مراقبت پزشکی کودک: معاینات یک سالگی
در چکآپ سلامت ۱۲ ماهگی کودکتان انتظار چه چیزی را داشته باشید؟ پزشک اطفال کودک شما چه خواهد کرد و ویزیت پزشکی کودک در ۱۲ ماهگی چگونه است؟ در این مطلب با ویزیت، چکآپ، واکسیناسیون و معاینات کودک در ۱۲ ماهگی آشنا خواهید شد.
وزن کردن و گرفتن اندازههای کودک
پزشک کودک شما را وزن میکند، قد او و دور سرش را اندازهگیری میکند و اعدادی را روی نمودار رشد علامتگذاری میکند. نمودار رشد کودک به شما و پزشک این امکان را میدهد که سرعت رشد کودک را پیگیری کنید. جدول زمانی قد و وزن کودک را ببینید.
معاینات فیزیکی کودک یک ساله
انجام یک معاینهٔ فیزیکی کامل در ۱۲ ماهگی به شکل زیر است:
قلب و ریهها: از یک گوشی پزشکی برای گوش دادن به هر گونه ریتم غیرطبیعی قلب یا مشکلات تنفسی استفاده میکند.
چشمها: علائم عارضههای مادرزادی چشم و سایر مشکلات را بررسی میکند. همچنین ممکن است وجود مجاری اشکی مسدود و ترشح چشمی را ارزیابی کند.
گوشها: به دنبال علائم عفونت گوش میگردد و نحوهٔ واکنش کودک شما به صدا را مشاهده میکند.
دهان: علاوه بر بررسی چیزهای دیگر، به دنبال علائم عفونت و رویش دندان جدید میگردد.
سر: نقاط نرم جمجمه یا فونتانل و شکل سر کودک را بررسی میکند.
بدن: رفلکسها و واکنشهای غیرارادی و تون عضلانی کودک را بررسی میکند و پوست او را از نظر بروز راش و رنگپریدگی ارزیابی میکند. رنگپریدگی نشانهای از کمخونی ناشی از فقر آهن است که کودکان در حد فاصل ۹ تا ۲۴ ماهگی ریسک بالایی برای آن دارند.
شکم: شکم را با ملایمت فشار میدهد تا از نبود فتق یا هر مشکلی مطمئن شود.
دستگاه تناسلی: احتمالاً پوشک کودک را باز و علائم عفونت را بررسی میکند.
باسن و پاها: پاهای کودک شما را به اطراف حرکت میدهد تا بفهمد آیا مشکلی در مفاصل ران وجود دارد یا نه.
واکسیناسیون یک سالگی کودک
کودک شما واکسنهای هیب، پنوموکوک و MMR را دریافت میکند. در صورت تمایل برای دریافت واکسن هپاتیت A، واکسن HPV و آبلهمرغان که در برنامهٔ واکسیناسیون کشوری کودکان وجود ندارد، با پزشک کودکتان صحبت کنید. جدول واکسیناسیون کودکان را ببینید.
موضوعات پزشکی مهم کودک یک ساله
پزشک هر گونه نگرانی سلامت دیگری را مطرح میکند، از شما سؤالاتی میپرسد و کمک میکند تا بدانید در این سن چه چیزهایی طبیعی است. برخی از مواردی که میتوانید بررسی آنها را از پزشک کودک خود انتظار داشته باشید اینهاست:
- احتمالاً و در صورت نیاز یک آزمایش خون را برای کمخونی ناشی از فقر آهن تجویز کند.
- وزن و قد کودکتان را اندازهگیری کند تا مطمئن شود که او با سرعت سالم و پایدار در حال رشد است.
- ضربان قلب و تنفس کودکتان را بررسی کند.
- چشم و گوش فرزندتان را معاینه کند.
- دور سر کودک را اندازهگیری کند تا رشد مغز او را دنبال کند.
- اگر میخواهید کودکتان مکمل ویتامین بخورد، هر سؤالی که در مورد آنها دارید پاسخ دهد.
- به هر یک از نگرانیهایی که در مورد سلامت فرزند ۱۲ ماههٔ خود دارید، مثل نحوهٔ درمان سرماخوردگی، سرفه، بریدگی و برآمدگی و زمین خوردنها بپردازد.
- اطمینان حاصل کند که فرزندتان در حال یادگیری مهارتهای جدید است و مهارتهای قبلی را از دست نداده است.
- نظر خود را در مورد رشد، خلق وخو و رفتار کودکتان بگوید.
سؤالات پزشک اطفال در یک سالگی کودک
همچنین سوالاتی که پزشک اطفال فرزند شما ممکن است بپرسد شامل موارد زیر است:
خواب کودکتان چگونه است؟ کودک ۱۲ ماههٔ شما ممکن است شبها به دفعات از خواب بیدار شود. او دلش برای سرگرمی و مصاحبت روزانه تنگ میشود و دیگر تمایلی به بازگشت به خواب نخواهد داشت. پزشک ممکن است توصیههای مفیدی در این مورد داشته باشد. بیشتر کودکان ۱۲ ماهه شبها کمی بیش از ۱۱ ساعت و روزها کمی کمتر از سه ساعت میخوابند.
غذا خوردن کودکتان چگونه است؟ بچههای ۱۲ ماهه میتوانند با دست خودشان غذا بخورند و از لیوان نیدار مایعات بنوشند. وزن بیشتر بچهها تا اولین سالگرد تولدشان سه برابر بیشتر از زمان تولدشان شده است. نگران نباشید اگر وزن فرزند شما کمی بیشتر یا کمتر از این عدد است.
فرزندتان چند دندان دارد؟ بسیاری از کودکان ۱۲ ماهه تا هشت دندان دارند. برخی دیگر هنوز هیچ دندانی ندارند. لثههای کودک شما ممکن است هنگام درآمدن دندانها قرمز، متورم و دردناک شود و پزشک شما میتواند راههای برای تسکین آنها پیشنهاد کند. به محض ظاهر شدن اولین دندان، آنها را یک بار در روز مسواک بزنید.
آیا فرزندتان خود را بالا میکشد؟ میایستد؟ راه میرود؟ تا این سن فرزندتان احتمالاً در راه رفتن با تکیه به مبلمان بسیار خبره شده است و میتواند بدون تکیه بایستد. او حتی ممکن است اولین قدمهای خود را برداشته باشد. اما اگر اینطور نیست هم نگران نباشید. بسیاری از کودکان تا سن ۱۴ یا ۱۵ ماهگی راه نمیروند. اما اگر فرزند شما نمیتواند وزن خود را روی پاهایش تحمل کند، به پزشک بگویید. علاوه بر بالا کشیدن خود و ایستادن، کودک شما باید بتواند چهار دستوپا برود یا به طریقی دیگر جابهجا شود. اگر این کارها را نمیکند، با پزشکش در میان بگذارید.
آیا کودکتان با دست به اشیا اشاره میکند؟ در حد فاصل ۹ تا ۱۲ ماهگی، بیشتر کودکان شروع به اشاره کردن با دست به چیزهایی که توجهشان را جلب کرده است، مانند اسباببازیها میکنند. این روش غیرکلامی تلاش برای برقراری ارتباط با شما و قدم مهمی در رشد زبان است.
کودکتان چه چیزهایی میگوید؟ کودک شما احتمالاً میتواند هجاهایی را به هم بچسباند و صداهای کلمهمانندی را ادا کند. «ماما» و «دادا» را بگوید و حتی ممکن است چند کلمهٔ دیگر را نیز بگوید. به پزشک بگویید که کودکتان معنای چه کلماتی را میفهمد. تا این سن او باید نام خود و چند کلمهٔ آشنای دیگر را را بداند و به آنها پاسخ دهد و به گفتوگوهای دیگران نیز علاقه نشان دهد. اگر او هیچ صدایی ایجاد نمیکند یا صداهایی که درمیآورد کمتر از قبل است، به پزشک بگویید.
مهارتهای اجتماعی فرزندتان چگونه است؟ بیشتر کودکان یک ساله از بازی با دیگران، مثل انجام بازیهای دالیموشه و اتلمتل لذت میبرند. کودکتان از اقدامات روزمره مانند جارو کردن زمین یا شانه زدن به موهای خود تقلید میکند و بیشتر اوقات سرزنده و کنجکاو خواهد بود. او احتمالاً خواهان تعامل با افراد آشناست، اما هنگام جدا شدن از شما یا بودن در نزدیکی غریبهها مضطرب خواهد شد.
مهارتهای حرکتی ظریف کودکتان چگونه است؟ کودک ۱۲ ماههٔ شما دوست دارد با دست به اشیا اشاره کند و هنگام بازی با اشیا میتواند از هر دو دست خود استفاده کند. اگر فرزندتان به طور مساوی از هر دو دستش استفاده نمیکند، به پزشکش بگویید.
آیا متوجه چیزی غیرعادی در چشمها یا نگاه کردن فرزندتان به اشیا شدهاید؟ در هر ویزیت چکآپ سلامت کودک، پزشک باید ساختار و همترازی چشمها و توانایی کودک شما در حرکت دادن صحیح آنها را بررسی کند.
شنوایی کودکتان چگونه است؟ اگر کودک ۱۲ ماههٔ شما به سمت صداهایی که میشنود برنمیگردد، حتماً به پزشک بگویید. مشکلات شنوایی بالقوه هرچه زودتر کشف شوند، زودتر میتوانند درمان شوند.