رشد زبانی و شناختی کودک ۱۷ ماهه
رشد زبانی و شناختی کودک در ۱۷ ماهگی چگونه است؟ در این مطلب با رشد زبانی و شناختی کودک ۱۷ ماهه آشنا شوید.
استفاده از کلمات و حرف زدن
مشاهدهٔ کودک در حین یادگیری صحبت کردن، یکی از جذابترین تجربیات پدر و مادر بودن است. بعضی از بچهها غان و غون خود را گهگاهی با یک کلمهٔ قابل تشخیص مخلوط میکنند. برخی دیگر یاد میگیرند که یک کلمه را واضح بگویند و بعد کلمهٔ دیگری به آن اضافه کنند و آرام آرام دایرهٔ واژگان خود را بسازند. برخی دیگر نیز ممکن است روزها یا هفتهها از یک کلمه استفاده کنند و سپس ناگهان آن را فراموش کنند اما کدام یک طبیعی است؟ در واقع، همهٔ این رفتارها طبیعی است!
نام بردن از اشیایی که کودکتان میبیند، به او در یادگیری کلمات کمک میکند. میتوانید به حسهای کودکتان عنوان و صفتی برای تعریفش بدهید، مثلاً: «پیادهرو داغه» یا به اشیا اشاره کنید: «هواپیما رو میبینی؟» هنگامی که کودکتان را در کالسکه هل میدهید یا او را در آغوشی گذاشته و قدم میزنید، کمی تأمل کنید و به چیزهایی که میبینید با دست اشاره کنید. لازم نیست که این کار را دائم انجام دهید، فقط او را از آنچه در اطرافش است آگاه کنید. به جای لحن بچگانه نیز سعی کنید از گفتار و لحن عادی استفاده کنید. به زودی خواهید دید که خودش در این کار پیشقدم میشود و بدون هیچ اشارهای از سوی شما به اشیای آشنا اشاره میکند.
اما چه کارهای بیشتری میتوانید انجام دهید؟ وقتی مشغول پختن غذا هستید، سه پیمانهٔ اندازهگیری را از کشو بیرون بیاورید و به او نشان دهید و بگویید: «این لیوان بزرگه، این لیوان متوسط و این لیوان کوچیک». شما میتوانید هر فعالیت روزمرهٔ معمولی را به یک کلاس درس زبان تبدیل کنید.
اگر فرزندتان زیاد حرف نمیزند، سعی کنید هر جا ممکن است با جملات کوتاه صحبت کنید، به خصوص اگر وقتی از او سؤالی میپرسید یا دستوری به او میدهید و به نظر میرسد که گیج شده است. فقط حذف یک یا دو کلمه ممکن است به او کمک کند تا آن را بفهمد. برای مثال، به جای «گرسنه نیستی؟ چرا غذاتو نمیخوری؟» بگویید «تخممرغت رو بخور!» این احتمال وجود دارد که کلمات خیلی زیاد او را گیج کنند و پیام اصلی حرفهایتان در این میان گم شود.
سعی کنید به جای دستورالعملهای منفی مثل: «نون رو روی زمین نریز!» از جملههای مثبتی مثل: «نونت رو بخور» استفاده کنید. به یاد داشته باشید که گوش دادن، یک بخش اساسی از فراگیری زبان است و مشکل شنوایی میتواند باعث تأخیر در یادگیری زبان شود، پس اگر به وجود مشکلی مشکوک هستید با متخصص اطفال کودک خود صحبت کنید.
بازی برای یادگیری و آموزش
بازی برای ما چه فوتبال باشد و چه شطرنج، راهی برای تمدد اعصاب و تفریح است. اما بازی برای کودکان به معنای یادگیری و آموزش است. کودکان از طریق بازی در مورد حواس پنجگانهٔ خود میآموزند و انواع مهارتهای حرکتی ظریف و درشت خود را صیقل میدهند. یک کودک نوپا خواه لگوها را روی هم بچیند و خواه تابهها را به هم بکوبد، یا در ماسهها چاله بکند و توپ را پرتاب کند، در حال یادگیری این موضوع است که بدنش چه کارهایی میتواند انجام دهد، اشیای مختلف چه حسی دارند یا هر چیزی چه بو و چه طعمی دارد.
خلق هنر یکی از وقتگذرانیهای مورد علاقهٔ کودک نوپاست. یادتان میآید اولین باری که به فرزند خود نشان دادید چگونه از مدادشمعی استفاده کند و او با تکان دادن دستش به عقب و جلو، تمام صفحه را با خطوطی موجی کجوکوله و بیهدفی پر کرد؟ او حالا کمی توانایی کنترل مداد یا مدادشمعی را دارد و ممکن است شروع به رسم یک دایره کند. چند ماه پیش او یک تکه کاغذ را با خطخطیهایش میپوشاند اما اکنون هدفمندانهتر نقاشی میکشد و قسمتهای مختلف یک صفحه کاغذ را به تکههای جداگانهای از آثار هنریاش آراسته میکند. وظیفهٔ شما هم این است که فرصتهای زیادی برای انجام این کار به او بدهید.
ورقهای بزرگی از کاغذ ضخیم برای کودکتان فراهم کنید. کاغذ را روی میز بچسبانید تا تکان نخورد. چند مدادشمعی ضخیم، چون او احتمالاً مدادهای باریک را نصف میکند، یا ماژیکهایی که اثر آنها روی در و دیوار قابل شستوشوست به او بدهید. اگر علاقهای به نقاشی روی کاغذ ندارد، ببینید آیا دوست دارد با گچ در بیرون از خانه روی دیوار یا پیادهرویی که بعد بتوانید آن را بشویید یا گوشهای از حیاط که کسی اعتراضی نکن نقاشی کند؟
کار با رنگهای انگشتی یا ایجاد اثرانگشت دست و پا با رنگ، معمولاً فعالیتهایی پرطرفدار در میان کودکان نوپاست و چه کسی دوست ندارد اجازهٔ کثیفکاری با رنگ را داشته باشد؟ یا دفعهٔ بعد که به پیادهروی میروید، او را تشویق کنید تا تعدادی برگ، سنگریزه، میوهٔ کاج و چیزهای دیگری جمع کند. هنگامی که به خانه میرسید، یک کلاژ درست کنید که خاطرهٔ این گردش را ثبت کند، یعنی چیزهایی را که جمع کردهاید روی تکهای مقوا بچسبانید که بعد کودکتان بتواند آن را با رنگ یا ماژیک رنگآمیزی کند.
امتناع یا ترجیح؛ بد آمدن یا خوش آمدن از بافتهای مختلف
حالا که کودک نوپایتان میتواند طیف وسیعی از غذاها، از گوشت گرفته تا پاستا و اسفناج را بجود و بخورد، منتظر باشید که نظراتی قاطع و سفت و سخت در مورد علاقه و بیزاریهای غذاییاش ابراز کند. کارشناسان میگویند که به جای بو، طعم و مزه، این بافت غذاست که عامل اصلی ترجیحهای غذایی کودکان نوپاست. به عنوان مثال، توتفرنگی، پورهها، ژله یا موزی که از زمان رسیدن آن مدتی گذشته است، همه از غذاهایی هستند که یک کودک نوپا ممکن است از آنها روبرگرداند، حتی اگر تا چند ماه پیش آنها را با رغبت میخورد.
همچنین کودکان نوپا کمکم از دیگر حسها نیز آگاه میشوند و برخی از آنها به همان دلیل که از خوردن برخی مواد غذایی امتناع میکنند، از راه رفتن پابرهنه روی شن، سیمان یا چمن هم امتناع میکنند، زیرا بافت و جنس آنها را دوست ندارند. برخی دیگر هم نمیخواهند مثلاً موهایشان شانه یا برس کشیده شود.
اما شما چه کاری میتوانید برای حل این مشکلات انجام دهید؟ اگر کودک شما در مقابل مسواک شدن دندانهایش مقاومت میکند، سعی کنید مسواکی مخصوص با عکس شخصیت کارتونی محبوبش، مثلاً باباسفنجی بخرید. اما اگر کودک نوپایتان با برس کشیدن موهایش میجنگد، در برابر میل به واداشتن او به این کار مقاومت کنید، زیرا فقط باعث وحشت بیشتر او میشود. به جای مجبور کردن کودک، میتوانید سعی کنید موهایش را در حینی که حواسش پرت است شانه کنید یا برس بکشید و حتی یک میانوعدهٔ خوشمزه نیز در این فاصله به او پیشنهاد کنید. شما همچنین میتوانید کار شانه زدن مو را تبدیل به یک بازی نوبتی کنید، یعنی بگذارید ابتدا او موهای شما را شانه یا برس بکشد و سپس شما موهای او را شانه کنید. با این بازی او بیشتر برای شانه شدن موهایش ترغیب میشود و بیزاریاش در مورد این کار از بین می رود.
بهطورکلی، یادتان باشد تبدیل شدن بیشتر کارهای روتین بچهها به یک بازی میتواند آنها را برای انجام آنها مشتاقتر و دردسر شما را هم کمتر کند؛ البته اگر موردی نباشد که تبدیل شدن آن به بازی خواست شما نباشد یا باعث دردسر بیشتر شود!