بچه‌های کوچک چه کتاب‌هایی را دوست دارند
دفعه‌ٔ بعدی که خواستید برای کودک نوپا یا پیش‌دبستانی خود یک کتاب داستان انتخاب کنید، شاید بد نباشد به دنبال کتابی بگردید که در توضیح چرایی و چگونگی اتفاقات موفق است. اما چرا؟ چون بچه‌های کوچک کتاب‌هایی را دوست دارند که «چرایی» و «چگونگی» چیزها را توضیح می‌دهند. در این مطلب بیشتر با این موضوع آشنا شوید.
پژوهشی در مورد کتاب‌های مورد علاقهٔ کودکان
یک پژوهش جدید توسط محققان نشان می‌دهد که به نظر می‌رسد کودکان خردسال کتاب‌هایی را که انگیزهٔ طبیعی آنها برای فهمیدن نحوه‌ٔ کار دنیا را تغذیه می‌کنند، ترجیح می‌دهند. کتاب‌هایی که حاوی اطلاعات علی و معلولی هستند چیزهایی مثل اینها را شرح می‌دهند:
- چرا شخصیتی در کتاب یک عمل خاص را انتخاب می‌کند، یا فلان احساس را دارد؟
- چرا یک واقعه اتفاق می‌افتد؟
- شیوه‌ٔ کار یک چیز چگونه است؟
برای مثال، یک کتاب توضیحی خوب به گفتن این‌که ببرها راه‌راه هستند اکتفا نمی‌کند، بلکه توضیح می‌دهد که این نوارها دیدن ببر را در علف‌های بلند سخت‌تر می‌کند، بنابراین بهتر می‌تواند شکار خود را غافلگیر کند.
محققان، 50 خانواده با کودکان سه و چهار ساله را در این پژوهش ثبت‌نام کردند. طی دو جلسه، که به فاصله‌ٔ چند هفته از هم برگزار شد، داوطلبان یک جفت کتاب را برای هر کودک خواندند. کتاب «بزرگ‌ترین، قوی‌ترین، سریع‌ترین» و «چه کار می‌کنید وقتی چیزی می‌خواهد شما را بخورد؟»
هر دو کتاب در مورد حیوانات هستند، اما کتاب «بزرگ‌ترین، قوی‌ترین، سریع‌ترین» صرفاً هر حیوان را توصیف می‌کند، درحالی‌که کتاب دوم توضیح می‌دهد که چگونه بخش خاصی از بدن حیوان یا یک رفتار خاص او به زنده ماندنش کمک می‌کند. محققان همچنین کتاب‌ها را برای این مطالعه ویرایش کردند تا تمایز بالا بارزتر شود و تعداد واژگان دو کتاب مساوی باشد.
در هر جلسه خواندن، داوطلبان از یک سبک خواندن برای کودک استفاده کردند و همان کتاب‌ها را خواندند اما به ترتیبی متفاوت. در پایان هر جلسه از کودکان سؤال می‌شد که کدام کتاب را ترجیح می‌دهند؟
بچه‌ها گرچه هر دو کتاب را دوست داشتند، اما با اکثریت قاطع، کتاب «چه کار می‌کنید وقتی چیزی می‌خواهد شما را بخورد؟» را به عنوان کتاب ترجیحی انتخاب کردند. تقریباً 44 درصد از کودکان این کتاب توضیحی را به عنوان داستان محبوب خود انتخاب کردند، درحالی‌که فقط 29 درصد کتاب دیگر را برگزیدند.
نویسنده‌ٔ این پژوهش گفت: «فهمیدن رابطه‌ٔ علی و معلولی ممکن است باعث آزاد شدن دوپامین، یعنی ماده‌ٔ شیمیایی عامل لذت، در مغز کودکان شود. وقتی والدین کتاب‌هایی را انتخاب می‌کنند که به کودکان در فهم رابطه‌ٔ علی و معلولی کمک می‌کند، ممکن است لذت بردن از مطالعه را در آنها ترغیب کنند و باعث تقویت مهارت‌های سوادآموزی اولیه در آنها شوند.»
نتیجه‌گیری
هرچند این مطالعهٔ کوچک و فقط شامل دو کتاب بود، بنابراین نمی‌تواند به عنوان دلیلی قطعی بر ترجیح کتاب‌های علی و معلولی توسط کودکان تلقی شود. با این حال، نتیجه‌ٔ آن با آنچه دانشمندان در مورد سرشت کنجکاو کودکان خردسال می‌دانند سازگار است.
بنابراین، حتی اگر کتابی که برای کودک می‌خوانید حاوی توضیحات علی و معلولی نیست، می‌توانید در حین خواندن، با سؤال پرسیدن و تشویقش به یافتن اشیا و چیزهای موجود در صفحه، او را درگیر کنید و در خواندن مشارکت دهید.
مطلب مادرشو در مورد چه کتاب‌هایی برای کودکم بخرم را ببیند.
