گزیدگی عنکبوت و عقرب در کودکان
عنکبوتها و عقربها تهاجمی نیستند، یعنی به دنبال کسی نیستند تا او را نیش بزنند. چاره این است که آنها را غافلگیر یا آنها را لمس نکنید. اما اگر کودکتان به هر دلیلی به وسیلهٔ یک عنکبوت یا عقرب گزیده شد چه کار کنید؟ در این مطلب با راهکارهای درمانی و برخورد با گزیدگی کودکتان توسط عقرب و عنکبوت آشنا شوید.
اگر عنکبوت کودکتان را گزید، چه کار کنید؟
بیشتر موارد گزیدگی عنکبوت خطر جدی ندارند، بنابراین وحشت نکنید. ناحیه را به طور کامل با آب و صابون بشویید و یک کیسهٔ یخ یا قالب یخ پیچیدهشده در پارچهای نرم را به آن اعمال کنید تا هر گونه ورم و قرمزی کاهش یابد. اگر کودکتان طوری رفتار میکند که انگار درد دارد، از پزشک سؤال کنید که آیا میتوانید به او استامینوفن اطفال یا ایبوپروفن بدهید یا نه. هر گونه ورم و قرمزی باید طی یک یا دو روز از بین برود. اگر اینطور نشد یا اگر کودکتان دچار علائم دیگری شد، او را پیش پزشکش ببرید.
اگر فکر میکنید یک حشرهٔ سمی مانند عنکبوت بیوه یا عقرب بوده است که کودکتان را نیش زده، بسیار مهم است که او را در سریعترین زمان ممکن به بیمارستان برسانید. اگر چیزی که او را گاز گرفته است میبینید، سعی کنید آن را مرده یا زنده بگیرید، فقط مراقب باشید خودتان را نیش نزند و آن را همراه خود در یک ظرف شیشهای دردار به بیمارستان ببرید. در راه رسیدن به بیمارستان یک کمپرس یخ روی جای نیش کودک نگه دارید. پزشک برای شل کردن عضلات و کاهش درد کودک، به او داروهایی میدهد و ممکن است آنتیبیوتیک نیز تجویز کند. اگر علائم کودک بدتر شود، ممکن است داروی ضدسم (آنتی ونوم) به او داده شود. پزشک همچنین روی پیشرفت کودک نظارت خواهد کرد.
عنکبوتهای خطرناک
چطور باید فهمید عنکبوت از نوع خطرناکی است؟
تنها عنکبوتهایی که خطر واقعی ایجاد میکنند، گروه عنکبوتهای بیوه (Black widow) و عنکبوت گوشهگیر قهوهای (Brown recluse) هستند. تارانتولاها (Tarantulas) ممکن است ترسناک به نظر برسند، اما نیش آنها بیش از نیش زنبور تهدیدآمیز نیست.
عنکبوت بیوه
عنکبوتهای بیوه، سیاه و براق هستند و در حدود یک سانت و ۳ میلیمتر طول دارند، پاهای بلند و علامتی شبیه ساعت شنی به رنگ قرمز یا نارنجیقرمز روی شکمشان است.
عنکبوت گوشهگیر قهوهای
عنکبوتهای گوشهگیر قهوهای که گاهی به آنها عنکبوتهای ویولوننواز نیز میگویند قهوهای هستند، تقریباً یک سانت و ۳ میلیمتر سانتیمتر طول دارند و علامتی شبیه ویولن به رنگ سفید یا قهوهای تیره روی پشتشان وجود دارد.
عقرب
عقربها، که از خانواده عنکبوتیان هستند نیز بالقوه خطرناکند. آنها با داشتن هشت پا و یک جفت پنجهٔ بسیار بزرگتر در حدود ۷ سانت و ۶ میلیمتر هستند. در حقیقت، آنها شبیه خرچنگهای کوچک و کاهیرنگ به نظر میرسند که دم آنها روی پشتشان فر میخورد. اندام نیشزنی آنها در انتهای دم قرار داد.
علائم گزیدگی عنکبوت یا عقرب سمی در کودک چیست؟
اگر عنکبوت بیوه باشد، کودکتان هنگام نیش خوردن احساسی شبیه سوزنخوردگی را حس میکند و ممکن است ورم و قرمزی جزئی در ناحیه ایجاد شود. طی چند ساعت، کودک ممکن است دچار درد شدیدی شود. البته به یاد داشته باشید که اگرچه درد علامتی بارز و قطعی است، اما در بسیاری اوقات اصلاً هیچ علامتی وجود ندارد. علائم محتمل دیگر شامل لرز، تب، حالت تهوع و درد شکم هستند.
کودک شما در اثر گزیده شدن توسط عنکبوت گوشهگیر قهوهای سوزش خفیفی را احساس میکند، سپس ناحیه قرمز میشود و درد شدیدی در هشت ساعت بعدی ایجاد میشود. یک تاول پر از مایع در محل نیش بروز میکند و زخم عمیقی به دنبال آن ایجاد میشود. کودک دچار تب خفیفی میشود و راشی میزند، و ممکن است دچار حالت تهوع و بیحالی نیز بشود.
اگر یک عقرب کودک را گاز بگیرد، ناحیه متورم میشود و ممکن است تغییر رنگ بدهد. علائم دیگر طی چند دقیقه تا ۵ ساعت بروز میکنند. ممکن است کودکتان به شکلی تسکینناپذیری گریه کند، دست و پاهایش را به شکل تند و ناگهانی تکان دهد، به خود بپیچد و صورتش را در هم بکشد.
اگر عنکبوت را نبینید چه؟
در بیشتر موارد زمانی متوجه نیش میشوید که عنکبوت مدتهاست رفته است. نگران نباشید. از آنجا که بیشتر نیشهای عنکبوتی بیخطر هستند، مهمترین چیز این است که ناحیه را درمان کنید تا هر گونه درد و ورم را کاهش دهید. اما طی چند روز آینده مراقب زخم باشید. اگر به تاول تبدیل شد یا کمکم به رنگ بنفش درآمد و عفونی شد، یا اگر به نظر میرسد کودکتان درد شدید یا تب دارد، با پزشک تماس بگیرید. ممکن است نیاز به معاینه و تجویز آنتیبیوتیک باشد.
راهی برای جلوگیری از نیش عنکبوت وجود دارد؟
عنکبوتها و عقربها تهاجمی نیستند، یعنی به دنبال کسی نیستند تا او را نیش بزنند. چاره این است که آنها را غافلگیر نکنید یا آنها را لمس نکنید! اگر شما و خانوادهتان عاشق طبیعت و فضای باز هستید، در اطراف تودههای چوب یا سنگ که محل محبوب عنکبوتها برای کمین است مراقب باشید.
در خانه، میتوانید تعداد عنکبوتهای همخانهٔ خود را کاهش دهید. به جای استفاده از حشرهکشها، که حاوی مواد شیمیایی بالقوه سمی هستند، به طور مرتب از جاروبرقی برای مکیدن خانهٔ عنکبوتها و کیسههای تخم آنها استفاده کنید. روی گوشهها و سقف و هر جایی که تار عنکبوتی هست متمرکز شوید. یک جاروبرقی دستی کوچک و باتریخور میتواند کار را آسانتر کند.
همچنین، از آنجا که بیشتر کودکان توسط عنکبوتهایی نیش میخورند که به لباس یا کفش آنها راه پیدا کردهاند، تکاندن لباسهایشان را برای خودتان به عادت تبدیل کنید. لباس، پتو و ملافههای کودکتان را اگر در طول شب روی زمین بودهاند، بتکانید. همچنین پتو و لباسهایی را که در انباری یا کمدی همیشه بسته بودهاند، قبل از استفاده تکان دهید.
مطالب دیگر مادرشو در مورد گزیدگی و نیش حشرات را ببینید.