علت تاخیر پریود در زنان
در برخی زنان هیچ استرسی بالاتر از عقب افتادن پریود نیست. اگرچه تاریخ قاعدگی در برخی زنان دقیقاً قابل پیشبینی است، اما برای اکثر زنان نظم قاعدگی با تغییراتی همراه است. بنابراین، اگر پریودتان یک یا دو روز تاخیر داشت، نترسید.
بارزترین عامل این تاخیر، یعنی بارداری یکی از احتمالات است، اما عوامل دیگری نیز وجود دارد که میتوانند در بهم خوردن سیکل قاعدگی نقش داشته باشند. در این مطلب با 8 علت مهم عقب افتادن پریود در زنان آشنا میشوید.
منظور از تاخیر در پریود چیست؟
تغییرات در قاعدگی به طور طبیعی در همه زنان اتفاق میافتد و تقریباً هر زنی در طول زندگیاش آن را تجربه میکند. تغییرات در سبک زندگی تا بیماریها همگی میتوانند علت عقب افتادن پریود زنان باشند. اگرچه این تغییر تا حدی نرمال محسوب میشود اما اگر طولانی شود برای یافتن علت باید به پزشک مراجعه کنید.
داشتن قاعدگی با چند روز تاخیر معمولاً جای نگرانی نیست. اما، چند هفته تاخیر ممکن است نشانه بارداری یا یک بیماری زمینه ای باشد. عواملی مانند تغییر وزن و استرس می توانند بر نظم چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند.
تاخیر در پریود تا چه میزان طبیعی است؟
چرخه قاعدگی مدت زمان بین روز اول پریود تا روز اول پریود بعدی است. به طور متوسط، این دوره 28 روز طول میکشد، اما طول هر دوره از سیکل قاعدگی میتواند از 21 تا 35 روز متغیر باشد. این بدان معناست که چرخه 28 روزه در یک ماه و چرخه 26 روزه در ماه بعدی احتمالاً جای نگرانی ندارد و در حد یکی دو روز داشتن تاخیر در پریود طبیعی است. اما در شرایط زیر ممکن است پریودتان با تاخیر محسوب شود:
- بیش از 35 روز از آخرین قاعدگی شما گذشته است.
- پریود شما به طور معمول منظم است اما اکنون بیش از سه روز است که عقب افتاده است.
دلایلی که باعث تاخیر پریود میشوند
به تاخیر افتادن پریود اغلب اولین علامت بارداری است، اما دلایل دیگری نیز برای این اتقاق وجود دارد. در ادامه به مهمترین و شایعترین عواملی که باعث به تاخیر افتادن پریود میشوند میپردازیم.
بارداری
وقتی باردار نیستید، بدنتان هر ماه پوشش داخلی رحم را دفع میکند. این همان چیزی است که در زمان پریود اتفاق میافتد. اما وقتی باردار هستید، پوشش داخلی رحم، یعنی جایی که تخمک بارور شده به آن میچسبد و رشد میکند، ضخیم میشود و رگهای خونی بیشتری در آن ایجاد میشود که این همان شروع لانه گزینی جنین است و نشانده شروع یک بارداری است. بنابراین در چنین حالتی بدن به جای از بین بردن این پوشش از طریق پریود، آن را بزرگتر میکند تا جنین در حال رشد را تغذیه و حمایت کند و پریود متوقف میشود.
رژیم غذایی و ورزش شدید
شکی نیست که رژیم غذایی سالم و ورزش منظم میتواند برای سلامتی مفید باشد. با این حال، اگر زیادهروی کنید و تغییرات شدیدی به بدن وارد کنید، این کار بر روی نظم قاعدگی تاثیرگذار بوده و ممکن است حداقل به طور موقت قاعدگی متوقف شود.
بنابراین در ورزشکارانی که تمرینات شدید بدنی دارند یا زنانی که به هر دلیلی کالری کافی دریافت نمیکند، ممکن است با تاخیر در پریود مواجه شوند.
وقتی پریود به دلیل کاهش وزن، رژیم غذایی یا ورزش متوقف میشود، این یعنی اینکه دچار آمنوره ثانویه شدهاید. آمنوره ثانویه بدان معناست که شما قبلاً پریود میشدید، اما اکنون متوقف شدهاند. چنین حالتی ممکن است در شرایط زیر رخ دهد:
- رژیم غذایی محدود از کالری
- اختلالات خوردن مانند بیاشتهایی یا پرخوری عصبی
- کاهش وزن زیاد در مدت زمان کوتاه
- تمرینات ورزشی خیلی سنگین مانند دوندگان دوی ماراتن
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
سندرم تخمدان پلی کیستیک نوعی عدم تعادل هورمونی است که در توانایی بدن برای آزاد کردن تخمک یا همان تخمک گذاری اختلال ایجاد میکند و در چنین شرایطی پریود نمیشوید. بسیاری از زنان مبتلا به این سندرم پریود نامنظم، تاخیر در پریود و یا جاافتادن یک یا چند دوره عادت ماهانه را تجربه میکنند. سایر علائم این سندرم عبارتاند از:
- آکنه
- موهای زائد صورت یا بدن
- کمپشت شدن موها
- افزایش وزن یا مشکل در کاهش وزن
پزشک با بررسی علائم و انجام آزمایشات ابتلا به این سندرم را تشخیص میدهد. تغییر در سبک زندگی و مصرف دارو میتواند به مدیریت علائم آن کمک کند.
استرس
استرس خیلی زیاد فقط باعث افت سلامت روانی نمیشود. این وضعیت میتواند علائم فیزیکی از جمله تاخیر در قاعدگی را نیز سبب شود. استرس جزئی و روزمره معمولاً روی پریود تاثیر نمیگذارد. اما عوامل استرسزای عمده مانند مرگ عزیزان، دوران امتحانات، از دست دادن شغل و رویدادهای مهم زندگی مانند طلاق در تعادل هورمونی بدن اختلال ایجاد میکنند که در نهایت میتواند باعث عقب افتادن پریود شوند.
پیشگیری هورمونی از بارداری
داروهای ضدبارداری هورمونی حاوی پروژستین یا ترکیبی از پروژستین و استروژن هستند. در برخی انواع این قرصها که مصرف دارو به مدت یک هفته قطع میشود ممکن است به دنبال قطع مصرف دچار خونریزی شوید که به عنوان پریود کاذب شناخته میشود. اما اگر قرصها را به طور مداوم مصرف کنید، ممکن است لکهبینی خفیف داشته باشید یا اصلاً پریود نشوید.
اگر از روش کنترل بارداری دیگری مانند دستگاه داخل رحمی (IUD) نوع هورمونی هم استفاده کنید، قطع شدن پریود طبیعی و بیخطر است. همچنین، آمنوره میتواند هنگام استفاده از ایمپلنت ضدبارداری نکس پلانون (Nexplanon) و آمپول دپو پروورا (Depo-Provera) رخ دهد، اما کمتر رایج است.
اختلالات غده تیروئید
غده تیروئید غدهای پروانهای شکل در پایین گردن است و نقش مهمی در تنظیم قاعدگی دارد. اگر تیروئید پرکار یا کمکار باشد، ممکن است نظم پریود را نیز بهم ریزد. دیررس داشته باشید. پریود نامنظم یا عقب افتادن پریود از جمله تاثیرات اختلالات غده تیروئید بر قاعدگی است. توجه داشته باشید که گاهی اوقات این تغییرات با یائسگی اشتباه گرفته میشوند.
دوران گذار یائسگی
دوره قبل از یائسگی یا دوره انتقال از سالهای باروری به یائسگی میتواند یک یا دو سال طول بکشد یا در برخی زنان ممکن است چندین سال هم طول بکشد. در این مدت، سیکل قاعدگی ممکن است دچار تغییراتی شود و از از 25 روز در یک ماه تا 29 روز در ماه بعد متغیر باشد.
متوسط سن یائسگی 51 سال است، بنابراین یائسگی اغلب در سنین 40 یا 50 سالگی شروع میشود. معمولاً دوره پیشیائسگی با علائم دیگری نیز همراه است، از جمله:
- گرگرفتگی
- بیخوابی
- تغییرات خلقی
- انقباضات شکمی
- تعریق شبانه
- خشکی واژن
تاخیر در قاعدگی یا پریود نامنظم در دوران پیش از یائسگی رایج است، اما اگر دورههای قاعدگی به طور مداوم سنگینتر میشوند یا فاصله آنها کمتر میشود، باید به پزشک مراجعه کنید تا اطمینان حاصل شود که علت دیگری برای این تغییرات وجود ندارد.
سنین جوانی
وقتی جوان هستید و سالهای شروع قاعدگی است، معمولاً چند سال طول میکشد تا سیکل قاعدگی منظم شود. دلیلش این است که محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان (HPO) در دوره نوجوانی و پیش از نوجوانی نابالغ است.
محور HPO سیستم هورمونی است که تخمکگذاری و چرخههای قاعدگی را تنظیم میکند. چند سال طول میکشد تا محور HPO بالغ شود و پریودهای ماهانه تنظیم شوند. اما توجه داشته باشید که اگر پریودهای سنگین یا دردناک دارید و مدت زیادی است که عادت ماهانه نامنظم شده است به پزشک مراجعه کنید تا دلیل آن را بیابید.
بنابر آنچه گفته شد به عقب افتادن پریود در حد چند روز و یا تغییر اندک در طول چرخه قاعدگی معمولاً چیز مهمی نیست و تقریباً برای همه زنان در طول زندگی اتفاق میافتد. اما گاهی اوقات، میتواند نشاندهنده مشکلی در سلامت زنان باشد و اگر به طور منظم اتفاق میافتد، وقت آن است که به پزشکتان مراجعه کنید. بدین منظور باید چرخه قاعدگی خود را دنبال کنید تا متوجه نظم قاعدگیتان شوید. توصیه میشود تقویمی برای ثبت پریود داشته باشید یا از اپلیکیشنهای مخصوص این کار استفاده کنید. این سوابق میتواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار شما و پزشکتان قرار دهد.
سوالات متداول
گاهی تاخیر در پریود کاملاً طبیعی است، اما اگر اغلب پریودهایتان نامنظم است با پزشک خود مشورت کنید.
معمولا در حد 2-3 داشتن تاخیر در پریود طبیعی محسوب میشود.