رشد احساسی اجتماعی کودک در ۲۴ ماهگی
با پایان این ماه دو سالگی کودکتان تمام خواهد شد و او وارد سومین سال زندگیاش میشود. مادرشو تولد کودکتان را پیشاپیش تبریک میگوید. در این مطلب با رشد اجتماعی و عاطفی کودک ۲۴ ماهه آشنا شوید.
بازی کردن با هم و بازهای موازی
کودک نوپای شما ممکن است تا دومین سالگرد تولد، خودش به تقسیم کردن فضای بازی خود با کودکان همسن دیگر علاقهمند شود، اما انتظار نداشته باشید که او واقعاً اسباببازیهایش را در فعالیت و بازیهای ترکیبی، مثل هل دادن دونفرهٔ یک ماشین اسباببازی یا ساختن یک خانه با لگوها، با کودک دیگری شریک و همراه شود.
برخی از بچههای دو ساله فقط مدت کوتاهی با هم بازی میکنند و بیشتر در کنار هم یا اصطلاحاً موازی هم بازی خواند کرد. کودکان در این سن اغلب از تماشای یکدیگر در حال بازی لذت میبرند و حتی ممکن است از یکدیگر تقلید کنند. کودکان دو ساله همچنان در مورد خواستههایشان کاملاً رک و صریح هستند، اما آنها شروع به درک این مسئله کردهاند که بعضی اوقات باید نیازهای دیگران را بر نیازهای خود مقدم بدانند.
هرچند تقسیم کردن احتمالاً حداقل تا یک سال دیگر برای کودک شما دشوار خواهد بود، اما میتوانید با یک راهکار ساده و قالب بازی مثل «نوبت من، نوبت تو»، فرزندتان را با مفهوم «تقسیم کردن و مشارکت» آشنا کنید. به عنوان مثال، وقتی پنکیک درست میکنید در حین هم زدن خمیر بگویید: «نوبت من.»، سپس قاشق را به کودکتان بدهید و بگویید: «نوبت تو.»
شما همچنین میتوانید یک تایمر تنظیم کنید و توضیح دهید که وقتی زنگ میخورد، نوبت آن شخص دیگر است که با اسباببازی بازی کند. باز هم یادآوری میکنیم که تمایل نداشتن به تقسیم کردن چیزها برای یک کودک دو ساله از نظر مرحلهٔ رشدش طبیعی و نرمال است، اما شما باز هم میتوانید این مفهوم را به او معرفی کنید تا به مرور در سالهای آینده با آن آشناتر شود.
مدلسازی رفتار مردانه و زنانه
نزدیک به دو سالگی، بسیاری از کودکان با تفاوتهای جنسیتی هماهنگی پیدا میکنند. پسرها شروع به تقلید از رفتارهای مردان بزرگسال خواهند کرد و دخترها از زنان زندگی خود تقلید میکنند. ممکن است متوجه شوید که پسرتان سعی میکند از راه رفتن پدرش تقلید کند یا میخواهد کلاه بپوشد یا اینکه دخترتان وانمود میکند ماتیک میزند یا ماتیک شما را برای استفاده برمیدارد.
اما یادتان باشد کودکان همیشه از الگوی جنسیت خودشان، یعنی پسرها از الگوی مردانگی و دخترها از الگوی زنانگی تقلید نمیکنند و این طبیعی است. در این سن آنها فقط در حال آزمایش و فهمیدن این هستند که با کدام یک از هویتهای جنسی راحتترند. طبق نظر یک آکادمی طب اطفال برتر در دنیا، نیازی به تشویق دخترتان برای بازی با عروسکها یا سوق دادن پسرتان به بازی با کامیونها نیست و اگر به کودکان اجازهٔ انتخاب داده شود، پسران و دختران به طور طبیعی با انواع اسباببازیها بازی میکنند و از این تنوع سود میبرند.
نقاط عطف اجتماعی
کودکان با سرعتهای مختلفی رشد میکنند، اما طبق گفتهٔ کارشناسان طب اطفال، فهرستی از نقاط عطف اجتماعی وجود دارد که بیشتر کودکان تا دومین سالگرد تولدشان به آن میرسند. رفتارهای زیر برای یک دو ساله، معمول تلقی میشود:
- رفتار بزررگسالان و کودکان بزرگتر را تقلید میکند.
- از خودش به عنوان فردی مجزا و جدا از دیگران آگاه است.
- به بازی با کودکان دیگر علاقهمند است.
- به شکل رو به افزایشی مستقل میشود.
- شروع به نشان دادن طغیان و نافرمانی کرده است.
- کمی کمتر اضطراب جدایی دارد.
اگر فرزندتان هیچکدام این موارد را انجام نمیدهد، بد نیست برای مشاوره با پزشکش صحبت کنید.
بازگشت به رفتار کودکانه
اگر کودک نوپایتان یک روز با افتخار ادعا کرد که او دیگر یک «بچهٔ بزرگ» است و روز بعد با شیون و زاری میخواست که مثل یک نینی در آغوش گرفته شود، شما در حال تجربهٔ پدیدهای رایج برای کودکان نوپا به نام «پسرفت» هستید.
بعضی اوقات این رفتار تنها نشانهای از بهبود حافظهٔ کودک نوپا و توانایی او در یادآوری بخشهای شاد کودکی خود است. در اوقات دیگر، او فقط ممکن است در طلب گرمی آغوش و توجه شما باشد، به خصوص اگر برنامهٔ روزمرهاش تغییری کرده است. مثلاً نوزاد تازهای به خانواده اضافه شده است، شما قصد عوض کردن خانهتان را دارید یا اخیراً این کار را کردهاید یا حتی اگر با همسرتان مشاجرهای داشتهاید و همچنین ممکن است کودکتان با این کار بخواهد به شما بفهماند که او کمی از تلاشهای اخیر خود برای مستقل شدن تحت فشار قرار گرفته است.
با کمی کاهش انتظارها میتوانید استرس او را کاهش دهید. برای مثال، به جای اینکه او را زیر فشار بگذارید که اتاقش را خودش تمیز کند، به او کمک کنید اسباببازیها و لباسهایش را جمع کند. اگر او مرتب از شما شیشهشیر میخواهد، میتوانید گهگاهی یکی به او بدهید، اما در برابر وسوسهٔ سخنرانی در مورد اینکه چقدر ناامید شدهاید از اینکه او شیشهشیر میخواهد یا گفتن عبارت «وای، تو دیگه بزرگ شدی!» و جملههای مشابه مقاومت کنید. در عوض از هر فرصتی برای ستایش او هنگام استفاده از یک لیوان به جای شیشهشیر استفاده کنید.
