چگونه بفهمید کودکتان شپش گرفته است
وقتی داشتید برای بچهدار شدن تلاش میکردید یا برای کودکتان کفش و لباسهای رنگارنگ میخریدید، احتمالاً هرگز تصور نمیکردید که لازم باشد روزی توی سر و میان موهای کودکتان دنبال شپش سر بگردید. اما این یکی از کارهایی است که اگر مشکوکید که فرزندتان به شپش آلوده شده است، شما هم باید به عنوان والدین انجام دهید. بهتر است اول از همه نترسید و کودکتان را هم نترسانید، بلکه خیلی عادی مشکل را مطرح و برگزار کنید و با دیدی علمی به دنبال درمان کودکتان باشید تا این مشکل تأثیر روحی بدی روی کودکتان نگذارد. در این مطلب با نکات مهم و مفیدی برای سادهتر شدن این کار آشنا خواهید شد.
زمان بررسی سر و موی کودک
برخی از مدارس یا مهدکودکها ممکن است در طول سال تحصیلی به طور منظم معایناتی برای وجود شپش انجام دهند و سر تمام دانشآموزان مدرسه را بررسی کنند و اگر به موردی بربخورند، به شما اطلاع خواهند داد. با این حال، گاهی وقتها، به ویژه وقتی شپش در محله، مهد یا مدرسهٔ کودک شما اپیدمی شده است، حتماً خودتان هم سر فرزندتان را نگاه کنید تا نتیجهٔ بررسی آنها تأیید شود.
بهتر است که این کار را در اسرع وقت انجام دهید، زیرا هرچه زودتر شپشها را پیدا کنید، راحتتر میتوانید از عهدهشان بربیایید و اگر در سر کودک شپش پیدا کردید، باید سر تمام اعضای خانوادهتان را بررسی و احتمالاً درمان کنید.
علائم داشتن شپش سر کودک
فرزند شما ممکن است یکی یا چند تا از علائم زیر را داشته باشد:
- احساس غلغلک در پوست سر
- حس چیزی در حال حرکت روی موها
- خارش ناشی از واکنش آلرژیک به رشکها در موها، پشت سر و گوشها
- زخمها یا راشهایی روی سر به علت خاراندن
- تحریکپذیری
- مشکل در خوابیدن به علت فعالتر شدن شپشها در تاریکی
بررسی موهای کودک برای جستوجوی شپش سر
دیدن این موجودات که به اندازهٔ دانهٔ یک کنجد هستند و دیدن تخمهای ریز آنها بسیار دشوار است. برای اینکه بفهمید آیا باید اقدامی انجام دهید یا نه، میتوانید میان موهای سر کودکتان را با چشم و ترجیحاً زیر نور کافی نگاه کنید.
اگر نتوانستید آنها را با یک بازرسی چشمی پیدا کنید، شانه زدن سر در حالت مرطوب را امتحان کنید. مطالعهای در سال ۲۰۰۹ نشان داد که «شانه زدن سر در حالت مرطوب» در ۹۰ درصد موارد آلودگی به شپش فعال را به درستی مشخص کرد و در مقابل، بازرسی چشمی سر در ۲۹ درصد موارد وجود شپش را به درستی مشخص کرد.
شما به نور واقعاً خوب و یک ذرهبین نیاز دارید، مگر اینکه چشمهایی مثل عقاب داشته باشید. همچنین یک شانهٔ ضدشپش فلزی و مقداری نرمکنندهٔ مو نیز نیاز خواهید داشت. بهطورکلی، بررسی موهای کودکان برای یافتن شپش سر به شکل دو مرحلهٔ زیر است.
روش اول: پیدا کردن شپش سر با موهای خشک
روش اول، روش جستوجوی شپش یا تخم شپش با موهای خشک کودک است که مراحل آن به شکل زیر خواهد بود:
۱. پوست سر کودکتان را بررسی کنید: در بخشهای مختلف سر، موها را از هم جدا کنید و پوست سر را در پشت گوشها و پشت گردن بررسی کنید. ممکن است زخم و راشهایی در برخی چاهای سر و گردن به دلیل خاراندن کودک نیز پیدا کنید.
۲. مراقب حرکت در موها باشید: احتمالاً نمیتوانید خود شپشها را ببینید، زیرا آنها بسیار کوچک هستند، به سرعت حرکت میکنند و از نور فرار خواهند کرد. بنابراین، دیدنشان دشوار است.
۳. به دنبال تخم شپش باشید: این تخمها که رشک نامیده میشوند، شبیه کیسههای کوچک سفید یا زرد رنگی به شکل قطرهٔ اشک هستند و اگر هنوز از تخم درنیامده باشند به فاصلهٔ ۶ میلیمتر از پوست سر یعنی خیلی نزدیک پوست سر به موها چسبیدهاند. ممکن است حس کردن رشکها آسانتر از دیدن آنها باشد که احساسی شبیه لمس دانههای شن به شما میدهد.
۴. شکل رشک را در اینترنت جستوجو کنید: اطمینان حاصل کنید دانههایی که میبینید واقعاً رشک هستند. اغلب تشخیص رشک از شورهٔ سر یا پوستههای باقیمانده از محصولات بهداشتی مراقبت از مو دشوار است. تفاوت این است که رشکها مثل چسب به موها میچسبند، درحالیکه شورهٔ سر و دیگر پوستهها به راحتی از ساقهٔ مو جدا میشوند.
۵. از زنده بودن رشک مطمئن شوید: مطمئن شوید رشکهایی که پیدا میکنید هنوز زنده هستند. اگر تنها رشکهایی را پیدا میکنید که بیش از ۶ میلیمتر با پوست سر فاصله دارند، ممکن است آنها قبلاً از تخم درآمده باشند و فرزند شما دیگر آلوده نباشد.
رشکها فقط میتوانند در گرمای نزدیک به پوست سر از تخم دربیایند و پس از بیرون آمدن، تخمهای خالی چسبیده به موها باقی میمانند و از پوست سر دورتر و دورتر میشوند و فقط رشکهای زنده، یعنی آنهایی که بسیار نزدیک به پوست سر هستند یا شپشهای زنده نشانهٔ وجود یک آلودگی ادامهدار و فعال هستند.
روش دوم: پیدا کردن شپش سر با موهای مرطوب
اگر نمیتوانید با نگاه کردن به موهای کودک خود و لمس آن بفهمید که سر کودکتان آلوده است یا خیر، باید مرحلهٔ جستوجو با موهای مرطوب را انجام دهید. مطالعات نشان دادهاند که شانهٔ ضدشپش بهترین ابزار برای پیدا کردن شپش زنده است، چون فاصلهٔ دندانههای یک شانهٔ معمولی از یکدیگر خیلی بیشتر از آن است که شپشهای کوچک را بگیرد. ترتیب مراحل در این روش به شکل زیر است:
- موهای فرزندتان را مرطوب کنید.
- مقدار زیادی نرمکننده روی موهایش بریزید.
- با یک شانهٔ ضدشپش موها را به صورت دستهای، از ریشه تا انتها شانه بکشید.
- اگر شپشی در موهای کودک وجود دارد، باید آنها را روی شانه ببینید.
- تکان دادن شانه در یک کاسهٔ پلاستیکی پس از هر بار شانه کشیدن میتواند به شما کمک کند تا آنها را بهتر ببینید.
اگر به این نتیجه رسیدید که فرزندتان شپش دارد، بچهها و بزرگسالان دیگری را که در این خانه حضور دارند بررسی کنید. برای اینکه خانواده خود را به طور کامل از شر شپش خلاص کنید شما باید همهٔ آنها را تحت درمان قرار دهید. اگر این مراحل را دنبال کردید و هنوز مطمئن نیستید، لازم است فرزندتان را نزد یک پزشک ببرید.