وقتی کودک دروغ واضحی میگوید چگونه باید پاسخ دهید؟
طبیعی است که وقتی کودک خود را در حال دروغ گفتن میبینید ناراحت شوید و ممکن است نگران این هم بشوید که این رفتار او ملاک قضاوت دوستان و نزدیکان در مورد شما شود. با این حال خیالتان آسوده باشد که دروغ گفتن یا داستانپردازی هرازگاه یک کودک تا دوران پیشدبستانی از نظر تکاملی طبیعی است و والدین دیگر نیز همین تجربه را دارند. بنابراین فعلاً تلاش و تقلا برای تقویت راستگویی و صداقت کودک خود را شروع نکنید.
برای مثال، فرض کنیم شما دیدید کودکتان آبمیوهٔ خود را ریخته است، اما او ادعا میکند که «من این کار رو نکردم!» کودک در این سن طبیعتاً آرزو میکند خرابکاری نکرده بود و نمیخواهد به دردسر بیفتد. وقتی مسئولیت خود را انکار میکند، روی این واقعیت که او دارد دروغ میگوید تمرکز نکنید. به جایش، روی حل مسئلهٔ موجود تمرکز کنید. به عنوان مثال، یک دستمال کاغذی به او بدهید و بگویید: «بیا آبمیوه رو جمع کنیم». به این ترتیب، شما از وارد شدن به بحث و جدل بر سر اینکه چه کسی آبمیوه را ریخته است پرهیز میکنید و توجه کودک خود را به سمت رفع و رجوع آن اشتباه معطوف میکنید.
از طرف دیگر، اگر کار اشتباهی انجام داد و آن را پذیرفت، حتماً او را به خاطر صادق بودن در یک موقعیت دشوار ستایش کنید. این یک تاکتیک مهم است، زیرا او را ترغیب میکند تا در آینده به گفتن حقیقت ادامه دهد.
همچنین ممکن است فکر کنید وقتی کودک داستانهایی میسازد که قطعاً حقیقت ندارند، در حال دروغ گفتن است. برای مثال، او ممکن است اعلام کند: «من امروز یه فیل تو پیشدبستانی دیدم، فیل واقعی!» اینها را نباید دروغ به حساب آورد، مگر اینکه او داستانهای آسیبزنندهای دربارهٔ دیگران بسازد. در حقیقت، عاقلانه است که تخیل کودک پیشدبستانی خود را با خواستن جزئیات بیشتر در مورد داستانش تشویق کنید، حتی میتوانید کنار هم بنشینید و از او بخواهید برای توضیح داستان ساختگی خود نقاشی بکشد.
اما برای جلوگیری از دروغهای کمتر بیآزار در آینده، صحبت کردن در این مورد راکه چرا دروغ گفتن بد است، شروع کنید. هنگامی که مچ یک کودک دو ساله تا کودک پیشدبستانی خود را در حین دروغ گفتن میگیرید، توضیح دهید که چرا دروغ آسیبزننده است و چگونه اعتماد را از بین میبرد. به خاطر داشته باشید که با کودکان خردسال و پیشدبستانی نمیتوانید گفتوگوی دوطرفهٔ زیادی داشته باشید، چون بیشتر صحبتها را شما انجام خواهید داد اما خوب است که به هر حال عادت کنید در مورد این مسائل بحث کنید. تا چند سال دیگر میتوانید گفتوگوهای دوطرفه و پربارتری داشته باشید. همچنین میتوانید کتاب داستانهایی با موضوع صداقت و راستگویی برایش بخوانید و البته، بهترین راه برای آموزش صداقت در کودکان این است که خودتان صادق و راستگو باشید.
در مورد علل دروغ گفتن کودکان بیشتر بدانید.