تهدید به سقط جنین چیست و چه علائمی دارد؟

خونریزی واژینال و درد لگن در سه‌ماهۀ اول بارداری از علائمی است که بی‌شک بسیاری از زنان باردار را نگران می‌کند و سقط جنین اولین چیزی است که به ذهنشان خطور می‌کند. بروز خونریزی واژینال طی هفته اول تا بیستم بارداری می‌تواند یکی از علائم تهدید به سقط جنین باشد. معمولاً کسانی که با این نوع سقط روبرو می‌شوند، می‌توانند به بارداری خود ادامه داده و نوزادی سالم به دنیا بیاورند.

در این مطلب با مفهوم تهدید به سقط جنین، علائم و روش‌های پیشگیری از آن آشنا می‌شوید.

تهدید به سقط جنین چیست؟

بسیاری از زنان در دوران بارداری، دچار خونریزی واژینال یا گرفتگی‌های شکمی خفیف می‌شوند. اما این دردها الزاماً به معنای پایان بارداری یا مشکلی در ادامه آن نیست و در بسیاری از موارد، زنان بارداری سالمی را پشت سر خواهند گذاشت. تهدید به سقط جنین، یکی از انواع سقط است که احتمال دارد به طور خودبخودی، بارداری در اثر خونریزی خفیف واژینال پایان یابد. درد یا انقباضات شکمی، یکی‌دیگر از نشانه‌هاست، ولی تهدید به سقط، الزاماً با درد همراه نیست. خونریزی و انقباضات معمولاً خفیف بوده و گاهی چند روز یا چند هفته طول می‌کشد. تهدید به سقط جنین در نیمۀ اول بارداری، معمولاً تا هفته بیستم بارداری و بیشتر در سه‌ماهۀ اول بارداری تا هفته 13ام رخ می‌دهد. در صورت مشاهده چنین علائمی، به پزشک مراجعه کنید تا از سلامت روند بارداری اطمینان خاطر داشته باشید. 

علائم تهدید به سقط جنین چیست؟

تهدید به سقط جنین معمولاً شامل یک یا هر دو مورد از علائم زیر است:

• خونریزی واژینال. خونریزی خفیف است و می‌تواند شامل دفع لخته‌های کوچک  باشد اما بیشتر از لکه‌بینی خفیف است.
• انقباضات شکمی. درد معمولاً مبهم و خفیف است وشدت آن زیاد نیست. با این حال، می‌تواند کم‌کم به درد مداوم و شدید تبدیل شود.

اگر فکر می‌کنید یا می‌دانید که باردار هستید و علائم تهدید به سقط جنین را دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. عارضه‌های دیگری نیز می‌توانند باعث خونریزی واژینال و درد لگن شوند؛ بنابراین بهترین کار این است که علائم خود را با یک متخصص در میان بگذارید تا آنها را بررسی کند.

دلایل تهدید به سقط جنین

تهدید به سقط جنین دلیل مشخصی ندارد. تعدادی از عواملی که در بروز این اتفاق نقش دارند، شامل موارد زیر هستند:

• مشکلات کروموزومی جنین
• سابقه سقط جنین 
• مصرف الکل یا مواد مخدر یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی در اوایل بارداری
• چاقی مادر
• سن بالای 40 سال در دوران بارداری
• سیگار کشیدن یا استفاده از سیگار الکترونیکی (ویپ)
• مشکلات مربوط به جفت
• تروما یا ضربه
• عفونت‌های واژن یا رحم

آیا در صورت تهدید سقط جنین سطح هورمون HCG کاهش می‌یابد؟

هورمون HCG یا گنادوتروپین جفتی انسانی که به عنوان «هورمون بارداری» شناخته می‌شود تا حدود هفته 11 بارداری به طور پیوسته افزایش می‌یابد. به طوریکه گاهی اوقات هر چند روز یک‌بار میزان آن دو برابر می‌شود. به طور کلی، اگر قبل از هفته 11 بارداری، سطح این هورمون در طول چندین روز کاهش یابد، احتمال سقط جنین وجود دارد. اما در صورت تهدید به سقط جنین، سطح HCG فرد ممکن است ثابت بماند. اگر سطح HCG پایین باشد، پزشک هر دو تا سه روز یک‌بار مقادیر آن را در بدن مادر کنترل می‌کند. توجه داشته باشید که در بارداری‌های سالم، این سطح بعد از حدود 11 هفتگی کاهش می‌یابد. لطفاً برای تفسیر سطح HCG خود با پزشک مشورت کنید.

روش تشخیص تهدید به سقط جنین

پزشک نخست در مورد علائم شما سوال کرده و سابقه پزشکی‌تان را بررسی خواهد کرد. او همچنین ممکن است اقدامات تشخیصی دیگری را نیز درخواست دهد که عبارتند از:

• سونوگرافی واژینال یا لگنی: به منظور بررسی ضربان قلب جنین
• معاینه لگن: بررسی بسته بودن دهانه رحم
• آزمایش خون: برای بررسی سطح HCG و پروژسترون
• بررسی عفونت یا سایر عارضه‌ها

 همچنین ممکن است در مادران Rh منفی برای پیشگیری از عوارض احتمالی آمپول روگام تزریق گردد.

درمان تهدید به سقط جنین

در بسیاری از موارد، نمی توان مانع تهدید به سقط شد. پزشک می‌تواند از طریق انجام آزمایش‌ها و بررسی سطح هورمون‌ها نظارت بر پیش رفتن بارداری داشته باشد، اما  برای جلوگیری از وقوع سقط جنین کار زیادی نمی‌توان انجام داد. 

در گذشته استراحت مطلق در این شرایط توصیه می‌شد، اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه استراحت مطلق به جلوگیری از سقط جنین کمک می‌کند، وجود ندارد. اما پزشکان همچنان توصیه می‌کنند تا زمانی که خطر سقط جنین از بین برود، استراحت کنید. برخی از اقدامات مراقبتی به شرح زیر می‌باشند:

• استراحت و پرهیز از رابطه جنسی تا حداقل یک هفته پس از رفع علائم
• داشتن خواب کافی و اجتناب از فعالیت‌های شدید و پرفشار
• استفاده از شیاف یا پروژسترون تزریقی

برخی از پزشکان هورمون پروژسترون را به منظور حمایت از بارداری به شکل تزریق، شیاف یا قرص تجویز می‌کنند. ممکن است سطح پایین پروژسترون، نشانه‌ای از تهدید سقط جنین باشد. نتایج مطالعات در مورد اثربخشی این روش متناقض بوده‌اند، با این حال بیشتر پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مصرف پروژسترون شانس تولد را در زنانی که در اوایل بارداری خونریزی واژینال دارند، افزایش می‌دهد.

روش های پیشگیری از تهدید سقط جنین

اگر چه نمی‌توان مانع تهدید به سقط جنین شد، اما توجه به مراقبت‌های دوران بارداری و توجه به توصیه‌های پزشک در صورت تشخیص ریسک سقط جنین، به حمایت از بارداری و سلامت این دوران کمک می‌کند. اقداماتی که می‌توانید برای افزایش شانس بارداری سالم انجام دهید عبارتند از:

• اجتناب از نوشیدن الکل، کشیدن سیگار یا استفاده از مواد مخدر
• اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، سموم یا سایر موادی که به جنین آسیب می‌رسانند.
• مصرف مکمل‌های دوران بارداری حاوی اسیدفولیک
• داشتن رژیم غذایی سالم وغنی از سبزیجات و میوه‌های تازه
• داشتن فعالیت بدنی به میزان حدود 20 تا 30 دقیقه در روز 
• درمان یا مدیریت هرگونه بیماری زمینه‌ای مانند دیابت، پرفشاری خون، عفونت‌ها

خوشبختانه در بیشتر موارد نیز، بارداری ادامه می‌یابد و به سقط جنین ختم نمی‌شود.  باید در نیمه اول بارداری به نشانه‌ها و علائم این نوع سقط توجه زیادی داشته باشید. خونریزی واژینال و درد شکم می‌توانند از مهم‌ترین علائم تهدید به سقط جنین باشند. 

مراجعه به پزشک برای درمان تهدید به سقط جنین

اگر در دوران بارداری دچار خونریزی واژینال یا انقباضات شکمی شدید، با پزشک خود تماس بگیرید. او می‌تواند با انجام معاینات و آزمایشات سلامت جنین را  ارزیابی کند.تهدید به سقط جنین یک عارضه شایع در اوایل بارداری است که منجر به خونریزی واژینال و احتمالاً درد لگن می‌شود. در بسیاری از موارد، بارداری ادامه می‌یابد و مادر یک نوزاد سالم به دنیا می‌آورد. با این حال، گاهی اوقات نتیجه مثبت نیست و به سقط جنین ختم می‌شود. سعی کنید در مدت زمانی که انتظار می‌کشید که بارداری چطور پیش می‌رود، آرامش خود را حفظ کنید و به توصیه‌های پزشک عمل کنید. به یاد داشته باشید که سقط جنین در مواردی می‌تواند خارج از کنترل شما بوده و شما باعث آن نشده‌اید. 

سعی کردیم در این مطلب اطلاعاتی کامل درباره نشانه های تهدید به سقط جنین و روش‌های جلوگیری از آن در اختیارتان قرار دهیم. در صورت تشخیص پزشک به تهدید به سقط جنین، مراقبت‌های لازم را جدی بگیرید و به معاینات دوره‌ای پایبند باشید. گرچه هیچ درمانی برای جلوگیری از سقط جنین وجود ندارد، اما رعایت نکاتی مربوط به سبک زندگی مانند ورزش، رژیم غذایی، استراحت کافی می‌تواند تا حد زیادی درسلامت دوران بارداری موثر باشد. نگرانی در مورد عواقب تهدید به سقط جنین و پیش رفتن بارداری کاملاً طبیعی است. با این حال، اگر سقط جنین اتفاق افتاد، خود را مقصر ندانید. به خود فرصت سوگواری و غلبه بر این فقدان را بدهید. از دست دادن بارداری صرف‌نظر از اینکه در چه مقطعی از بارداری رخ می‌دهد، همچنان یک فقدان است و ممکن است سوگ زیادی را تجربه کنید.  این را نیز به یاد داشته باشید که بسیاری از زنان علیرغم تهدید به سقط جنین، نوزادان سالمی به دنیا می‌آورند.