گلودرد در کودکان
گلودرد در کودکان زیر یک سال و کودکان نوپا هم اتفاق میافتد و دلایل متفاوتی دارد که گاهی نیز ممکن است ناشی از یک عفونت ویروسی باشد. عفونتهای باکتریایی و ویروسی هم بسیار مسری هستند که در این مطلب میتوانید با همه چیز در مورد گلودرد، علل و درمان آن در کودکان آشنا شوید.
عوامل و علل ایجاد گلودرد در کودک
اگر به نظر میرسد که گلوی فرزندتان درد میکند، در بلعیدن غذا راحت نیست و صدای گریهاش خشدار است، احتمالش هست که به دلیل عفونت باشد. کودک شما ممکن است گلودردی ناشی بیماریهایی مثل سرماخوردگی یا آنفلوانزای کودک داشته باشد. سرخک، آبلهمرغان و بیماری خروسک نیز میتوانند گلودرد ایجاد کنند.
در واقع، شایعترین علت گلودرد در بچهها عفونت ویروسی است. اگر تشخیص پزشک التهاب لوزهها یا همان تونسیلیت باشد، به معنای آن است که بافت برآمدهٔ موجود در دو طرف قسمت انتهایی گلو به یک ویروس یا باکتری آلوده شده است. شایعترین علت باکتریایی، استرپتوکوک است اما این عامل در کودکان زیر یک سال و کودکان نوپا غیرمعمول است. عفونت باکتریایی دیگری که میتواند گلودرد ایجاد کند، سیاهسرفه است.
همچنین عوامل محرک موجود در هوا مثل دود دست دوم سیگار، شورهٔ گربه یا سگ، گرد و غبار و گردهٔ برخی گیاهان آلرژیزا، چمن و درختان نیز میتواند گلوی کودک را تحریک کند و علائمی شبیه سرماخوردگی ایجاد کند که به نام رینیت آلرژیک یا تب یونجه شناخته میشود.
اگر کودکتان عادت دارد که با دهان باز بخوابد، حتی گرمای خشک هم میتواند بلعیدن را برایش دشوار کند. در این مورد، هنگامی که کودک از خواب بیدار میشود، دهانش خشک خواهد بود اما به محض اینکه چیزی بنوشد، حالش خوب خواهد شد.
عوامل دیگری نیز وجود دارد که میتواند کودک شما را در بلعیدن دچار مشکل کند. برای مثال، اگر کودک در دهانش ضایعات ناشی از ژنژیواستوماتیت که آن هم میتواند باعث گلودرد شود یا تاولهای «بیماری دست، پا و دهان» دارد، آنها میتوانند او را واقعاً اذیت کنند. برفک دهان و دندان درآوردن هم میتواند همینطور باشد.
مراجعه به پزشک برای گلودرد کودک
از آنجا که عفونتهای باکتریایی در صورت درمان نشدن ممکن است به سایر قسمتهای بدن کودک گسترش یابد و به آنها آسیب برساند، اگر فکر میکنید مشکل او، چیزی بیش از خشکی گلو یا تحریک خفیف آن است، حتماً باید پزشک گلوی کودکتان را ببیند. همچنین فرزند خود را فوراً نزد پزشک ببرید اگر:
- فرزند شما کمتر از سه ماه دارد و تب ۳۸ درجهٔ سانتیگراد یا بالاتر دارد.
- کودک سه ماهه است و هر میزانی از تب را دارد.
- کودکتان بین سه تا شش ماهه است و علائم گلودرد دارد و تبش به ۳۸/۳ درجهٔ سانتیگراد برسد.
- کودک بیش از شش ماه دارد و درجه حرارت بدنش به ۳۹/۴ درجهٔ سانتیگراد برسد.
- گلوی کودک عفونی به نظر میرسد، یعنی گلویش به رنگ قرمز روشن است یا ورم کرده و یا جوشهای چرکی دارد.
- فرزندتان زخمی در دهانش دارد.
- احساس میکنید او نمیتواند به راحتی غذا را ببلعد یا دهانش را کاملاً باز کند.
- تنفسش با دشواری همراه است.
- کاهش اشتها، علائم کمآبی بدن، افزایش مقدار بزاق، خشکی گردن یا کجخلقی بسیار زیاد دارد.
همچنین اگر به این نتیجه رسیدید که گلودرد کودک شما به اندازهای خفیف است که مراجعه به مطب پزشک را ایجاب نمیکند، باز هم اگر مشکل بیشتر از چند روز یا یک هفته هفته طول کشید، لازم است با پزشک تماس بگیرید.
موارد اورژانسی گلودرد کودک
بسیار به ندرت موردی از گلودرد کودک اورژانسی محسوب میشود ولی تنها عارضهٔ گلو که واقعاً اورژانسی است، اپیگلوتیت است. اپیگلوتیت عفونت زبانهٔ بالای حنجره است که مانع از ورود غذا و مایعات به نای میشود و سپس نفس کشیدن و همچنین بلعیدن را دشوار میکند. کودک مبتلا به اپیگلوتیت سریعاً تب میکند، صدای نفس کشیدنش گوشخراش میشود و اغلب بزاق از دهانش جاری میشود. اگر فرزندتان این علائم را دارد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر فرزندتان در تنفس مشکل دارد، لازم است با اورژانس تماس بگیرید. اگر مشکوک به اپیگلوتیت هستید:
- فرزندتان را در حالت نشسته نگه دارید.
- سعی نکنید گلویش را بررسی کنید.
- به او غذا یا نوشیدنی ندهید، زیرا ممکن است تنفسش را دشوارتر کند.
اگر بعد از تماس با پزشک کودک، او فکر میکند که ممکن است علائم کودک از اپیگلوتیت باشد، شما باید فرزند خود را برای درمان فوری و مستقیماً به یک مرکز اورژانس ببرید.
درمان عفونت ناشی از گلودرد کودک
برای بیشتر عفونتهای ویروسی هیچ درمانی در دسترس نیست یا هیچ درمانی ضروری نیست. سیستم ایمنی بدن کودکتان به طور معمول در عرض یک هفته میتواند بر ویروس غلبه کند. کودک از استراحت زیاد و نوشیدن مایعات زیاد سود خواهد برد.
اما اگر پزشک فرزندتان مظنون به عفونت باکتریایی باشد، نمونهای از سلولهای گلوی کودک برمیدارد. تحمل انجام این نمونهگیری سریع، آسانتر از تحمل تزریق آمپول است. برای این کار، پزشک گوش پاککنی را به انتهای گلوی کودک میزند، برای یک لحظه کودک عق میزند و کار تمام شده است.
بیشتر پزشکان یک آزمایش سریع تشخیص استرپتوکوک را انجام میدهند که نتایجش طی ۱۰ دقیقه آماده میشود. اگر نتیجهٔ آزمایش منفی باشد، معمولاً نمونه برای کشت دقیقتر یک یا دو روزه به آزمایشگاه فرستاده میشود تا نتایج را دوباره چک کنند.
اگر معلوم شود که فرزند شما یک عفونت باکتریایی دارد، پزشک یک آنتیبیوتیک تجویز خواهد کرد. برای دادن دارو به فرزندتان دستورالعملها را با نهایت دقت دنبال کنید. به خاطر داشته باشید که دادن داروهای تجویزی به کودک را فراموش نکنید و بیاهمیت ندانید، زیرا اگر دادن آنتیبیوتیک را خیلی زود متوقف کنید، باکتریها میتوانند تجدید قوا کنند و خیلی زود به شکلی شدیدتر ظاهر شوند.
اگر کودک دچار یک عفونت تهاجمی شود، ممکن است مجبور شوید چندین روز او را به بیمارستان ببرید تا داروها یا مایعات را به صورت داخل وریدی و از طریق سرم دریافت کند.
راهکارهای تسکین درد گلوی کودک
اگر فرزندتان به اندازهٔ کافی بزرگ باشد که بتواند غذاهای کمکی بخورد، نوشیدنیهای گرم و به عنوان مثال، چای یا آب گوشت میتوانند تسکیندهنده باشد. یادتان باشد تا زمانی که کودک شما حداقل یک ساله میشود، از ریختن چیزی مثل عسل در چای او پرهیز کنید، زیرا عسل ممکن است حاوی هاگهای بوتولیسم باشد که میتوانند در مجاری رودهای نابالغ کودک رشد کنند. کودکان بالای ۱۲ ماه ممکن است از کمی آب سیب یا یک بستنی یخی لذت ببرند، اما از آبمیوههای مرکبات پرهیز کنید، زیرا میتوانند درد گلوی کودک را بدتر کنند.
به خاطر داشته باشید که باید فرزندتان را از کمآبی بدن محافظت کنید، بنابراین اگرچه ممکن است بلعیدن برایش دردناک باشد اما به نوشیدن مقدار زیادی مایعات نیاز دارد، به ویژه اگر تب کرده است. برای کودکان کوچکتر، مایعات به معنای شیر مادر یا شیر خشک است. اگر بلعیدن برای کودکتان دشوار است، سعی کنید هر بار مقادیر کمی را به او بدهید و دفعات این کار را بیشتر کنید.
اگر فرزند شما واقعاً دچار درد و ناراحتی است، از پزشک بپرسید که آیا میتوانید یک داروی مسکن مانند استامینوفن اطفال یا اگر او شش ماهه یا بزرگتر است، ایبوپروفن به او بدهید یا خیر، اما هرگز به فرزندتان آسپیرین ندهید، زیرا ممکن است به یک بیماری نادر اما جدی به نام سندرم ری مبتلا شود.
غیر از این موراد، دستهای خود را مرتب بشویید، به ویژه پس از تعویض پوشک و دستهای کودک خود را هم مرتب بشویید و اگر او به اندازهای بزرگ شده است که بتواند مواد غذایی کمکی را بخورد، مطمئن شوید که در خانه هیچکس از ظروف غذاخوری، فنجانها یا مسواک او استفاده نمیکند.
همچنین اگر فرزندتان به مهدکودک میرود، پزشک به شما خواهد گفت که فرزندتان چه زمانی میتواند به مهدکودک بازگردد اما بهطورکلی، باید او را تا زمانی که حالش بهتر میشود در خانه نگه دارید و اگر عفونت کودک باکتریایی است، قبل از باگشت به مهدکودک باید برای حداقل ۲۴ ساعت آنتیبیوتیک خورده باشد.
