نمودار رشد کودکان: ۱۲ تا ۲۴ ماهگی
نمودارهای رشد کودک، در واقع، اطلاعاتی برای فهم نتایج بهدستآمده از چگونگی رشد کودکان است. در این مطلب با برخی از سؤالهای مهمتان در رابطه با نمودار ردش کودکان نوپا آشنا شوید.
نمودار رشد کودک چیست و چه اطلاعاتی به ما میدهد؟
نمودار رشد فرزندتان میتواند تصویری کلی از چگونگی رشد فیزیکی او به شما بدهد. با مقایسهٔ اندازههای وزن، قد و دور سر فرزندتان با سایر کودکان همسنوسال و همجنسش و مقایسهٔ همین اندازهها با نتایج مراقبتها وچکآپهای قبلی کودک، پزشک کودک میتواند تشخیص دهد که کودک به شکلی سالم در حال رشد است یا مشکلی وجود دارد.
اما بهتر است بیش از حد درگیر صدکهای رشد فرزندتان نشوید. اگرچه نمودارهای رشد فعلی نسبت به نمودارهای قبلی پیشرفت چشمگیری دارند، اما حکمی قطعی و نهایی در مورد عملکرد رشد فرزندتان نیستند. مهمترین چیز این است که کودک نوپای شما با وضع و آمار ثابت و مناسبی رشد کند، نه اینکه به یک عدد جادویی رسیده باشد.
مطلب تفسیرنمودار رشد کودک را ببینید.
صدک در نمودار رشد به چه معناست؟
اگر اصطلاح کلمهٔ صدک را با مثال توضیح دهیم، فهمیدنش سادهتر است. به عنوان مثال، اگر پسر ۱۸ ماههٔ شما از لحاظ وزنی در صدک ۴۰ باشد، بدین معناست که ۴۰ درصد پسران ۱۸ ماهه، وزنی برابر فرزند شما یا کمتر از او دارند و ۶۰ درصد آنها وزن بیشتری دارند.
هرچه عدد صدک بیشتر باشد، کودک شما از لحاظ وزنی بزرگتر از سایر کودکان همسنش است. اگر کودک از لحاظ قدی در صدک ۵۰ باشد، به این معنی است که او درست در میانهٔ گروه قرار میگیرد.
اگر کودک نوپایی در صدک ۲۵ باشد، آیا خیلی کوتاه است؟
رتبهبندی صدک در نمودار رشد چیزی شبیه نمرات مدرسه نیست. قرار گرفتن در صدک پایینتر به این معنی نیست که کودکتان مشکلی دارد. برای مثال فرض کنیم که والدین کودک هر دو قدی کوتاهتر از متوسط دارند، پس احتمالاً فرزندشان هم بزرگ میشود و به همان قد و قامت میرسد.
در این صورت برای او کاملاً طبیعی خواهد بود که در طول رشد از نظر قد و وزن مرتباً در صدک ۱۰ قرار بگیرد. آنچه باید به یاد داشته باشید این است که پزشک اطفال کودک شما در نحوهٔ رشد فرزندتان هم نظارت میکند و نه فقط روی مقدار و عدد آن.
به یاد داشته باشید که کودکان نوپا معمولاً دورههای جهش سریع رشد و همچنین دورههای رشد کند را تجربه میکنند. پزشک فرزندتان فرازها و نشیبهای فردی او را یادداشت میکند، اما بیشتر روی الگوی کلی رشدش تمرکز خواهد کرد.
چه زمانی باید در مورد رشد یک کودک نوپا نگران شد؟
تغییر قابل توجه در صدکهای کودک نوپایتان ممکن است جای نگرانی داشته باشد. برای مثال، اگر او به طور مداوم در حدود صدک ۵۰ باشد و بعد ناگهان به صدک ۱۵ سقوط کند، پزشک او علت آن را بررسی میکند. ممکن است برای این تغییر، یک دلیل پزشکی وجود داشته باشد که نیاز به ارزیابی بیشتر دارد.
یک بیماری جزئی یا تغییر در الگوهای غذا خوردن کودک نوپا ممکن است به افت کوچکتری منجر شود، که در این صورت پزشک ممکن است فقط مدتی رشد کودک را با دقت بیشتری زیر نظر بگیرد.
اگر کودک نوپای شما مریض نبوده است، اما درحالیکه رشد طولیاش ادامه دارد، ولی سرعت وزنگیری او کاهش یافته، ممکن است پزشک پیشنهاد کند غذای او را در وعدههای اصلی غذایی و میانوعدههایش افزایش دهید. شاید لازم باشد مدتی به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید تا اطمینان حاصل شود که کودک دوباره شروع به وزنگیری مناسب میکند.
در برخی موارد وزنگیری یا کاهش وزن سریعتر از معمول، اتفاق خوبی است. برای مثال، اگر کودک شما کموزن بوده، احتمالاً افزایش وزن، تا حدی که وزن او تناسب بیشتری با قدش پیدا کند، میتواند نشانهٔ خوبی باشد. اگر کودک اضافه وزن داشته است، کاهش در نسبت وزن به قد او میتواند جلوی گرایش به چاقی را بگیرد.
همچنین، قرار گرفتن در انتهای طیف رشد همیشه نگرانکننده نیست. برای مثال، اگر کودک نوپا خیلی کوتاه قد باشد و هر دوی والدین بیش از حد معمول کوتاه باشند، پس احتمالاً برای او کاملاً طبیعی است که جزء ۵ درصد پایین نمودار رشد قد باشد.
اما اگر فرزند شما بسیار کوتاهقامت باشد و هر دوی والدین قدی متوسط یا بلندتر از متوسط داشته باشند، یا اگر او بسیار لاغر باشد و هر دو والد وزن متوسط یا بالاتری داشته باشند، پزشک، کودک را ارزیابی خواهد کرد تا ببیند آیا مشکلی مانند کمبود هورمون یا مشکل ژنتیکی وجود دارد یا خیر.
از طرف دیگر، اگر کودک از نظر وزنی جزء ۵ درصد بالای صدکها باشد، پزشک رشد او را با دقت زیر نظر میگیرد تا مطمئن شود که به سوی چاقی مفرط نمیرود. پزشک فرزندتان ممکن است در مورد عادات غذایی سالم به شما مشورت بدهد و مطمئن میشود که عارضهای، مانند مشکل تیروئید که در اضافه وزن نقش داشته باشد، در میان نیست.
اگر اندازهٔ دور سر فرزندتان بسیار کوچکتر از حد متوسط باشد، پزشک نرمال بودن رشد و تکامل مغزی او را مورد ارزیابی قرار میدهد، زیرا رشد مغزی کودکان در اندازهٔ جمجمهٔ آنها منعکس میشود. اگر دور سر کودک بسیار بزرگتر از حد متوسط باشد، ارزیابی بیشتری انجام میشود تا اطمینان حاصل شود که مایعات اضافی، مثلاً مربوط به عارضهای که هیدروسفالی نامیده میشود، در مغزش وجود ندارد.
شاخص تودهٔ بدنی چه کاربردی در اندازهگیری رشد کودک نوپا دارد؟
شاخص تودهٔ بدنی یا BMI، نسبت وزن به قد را اندازهگیری میکند و به پزشکان در ارزیابی میزان چربی بدن کمک میکند. در حال حاضر، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، دنبال کردن شاخص تودهٔ بدنی را در کودکان زیر ۲۴ ماه توصیه نمیکند، زیرا تردیدهای زیادی در مورد استفاده از این اندازهگیریها برای ارزیابی رشد کودکان در این سن وجود دارد. اما از ۲۴ ماهگی به بعد، پزشک شاخص تودهٔ بدنی کودک را در هر مراقبت و چکآپ اندازهگیری و پیگیری میکند تا ببیند آیا وزن سالمی دارد یا خیر.
اگر فرزندتان کمتر از ۲۴ ماه دارد و شما کنجکاوید که شاخص تودهٔ بدنی او در مقایسه با سایر کودکان همسنش در چه سطحی است، میتوانید از پزشک فرزندتان بخواهید تا آن را برای شما محاسبه کند.
آیا بر اساس اندازههای کودک میتوان فهمید در بزرگسالی چه سایزی خواهد داشت؟
خیر، با اطمینان نمیتوان گفت. کودکان نوپای کوچکاندام گاهی در بزرگسالی درشتهیکل و قوی میشوند و گاهی برعکس، کودکان نوپای بزرگتر میتوانند با گذشت سالها لاغرتر شوند. والدین کودک بهترین شاخص پیشبینی هستند. آیا شما و همسرتان بلندقد، کوتاه یا میانهقامت هستید؟ لاغرید، سنگین وزنید یا متوسط؟ به احتمال زیاد کودک نوپایتان هم در بزرگسالی شبیه شما باشد.