آموزش شستن دست به کودکان بعد از رفتن به دستشویی
نظافت و بهداشت یکی از آموزش‌های لازم برای بچه‌هاست. اما چطور به کودکان یاد بدهید دست‌هایشان را بعد از هر بار دستشویی رفتن بشویند؟ در این مطلب با آموزش شستن دست از دو تا چهار سالگی و نکاتی در مورد چگونگی آموزش شستن دست کودک آشنا شوید.
چگونه کودک دو تا چهار ساله را عادت بدهید بعد از استفاده از توالت دست‌هایش را بشوید؟
وقتی فرزندتان آن‌قدر بزرگ شد که از لگن استفاده کند، پس آن‌قدر بزرگ شده است تا از کارهایی که شما بعد از دستشویی انجام می‌دهید تقلید کند. بگذارید روتین معمول شما در طول دستشویی رفتن را، که شامل نحوۀ دست شستن شماست تماشا کند. اگر شما را در حین این کار ببیند، احتمالاً دست شستن را با رفتن به دستشویی مرتبط می‌کند. او را روی چهارپایه بگذارید تا به روشور برسد و در استفاده از آب و صابون به او کمک کنید.
برای تقویت این رفتار، می‌توانید به او پاداشی مانند یک برچسب، ستاره‌ای روی یک جدول پاداش‌دهی یا آغوش خودتان را هدیه بدهید. پیشنهاد می‌شود پاداش‌های شستن دست‌ها را از پاداش‌های استفاده از لگن جدا کنید تا اگر موفق به استفاده از لگن شد اما یادش نماند که دست‌هایش را بشوید، باز هم دستاوردی داشته باشد. برای جذابیت بیشتر، می‌توانید دستمال یا حوله‌های مخصوصی را تعیین کنید که فقط برای شستن دست‌ها بعد از نشستن روی لگن استفاده شود. پس از مدتی، شستن دست‌ها پس از دستشویی کردن به عادتی خودکار تبدیل می‌شود.
اگر کودکتان مدتی است که استفاده از لگن را یاد گرفته است، به رویکرد دیگری نیاز دارید. به او دلیل خوبی برای شست‌وشو بدهید. توضیح دهید که در صورت لمس میکروب‌ها و سپس لمس دهانش، ممکن است مثلاً سرما بخورد. با تأکید بیش از حد در مورد تماس با میکروب‌ها او را نگران نکنید. فقط به او بیاموزید که هر وقت دست به کاری می‌زند که باعث کثیف شدن دست‌هایش می‌شود، مانند عطسه یا سرفه داخل دست‌ها، استفاده از توالت، یا بازی در بیرون یا بازی با چیزی کثیف، آنها را بشوید. همچنین به او بیاموزید که قبل از غذا خوردن در خانه، پیش‌دبستانی و هنگامی که در خانۀ دوستانش است دست‌های خود را بشوید.
چطور کودک پنج تا هشت ساله را به شستن دست‌ها بعد از دستشویی تشویق کنید؟
در سن‌های پنج تا هشت سالگی اغلب بچه‌ها شستن دستشان را بلدند، فقط ممکن است تمیز یا به روش درستی آنها را نشویند. برای شروع به فرزند خود یک دلیل خوب بدهید. مثلاً به او اطلاع بدهید که اگر میکروب‌ها روی دستش بمانند و بعد دهانش را لمس کند می‌تواند بیمار شود، برای مثال، دچار سرماخوردگی شود. اما حواستان باشد فرزندتان را با صحبت بیش از حد در مورد مواجهه و تماس با میکروب‌ها عصبی نکنید، چون شما نمی‌خواهید او مدام در حال دست شستن باشد! اما به او یاد بدهید که عادت کند پس از هر بار تماس دست‌هایش با چیزی کثیف، آنها را بشوید. مثلاً هنگام عطسه کردن یا سرفه کردن داخل دست‌ها، استفاده از توالت یا بازی در خارج از خانه یا بازی با چیزی کثیف.
همچنین به او یاد بدهید که قبل از خوردن چیزی در خانه، مدرسه و خانه‌ٔ دیگران هم دست‌هایش را بشوید و اطمینان حاصل کنید که با شستن دست‌های خودتان سرمشق خوبی برای او هستید!
به چه نکاتی در مراحل یاد دادن شستن دست کودکان دقت کنید؟
کودکان اغلب نزدیک به دو سالگی می‌توانند شستن دست‌هایشان را کم‌کم یاد بگیرند. برای این آموزش، مراحل زیر را در نظر داشته باشید:
- یک چهارپایهٔ ایمن و کوتاه را مقابل روشور دستشویی قرار دهید تا کودک بتواند به شیر آب برسد و به او نشان دهید چگونه شیر را باز و بسته کند.
- بهتر است برای شروع شیر آب گرم را از پایین و پشت روشور ببندید یا فشارش را کم کنید و حتماً این کار را دور از چشم کودک و وقتی در دستشویی نیست انجام دهید تا احتمال سوختن دستش را کاهش دهید.
- استفاده از یک قالب صابون ممکن است برای دست‌های کوچک‌ترش آسان‌تر از فشار دادن سر پمپی صابون مایع باشد.
- مهارت‌های حرکتی ظریف کودکتان در شروع سن شستن دست‌ها مثلاً در دو سالگی هنوز در حال رشد است، بنابراین او برای مدت زیادی به کمک و نظارت شما برای یادگیری این کار نیاز دارد.
- به کودک یاد بدهید که بعد از خیس کردن دست‌ها و آغشته کردن آنها با صابون شیر آب را ببندد تا آب هدر نرود.
- در ابتدا بارها باید به یک کودک دو ساله در عمل نشان دهید چگونه کف را روی تمام قسمت‌های دستش بمالد و بعد آبکشی کند و این کار نیاز به تکرار دارد.
- همچنین کشتن میکروب‌های مضر به ۲۰ ثانیه مالیدن کف نیاز دارد و یک راه برای اطمینان از این‌که او کف را به قدر کافی به دستش می‌مالد این است از او بخواهید وقتی شما آهنگ الفبا یا هر شعری را که دوست دارد می‌خوانید دست‌هایش را کف بزند و وقتی به پایان آن می‌رسید آنها را آبکشی کند.
- در مرحلهٔ آخر خشک کردن دست‌ها را با حولهٔ خودش یادش بدهید.
- یادتان باشد هر شخصی در خانه باید حولهٔ مخصوص خودش را در دستشویی داشته باشد و مهم‌تر از آن هر چند روز یک بار حوله‌ها را عوض کنید و حوله‌های کثیف را بشویید.
