انواع سقط جنین

سقط جنین به معنای پایان یافتن بارداری است که با خارج یا دفع شدن رویان یا جنین همراه است. این اتفاق می‌تواند به طور خودبخودی رخ دهد یا به طور عمدی انجام شود.  تقریباً از هر 4 بارداری، 1 مورد از آن‌ها به سقط ختم می‌شود. انواع سقط جنین به‌صورت کلی به دو دسته خود به خودی و عمدی تقسیم می‌شوند که هرکدام از آن‌ها ویژگی‌های خاص خودشان را دارند.

�در این مطلب می‌توانید با همه انواع سقط آشنا شده و اطلاعاتی کامل از آن‌ها کسب کنید. 

سقط جنین چیست؟

سقط جنین، از دست دادن جنین قبل از هفته بیستم بارداری است. از دست دادن جنین بعد از هفته 20 بارداری مرده زایی نامیده می‌شود. از هر 5 بارداری تایید شده، یک مورد قبل از 20 هفتگی به سقط جنین ختم می‌شود، اما بسیاری از زنان بدون اینکه متوجه بارداری خود شده باشند، سقط جنین دارند.

علائم سقط جنین عبارت‌اند از:

• انقباضات شکمی شبیه درد پریود
• خونریزی واژینال

توجه داشته باشید که بسیاری از زنان در سه‌ماهۀ اول، لکه‌بینی واژینال را تجربه می‌کنند که منجر به از دست دادن بارداری نمی‌شود. بهتر است در صورت مشاهده چنین علائمی، پزشک خود را مطلع کنید.

انواع سقط جنین

انواع سقط در کل شامل دو مورد خود به‌ خودی و عمدی می‌شود که هرکدام از آن‌ها ویژگی خاص خودشان را دارند. برای مثال تهدید به سقط جنین، سقط اجتناب پذیر، سقط کامل، سقط ناقص، سقط مکرر و فراموش شده، از انواع سقط جنین خود به خودی محسوب می‌شوند. سقط عمدی نیز به طور خودخواسته با استفاده از دارو و قرص و در مواردی جراحی انجام می‌شود.

سقط خود به خودی

این نوع سقط به پایان یافتن دوران بارداری و از دست رفتن جنین اشاره دارد که معمولاً  در سه ماهۀ اول بارداری  به‌ دلیل وزن کم جنین (کمتر از 500 گرم) و یا مشکلات دیگر اتفاق می‌افتد. این نوع سقط خود انواع مختلفی دارد که در ادامه آن‌ها را معرفی خواهیم کرد. 

تهدید به سقط جنین

وجود علائمی شبیه نشانه های سقط در طول بارداری، تهدید به سقط جنین تلقی می‌شود. در این شرایط ممکن است خونریزی خفیف واژینال یا دردی در قسمت تحتانی شکم را حس کنید. تهدید به سقط ممکن است روزها یا هفته‌ها طول بکشد و دهانه رحم همچنان بسته بماند. به ندرت می‌توان جلوی این نوع سقط را گرفت. در گذشته استراحت مطلق توصیه می‌شد، اما هیچ دلیل علمی وجود ندارد که نشان بدهد استراحت در این مرحله تاثیرگذار است.

این را هم بدانید که درد و خونریزی ناشی از این نوع سقط ممکن است برطرف شود و شما در نهایت بارداری را به طور سالم سپری کرده  و نوزاد هم کاملاً سلام متولد شود. البته ممکن است اوضاع بدتر شود و به سقط جنین بینجامد.

سقط جنین اجتناب‌ناپذیر

سقط جنین اجتناب‌ناپذیر می‌تواند پس از تهدید سقط جنین یا بدون هیچ علائم قبلی رخ دهد. در این شرایط معمولاً خونریزی واژینال بسیار بیشتر شده و گرفتگی‌های شکمی قوی در ناحیه تحتانی شکم به وجود خواهد آمد. در طول سقط جنین دهانه رحم باز شده و جنین در حال رشد، همراه خونریزی خارج می‌شود.

سقط جنین کامل

زمانی که تمام بافت بارداری از رحم خارج شده باشد، سقط جنین کامل اتفاق افتاده است. در این نوع سقط ممکن است خونریزی واژینال برای چند روز ادامه یابد. در این شرایط، علائمی همچون انقباضات شکمی شبیه درد زایمان یا پریود شدید بوجود می‌آیند؛ این دردها ناشی از منقبض شدن رحم برای تخلیه جنین است. افرادی که بدون نظارت پزشک سقط جنین داشته اند باید توسط ماما یا پزشک معاینه شوند تا از کامل شدن روند سقط مطمئن شد.

سقط جنین ناقص

گاهی اوقات پس از سقط مقداری از بافت حاملگی در رحم باقی می‌ماند که در این صورت خونریزی واژینال و انقباضات زیر شکم ادامه می‌یابد، زیرا تلاش رحم برای تخلیه خود ادامه دارد. این وضعیت به عنوان «سقط جنین ناقص» شناخته می‌شود. در چنین شرایطی پزشک ضرورت انجام کورتاژ را تشخیص خواهد داد. درصورتی که پزشک انجام کورتاژ را لازم نداند، قرصی را زیر زبان یا داخل واژن مادر قرار داده و با انجام آزمایش‌های مختلف از خروج جنین مطمئن می‌شود.

سقط فراموش شده

گاهی اوقات، جنین مرده است، اما در رحم باقی مانده است. این وضعیت «سقط جنین فراموش شده» نامیده می‌شود. اگر سقط فراموش شده داشته باشید، ممکن است ترشحات قهوه‌ای رنگی را از واژن ببینید. ممکن است برخی از علائم بارداری مانند حالت تهوع و خستگی با بروز این مشکل برطرف شوند. با این حال، شاید متوجه هیچ چیز غیرعادی نشده باشید و پس از یک سونوگرافی متوجه شوید که جنین مرده است. 

سقط مکرر

تعداد کمی از زنان، این نوع سقط‌ را تجربه می‌کنند. اگر سه مورد یا بیشتر سقط متوالی داشته اید، بهتر است در مورد سقط مکرر با پزشک خود صحبت کنید تا علل آن را بررسی کرده و شما را به متخصص مربوطه ارجاع دهد.

سقط عمدی یا القایی

زمانی که به تشخیص پزشک  با استفاده از دارو یا عمل جراحی، بارداری پایان یابد، سقط عمدی یا القایی اتفاق می‌افتد. این نوع سقط معمولاً با مجوز پزشک زمانی که سلامت مادر یا جنین در خطر است،  یا به شکل غیرقانونی که اصطلاحاً به آن الکتیو می‌گویند برای پایان دادن بارداری به شکل خودخواسته انجام می‌شود. 

سقط جنین القایی اگر به طور قانونی و امن صورت بگیرد، یکی از ایمن‌ترین اقدامات پزشکی تلقی می‌شود. در واقع، خطر مرگ و میر مادران پس از این سقط  به طور قابل توجهی پایین‌تر می‌شود. توجه به این نکته ضروری است که سقط جنین‌ غیر ایمن که توسط افراد غیر ماهر یا در محیط‌های با امکانات پزشکی  ناکافی و شرایط غیربهداشتی انجام می‌شود، یکی از دلایل اصلی مرگ و میر مادران است.

البته لازم به‌ذکر است که برخی از مادران به دلایل مختلف قصد انجام سقط الکتیو را دارند. درصورتی که این روش قبل از دو ماهۀ اول بارداری انجام شود، خطرات کمتری داشته و قدرت باروری مادر را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. از آن‌جایی که سقط غیرقانونی معمولاً در محیط استریل و زیرنظر پزشک انجام نمی‌شود، احتمال ابتلا به عفونت لگنی پس از آن افزایش می‌یابد. مصرف برخی از قرص‌های سقط جنین می‌تواند برای سلامت مادر بسیار خطرناک باشد، پس باید تحت نظر پزشک مصرف بشوند. 

علائم سقط جنین

سقط جنین می‌تواند به طور ناگهانی یا طی چند هفته رخ دهد. علائم معمولاً خونریزی واژینال و درد زیر شکم است. در صورت مشاهده علائم سقط جنین، مراجعه به پزشک یا اورژانس ضروری است.

سقط جنین می‌تواند به طور ناگهانی یا طی چند هفته رخ دهد. علائم سقط جنین معمولاً خونریزی واژینال و درد زیر شکم هستند. در صورت مشاهده این نشانه‌ها، مراجعه به پزشک یا اورژانس ضروری است. شایع‌ترین علامت سقط جنین، خونریزی واژینال است که می‌تواند از لکه‌های قرمز روشن یا قهوه‌ای تا خونریزی شدید متغیر باشد. اگر این علائم اوایل بارداری اتفاق بیفتد، ممکن است فکر کنید که پریود شده‌اید.

دیگر نشانه‌ های سقط جنین می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• انقباض و گرفتگی در قسمت تحتانی شکم که می‌تواند از دردی شبیه پریود تا دردی شبیه انقباضات قوی زایمان متغیر باشد.
• خروج مایع از واژن 
• خروج لخته‌های خون یا بافت بارداری از واژن 

دلایل سقط خود به خودی

برای بسیاری از زنان این سوال پیش می‌آید که سقط جنین چطور اتفاق می‌افتد و آیا آن‌ها مقصر بوده‌اند یا خیر. در بیشتر موارد، سقط جنین هیچ ارتباطی با فعالیت‌های روزمره شما ندارد. هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ورزش، استرس، کار کردن یا داشتن رابطه جنسی در بارداری باعث سقط جنین می‌شود. در اغلب موارد سقط جنین به این دلیل اتفاق می‌افتد که جنین به درستی رشد نمی‌کند. رشد جنین معمولاً به دلیل ناهنجاری کروموزومی متوقف می‌شود. 

مکانیسم دقیق سقط جنین می‌تواند متفاوت باشد، اما چند فاکتور کلیدی و چند مکانیسم مرتبط با آن وجود دارد:

1. ناهنجاری‌های کروموزومی: حدود نیمی از موارد سقط‌ جنین‌ شامل ناهنجاری‌های کروموزومی در جنین است. این ناهنجاری‌ها می‌توانند از رشد مناسب جنین جلوگیری کرده و منجر به سقط شوند.
2. عدم تعادل هورمونی: در برخی موارد، عدم تعادل هورمونی مثل کمبود پروژسترون در فاز لوتئال ممکن است در سقط جنین نقش داشته باشد. پروژسترون برای حفظ بارداری مهم است و کمبود این هورمون نیز می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.
3. نقایص ساختاری: نقص آناتومیک در رحم یا دهانه رحم، می‌تواند ریسک سقط جنین را افزایش دهد. برای مثال، نارسایی گردن رحم که در آن دهانه رحم نمی‌تواند در طول بارداری بسته بماند، می‌تواند منجر به سقط جنین در سه ماهه دوم شود.
4. عفونت‌ها: خوردن غذای آلوده به باکتری‌های خاصی مانند لیستریا، توکسوپلاسموز و سالمونلا می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.
5. تروما: ترومای جدی ناشی از تصادف، ‌ضربه و... در سه‌ماهه دوم بارداری می‌تواند احتمال سقط جنین را افزایش دهد.
6. عوامل مربوط به سیستم ایمنی‌: برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مشکلات مرتبط با سیستم ایمنی بدن، مانند اختلالات خودایمنی یا پاسخ‌های ایمنی بدن مادر علیه رویان در حال رشد، ممکن است در سقط جنین نقش داشته باشند.

در این مطلب با انواع سقط جنین آشنا شدید. اگر دوران بارداری را پشت سر می‌گذارید و علائم گفته شده را دارید، بهتر است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایشات مختلف، دلیل بروز برخی مشکلات را بررسی کند. از آن‌جایی که سقط جنین به شیوه غیرقانونی با عوارض جدی همراه است و می‌تواند باعث بروز مشکلات مختلف در مادر شوند، بهتر است سقط در محیطی استریل شده و زیر نظر پزشک انجام شود.