بچه‌های تیزهوش در مدرسه چه مشکلاتی دارند؟
کودکان تیزهوش گاهی در مدرسه دچار مشکلاتی می‌شوند. مثلاً ممکن است فرزند تیزهوش شما به خاطر باهوش بودنش در مدرسه توسط دیگر کودکان مسخره شود یا در مورد انجام تکالیفش استرس زیادی داشته باشد که در مورد بچه‌های تیزهوش شایع است. اما چه کار باید کرد؟ در این مطلب با راهکارهای این موشوعات آشنا شوید.
استرس ناشی از تکالیف مدرسه در بچه‌های تیزهوش چیست؟
کودکان بااستعداد اغلب در طول سال تحصیلی دچار استرس هستند. بسیاری از آنها کمال‌گرا هستند و در مقایسه با دیگر بچه‌ها برای تکمیل کار خود به زمان بیشتری نیاز دارند. برخی دیگر از آن لحاظ که اهدافی غیرواقعی برای خود تعیین می‌کنند، آرمان‌گرا هستند. همچنین این احتمال در مورد آنها وجود دارد که دستاوردهایی را که می‌توانند در یک بازه‌ٔ زمانی داشته باشند بیش از حد ارزیابی کنند. همه‌ٔ اینها باعث آسیب‌پذیر شدن آنها در برابر استرس و اضطراب می‌شود.
برای از بین بردن این استرس‌ها، روی مدیریت زمان تأکید کنید. هر سال تحصیلی را با یک طرح جامع آغاز کنید. با فرزند خود محاسبه کنید که چند ساعت بین پایان مدرسه و زمان خواب وجود دارد، چند فعالیت فوق برنامه را می‌خواهد انجام دهد و چقدر زمان را می‌خواهد به دوستان، انجام تکالیف و استراحت در خانه اختصاص دهد. سپس یک بودجه‌ٔ زمانی واقع‌گرایانه را برای هر روز از هفته تهیه کنید. یک دفترچه‌ٔ برنامه‌ریزی ماهانه بخرید یا بسازید و اهداف هر روز را بنویسید.
اگر فرزند شما علائم استرس را نشان می‌دهد، یعنی با معده‌درد یا سردرد بیدار می‌شود یا این‌که نمی‌خواهد به مدرسه برود، با او صحبت و سعی کنید مشکل را بشناسید. اغلب کودکان تیزهوش نگران دوستی‌ها و زندگی اجتماعی خود هستند.
همچنین اگر بچه‌ها در مدرسه کسل شوند علائم استرس در آنها ظاهر می‌شود. این، آن ملال‌زدگی نرمالی که همه تجربه می‌کنند، نیست. بچه‌های تیزهوش مشتاق یادگیری هستند. وقتی به این میل شدید پاسخ داده نمی‌شود، آنها می‌توانند بسیار ناامید شوند و این ناامیدی ممکن است خود را به شکل علائم فیزیکی نشان دهد.
اگر مدرسه قادر به پاسخگویی به نیاز فرزند شما به یادگیری نیست، سعی کنید آموزش او را در خانه غنی کنید. او را در کلاس‌های ویژه ثبت‌نام کنید، برنامه‌های تابستانی برای بچه‌های تیزهوش را پیدا و سعی کنید او را با سایر بچه‌های بااستعداد همراه کنید. همه‌ٔ این اقدامات به کاهش استرس فرزندتان کمک می‌کند و زندگی اجتماعی او را نیز ارتقا می‌دهد.
با مسخره شدن کودکتان توسط بچه‌های دیگر چه کار کنید؟
بچه‌های تیزهوش اغلب مورد تمسخر قرار می‌گیرند. آنها نه تنها برای همسالان خود متفاوت به نظر می‌رسند، بلکه خود آنها نیز خود را متفاوت می‌بینند و این اتفاق در سن‌های بسیار پایین می‌افتد. آنها نه تنها به فعالیت‌های متفاوتی نسبت به سایر همسالان خود علاقه دارند، بلکه معمولاً بازۀ توجه طولانی‌تری دارند و به شکل جدی‌تر و شدیدتری با مشکلات و موقعیت‌ها برخورد می‌کنند.
در عین حال، بچه‌های تیزهوش خردسال بسیار حساس هستند. در واقع، حساسیت بیشتر یکی از ویژگی‌های آنهاست. آنها ممکن است نسبت به همسالان خود پخته‌تر به نظر برسند، اما مهارت‌های مقابله‌ای برای دفع تیر و ترکش‌های زندگی را ندارند. اگر کودک شما هم در پیش‌دبستانی و مدرسه مورد تمسخر قرار می‌گیرد، می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
با احساساتش همدلی کنید: اظهار نظرهایی مانند «این باید خیلی حس بدی بهت داده باشه» باعث می‌شود فرزندتان احساس کند که درک و حمایت کامل شما را دارد. پس با احساسات جریجه‌دارشده‌اش همدلی کنید.
باز و مطرح کردن مسئله را در نظر بگیرید: می‌توانید این‌طور شروع کنید و بگویید: «من واقعاً دوست دارم بفهمم چه اتفاقی افتاده». از او بخواهید قضیه را به شکل جزئی تعریف کند تا بفهمید که آزار و تمسخر تحت چه شرایطی رخ داده است. اگر شرایط و پیش‌زمنیه را بدانید، می‌توانید به او در یافتن راه‌حل کمک کنید.
کمکش کنید راه‌حل بیابد: به فرزندتان بگویید: «بیا بفهمیم در صورت تکرار این اتفاق چه کاری باید بکنیم». از او بخواهید فهرستی از راه‌های واکنش در آینده را بنویسد؛ از راه‌های کاملاً احمقانه گرفته تا راه‌های بسیار منطقی. فرزندتان با دیدن این‌که گزینه‌هایی دارد، خاطرش آسوده می‌شود که مجبور نیست اذیت شدن را منفعلانه بپذیرد، بلکه می‌تواند از خودش دفاع کند.
به وقتش مداخله کنید: اگر این راهکارها جواب نداد و مزاحمت‌ها بی‌وقفه‌تر شد، شاید لازم باشد از فرزند خود بپرسید که آیا می‌خواهد شما با صحبت با آن کودکان یا سایر بزرگسالانی که هنگام وقوع مزاحمت در آن اطراف هستند، مداخله کنید یا خیر.
