یک شنوندهٔ خوب: چطور فرزندی تربیت کنیم که خوب گوش میکند
شنوندۀ خوب بودن برای موفقیت فرزندتان در مدرسه بسیار مهم است. اگر کودک نتواند دستورالعملها را دنبال کند، چه در زمین بازی و چه در کلاس درس، در یادگیری با مشکل مواجه خواهد شد. کودکانی که شنوندگان خوبی هستند از نظر اجتماعی نیز یک مزیت دارند، زیرا آنها معمولاً دوستان بسیار خوبی برای دیگران هستند. در این مطلب با چند راه برای کمک به کودکتان در تبدیل شدن به یک شنوندۀ خوب آشنا شوید.
خودتان شنوندۀ خوبی باشید
وقتی فرزندتان برای شما داستانی تعریف میکند، حرفش را قطع نکنید. هنگام صحبتش توجه کامل خود را به او معطوف کنید و همزمان روزنامه نخوانید یا با شخص دیگری گفتوگو نکنید. وقتی میخواهد چیزی بگوید یا چیزی را به شما نشان دهد صورت خود را به سمت او برگردانید.
اگر میخواهید به شما گوش دهد، باید ببیند که شما هم به او گوش خواهید داد. بچهها احترامی را که دریافت میکنند برمیگردانند و بچههایی که به آنها گوش داده میشود اغلب شنوندگان خوبی میشوند.
همچنین به نحوۀ صحبت کردن خود گوش دهید. ممکن است آگاه نباشید، اما سبک ارتباطی و حرف زدن ما ممکن است بسیار شبیه به سبک والدینتان که همهٔ ما منتقد آن بودیم باشد. به آنچه میگویید و نحوۀ بیان آن توجه کنید تا ببینید آیا عادتهایی وجود دارد که میخواهید تغییرشان دهید؟
درخواستهای واضح و ساده داشته باشید
عادت کنید به کودک خود دستورات ساده و روشن بدهید. با او ارتباط چشمی برقرار کنید و بگویید: «لطفاً برو دستشویی و دستهات رو بشور. بعدش کولهپشتیت رو بردار و بیا پیش من».
به خاطر داشته باشید که چه چیزی از لحاظ سنی مناسب است. یک کودک دو ساله احتمالاً فقط میتواند دستورالعملی دومرحلهای مانند «کولهپشتیت رو بردار و بیا پیش من» را مدیریت کند. کودک سه یا چهار ساله ممکن است بتواند مراحل بیشتری را رعایت کند.
وقتی شنوندۀ بهتری میشود، میتوانید یکی دو کار دیگر اضافه کنید. به این ترتیب، نه تنها به کودک خود یاد میدهید که خوب گوش کند، بلکه کمکش میکنید مستقل باشد.
خوب گوش دادن را تحسین کنید
گفتن «ممنون که شنوندۀ خوبی هستی» میل فرزندتان به گوش دادن را تقویت میکند. وقتی دستورات را همان بار اولی که میگویید دنبال میکند، از او تمجید کنید.
سر حرفتان بمانید
اگر به فرزندتان میگویید: «میتونی یه بیسکویت دیگه بخوری»، دو فقط یک بیسکویت دیگر به او بدهید، نه دو یا سه تا. در غیر این صورت، وقتی بفهمد که شما به قول خود پایبند نیستید، دیگر حرفهایتان را ناشنیده میگیرد.
در مورد پیامدها ثابتقدم باشید
اگر به فرزندتان بگویید که در صورت ایستادن روی تاب، پارک را ترک خواهید کرد یا اگر دست از ناله کردن برندارد از فروشگاه اسباببازی بیرون میروید، بدون اینکه فرصت دیگری به او بدهید به حرفتان عمل کنید. وقتی بفهمد که اقداماتش پیامدهای واضح و قابل اجرا دارد، تمایل بیشتری به انجام کاری که از او خواستهاید، خواهد داشت.
با هم کتاب بخوانید
زمانی که با هم به کتاب خواندن میپردازید، کودکتان را برای خواندن در مدرسه، یعنی برای گوش کردن و یادگیری آماده میکنید که بسیار مهم است. در مدرسه از او انتظار میرود که برای مدت طولانیتری یکجا بنشیند، بنابراین کمکش کنید تا گوش دادن را در خانه تمرین کند. در حین داستان خواندن از او بخواهید به شما بگوید که چه اتفاقی در داستان افتاده است. قبل از شروع به خواندن، از فرزندتان بخواهید آنچه را که شب قبل برایش خواندهاید بازگو کند. وقتی خواندن داستان تمام شد، از او بخواهید بر اساس آنچه تا اینجا شنیده است پیشبینی کند که شب بعد چه اتفاقی در داستان خواهد افتاد.
اما کودک پیشدبستانی وولخور و بیقرار خود را مجبور نکنید به کتابهایی که به آنها علاقهای ندارد گوش دهد. این باعث میشود که کمتر به مطالعه علاقهمند باشد، نه بیشتر. برای کودکان پیشدبستانی یا کوچکتر، به کتابهای فعالیتی بچسبید که به او اجازه میدهد کتاب را لمس کند، به اشیا با دست اشاره کند یا آنها را نام ببرد.
بازیهای شنیداری را انجام دهید
با پخش موسیقی و رقصیدن با فرزندتان، گوش دادن را مفرح کنید. از کودک بخواهید در قسمتهای آرام موسیقی روی نوک پاها برقصد و همراه صدای بلند پا بکوبد یا شبیه رژۀ نظامی راه برود، یا بازیهایی مانند مجسمه شو را امتحان کنید تا فرزندتان مجبور شود با دقت گوش کند که چه زمانی موسیقی متوقف میشود و باید بایستد.
به نوبت با همدیگر مصاحبه کنید. پس از اینکه فرزندتان با شما مصاحبه کرد، از او بخواهید به یک مخاطب خیالی توضیح دهد که شما در مصاحبه چه گفتید.