حال، چنین داروهایی عوارض جانبی دارند و در اغلب موارد، از آنجا که تشنجهای ناشی از تب معمولاً بیخطر هستند، انجام اقدامات پیشگیرانه غیرضروری است.