مشکلات غذا خوردن کودکان: با کودک بدغذا چطور برخورد کنید
یکی از مشکلات رفتاری در مورد تغذیهٔ بچه‌ها که اصطلاحاً از آن با عنوان «بدغذایی» نام می‌برند، در بین کودکان نوپا رفتاری معمول و متداول است. همچنین غیرطبیعی نیست است که کودک شما برخی غذاهای جدید را تا وقتی چند بار آنها به او پیشنهاد نشوند، امتحان نکند. در این مطلب می‌توانید با علل و راهکارهای رفع بدغذایی کودکان، اینکه چگونه کودک را به خوردن غذاهای متنوع ترغیب کنید و چگونه تشخیص دهید که کودکتان به قدر کافی غذا خورده است، آشنا شوید.
علل بدغذایی کودکان نوپا چیست؟
اگرچه کودکان نوپا و خردسال در مورد بسیاری چیزها، از برنامه‌ٔ روزانه و معمولشان برای بازی گرفته تا عادت‌های خواب، خواهان ثبات و روال آشنا هستند، اما وقتی به موضوع غذا می‌رسد، حتی در مورد غذاهای شناخته‌شده و آشنا هم غیرقابل پیش‌بینی هستند. اما چرا کودکان بدغذا هستند؟ برخی از علل بدغذایی کودکان شامل موارد زیر است:
تجربهٔ جدید: خوردن غذای کمکی و جامد هنوز برای یک کودک نوپا تجربه‌‌ای جدید است. یک کودک نوپا ممکن است برای عادت کردن به انواع بافت‌ها، رنگ‌ها و طعم غذاهای جدید به زمان نیاز داشته باشد.
تغییر نیازهای کودک: این رفتار معمول و متداولی در کودکان نوپاست که عادت‌های غذایی خود را از امروز تا فردا تغییر دهند و همچنین معمول است که غذاهای جدید را تا وقتی چند بار به آنها پیشنهاد نشود، امتحان نکنند. این اتفاق ممکن است تا حدی به دلیل تغییر نیازهای غذایی کودک باشد، چون او الان به اندازه و سرعت سال اول زندگی‌اش رشد نمی‌کند، بنابراین کمتر به غذا علاقه‌مند است و به اندازه‌ٔ قبل غذا نمی‌خورد.
رشد حس استقلال و فردیت: کودک طی سال دوم زندگی‌اش مستقل‌تر می‌شود و کم‌کم یاد می‌گیرد به تنهایی تصمیم‌هایی بگیرد. این مهارتی مهم است که باید طی سال‌ها به دست بیاورد، به خصوص در مورد غذا خوردنش که احتمالاً یکی از کارهایی است که استقلالش را با آن شروع کرده است. پس شاید الان زمان بسیار خوبی باشد که کم‌کم به کودکتان بیاموزید چیزهای جدیدی را امتحان کند. یعنی قبل از اینکه خیلی سلیقهٔ سفت و سخت یا نامطلوبی پیدا کند و به عنوان راهی برای اعمال استقلال خود، شروع به رد کردن غذاهای جدید کند؛ چیزی که هنگام نزدیک شدن به دومین سالگرد تولدش قطعی است!
به عنوان مثال، شما می‌توانید انواع غذاهای سالم را به طور معمول و منظم؛ روتین، برایش توی ظرف غذا بگذارید تا وقتی آمادگی‌اش را داشت آنها را امتحان کند و اگر نه در زمان ناهار، حداقل در طول عصرانه این کار را انجام دهید. اما یادتان باشد که ظرف غذا را از صبح تا عصر روی میز نگذارید. اما به‌طورکلی برای برخورد با یک کودک بدغذا به شکل زیر عمل کنید.
راهکارهای والدین برای کودکان بدغذا چیست؟
بهترین کاری که شما می‌توانید انجام دهید این است که گزینه‌های غذایی سالم زیادی را در محیط مثبت و آرام محل غذاخوری فراهم کنید تا وعده‌های غذایی برای همه‌ٔ اعضای خانواده لذت‌بخش باشد. روش‌های مختلفی در مورد نحوه‌ٔ مواجهه با کودکان بدغذا و نکاتی در مورد معرفی غذاهای جدید به کودک مشکل‌پسند وجود دارد که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
وعده و میان‌وعده را مشخص کنید: تغذیه فرزندتان را طوری برنامه‌ریزی کنید که او سه وعدهٔ اصلی غذایی روزانه و دو میان‌وعدهٔ سالم بین آنها داشته باشد. پزشکان می‌گویند که بیشتر کودکان بدغذا، اغلب در طول روز مقادیر کمی غذا را به دفعات می‌خورند. اگر فرزندتان زمان مشخصی برای وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌ها داشته باشد، می‌توانید مطمئن باشید که او هنگام گرسنگی غذا میخورد و احتمال اینکه بیش از حد میان‌وعده بین وعده‌های اصلی غذایش بخورد، کمتر خواهد شد.
در معرفی غذای جدید درست عمل کنید: در هر وعدهٔ غذایی، تعداد متنوعی غذای مفید را برای کودکتان آماده کنید. هنگامی که غذای جدیدی را امعرفی می‌کنید، بدون اینکه موضوع را خیلی بزرگ کنید، فقط آن را روی سینی صندلی پایه‌بلندش را روی میزی که غذا میخورد قرار دهید. همچنین مطمئن شوید غذایی که انتخاب می‌کنید متناسب با سن کودک شماست.
غذاها را یکی‌یکی معرفی کنید: غذاهای جدید را یکی‌یکی و به مقدار کم معرفی کنید. برای مثال، به جای اینکه تمام وعدهٔ غذایی کودکتان متشکل از یک غذای ناآشنا باشد، غذای معمول یا محبوب او را به همراه آن غذای جدید برایش بگذارید. همیشه حداقل یک غذا را که می‌دانید کودکتان دوست دارد، در هر وعدهٔ غذایی بگنجانید.
وقت‌های گرسنگی کودک هشیار باشید: سعی کنید غذاهای جدید را هنگامی که می‌دانید کودکتان گرسنه است به او بدهید، مثلاً وقتی بعدازظهر میل به تنقلات دارد، میان‌وعده‌ای از انبه‌ٔ خردشده به او بدهید.
بیش از حد غذا در بشقاب کودک نگذارید: در کاسه و بشقاب فرزندتان مقدار غذایی متناسب با یک کودک نوپا بریزید. اندازه‌ٔ یک پرس غذای یک کودک نوپا در حدود یک چهارم از یک پرس غذای بزرگسالان است. یک پرس گوشت برای کودک یک ساله تقریباً به اندازه‌ٔ کف دستش است و یک پرس سبزیجات فقط در حدود یک یا دو قاشق غذاخوری است.
ذائقهٔ غذایی کودک را در نظر بگیرید: ذائقهٔ برخی کودکان نسبت به دیگران حساس‌تر است. برخی از بچه‌ها از بافت، رنگ یا طعم غذاهای خاصی خوششان نمی‌آید. به همین دلیل است که یک کودک ممکن است از غذایی که هرگز امتحان نکرده، بدش بیاید. به همین ترتیب، برخی از کودکان ممکن است غذایی را پس بزنند، چون برای آنها یادآورد زمانی است که بیمار بوده‌اند یا به دلیل اینکه چیز نامطلوب دیگری را برای آنها تداعی می‌کند.
سلیقهٔ غذایی خوبی برای کودک بسازید: به دنبال راه‌هایی برای افزایش ارزش تغذیه‌ای غذاهایی باشید که کودک نوپایتان دوست دارد. به عنوان مثال، مقداری جوانهٔ گندم یا مرغ خردشده را به ماکارونی اضافه کنید، سبزیجات پوره‌شده مانند هویج، اسفناج، گوجه و آووکادو را به شکل یک سس خانگی برایش تهیه کنید تا روی غذایش بریزد، یا تکه‌های کوچکی از میوه‌ها را به صبحانه‌ٔ محبوب او اضافه کنید.
به غذا خوردن احترام بگذارید: سر میز یا سفرهٔ غذا، حواس‌پرتی و مشغولیت‌های دیگر را به حداقل برسانید. اگر خواهر یا برادری در همان نزدیکی مشغول دویدن است و صدای کارتونی از آن سوی اتاق می‌آید، به احتمال زیاد، کودکتان علاقه‌ٔ خود را به غذا از دست می‌دهد. سعی کنید وعده‌های غذایی را در کنار تمام اعضای خانواده و در فضایی آرام‌تر برگزار کنید؛ اما شما قطعاً می‌دانید که این به معنای سکوتی محض و ترسناک سر سفرهٔ غذا نیست!
از خوراکی‌های تشویقی بی‌ارزش پرهیز کنید: در مقابل این وسوسه که برای تشویق کودکتان به خوردن غذای بیشتر، به او وعدهٔ چیزهای شیرینی مثل شکلات یا شور مثل پفک بدهید نیز مقاومت کنید، چون شما می‌خواهید حس ماجراجویی در زمینه‌ٔ غذا را در او ایجاد کنید، نه علاقه به خوراکی‌های بدون ارزش غذایی را!
چگونه کودک را به خوردن غذاهای متنوع‌‌تر ترغیب کنید؟
واقع‌بین باشید، چون این انتظار که یک کودک نوپایتان ناگهان بتواند طیف وسیعی از غذاها را با رغبت بخورد، اصلاً منطقی نیست. در درازمدت، الگویی که شما با ارائه و خوردن انواع غذاهای سالم در خانه و بیرون از خانه ایجاد کرده‌اید، یکی از بهترین راه‌ها برای یاد دادن تغذیهٔ سالم به فرزندتان است. اما در حال حاضر، تصمیم کودک برای خوردن تنها چند نوع غذای مشخص، انتخاب شخصی اوست و این مهم است که بگذارید یاد بگیرد که از همان ابتدای زندگی خودش دربارهٔ غذایش تصمیم بگیرد. البته همه چیز باید در حالت اعتدال و برنامه‌ریزی‌شده باشد، یعنی شما نمی‌توانید شکلات و شیرینی‌ها را به کودک معرفی کنید و خودتان از آنها بخورید، سپس به کودکتان بگویید و انتظار داشته باشید که فقط غذاهای سالم بخورد!
برخی کارشناسان تغذیهٔ کودک می‌گویند بهتر است کودک روی آنچه میخورد کنترل داشته باشد، زیرا وادار کردن کودک نوپا به خوردن غذایی که دوست ندارد یا خوردن مقداری بیش از حد توانش، ممکن است بعداً او را دچار مشکلاتی کند. کودکانی که به آنها اجازه‌ٔ تصمیم‌گیری در مورد غذا داده نمی‌شود، مثلاً این تصمیم که چه زمانی سیر شده‌اند، ریسک بالاتری برای ابتلا به چاقی مفرط در آینده دارند. وادار کردن کودک نوپا برای امتحان کردن غذاهای جدید، فقط او را لجوج‌تر می‌کند و باعث می‌شود در آینده کمتر مایل به امتحان کردن هر چیز جدیدی باشد.
اگر به نظرتان می‌رسد کودکتان روزهای پیاپی چیزی جز پنیر و نان نمی‌خورد، بیش از حد نگران نباشید، چون این می‌تواند فقط یک تصور کلی باشد. اگر به جای نگرانی، شروع به ثبت کردن چیزهایی کنید که میخورد، احتمالاً متوجه خواهید شد او در طول یک هفته همه‌ٔ گروه‌های غذایی اصلی را خورده و مواد مغذی ضروری را نیز دریافت کرده است. مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد که کودکان، حتی کودکانی که والدینشان آنها را بدغذا قلمداد می‌کنند، به‌طورکلی طیف متنوعی از غذاها را برای تأمین نیازهای غذایی خود مصرف می‌کنند و جای نگرانی وجود ندارد.
اگر هنوز هم فکر می‌کنید کودک نوپای شما خوب غذا نمی‌خورد، لازم است از پزشکش سؤال کنید که آیا منطقی است به او مولتی‌ویتامین روزانه بدهید یا خیر و خودسرانه اقدام به دادن مکمل‌های غذایی به بچه‌ها نکنید.
چگونه می‌توان فهمید که کودک به قدر کافی غذا میخورد؟
اگر این طور به نظرتان می‌رسد که کودکتان با سرعت کافی رشد نمی‌کند، لازم نیست وحشت کنید. کودکان همیشه با سرعت ثابتی رشد نمی‌کنند و فواصلی خواهد بود که به نظر می‌رسد فرزندتان اصلاً رشدی ندارد. لازم است بدانید کودک نوپایتان حالا دیگر به‌هیچ‌وجه آن سرعت رشد سال اول زندگی خود را نخواهد داشت.
اگر نگران این هستید که فرزندتان وزن‌گیری کافی ندارد، با پزشک کودکتان در تماس باشید اما نگرانی‌های خود را به کودک منتقل نکنید. اگر در طول وعده‌های غذایی دائماً در حال بال‌بال زدن و شمردن کالری‌ها هستید یا مدام با چرب‌زبانی می‌خواهید او را به خوردن مقدار بیشتری وادارید، او احتمالاً در برابر غذا خوردن حتی بیشتر مقاومت می‌کند.
***
استفاده از محتوای مادرشو، بدون ذکر منبع و بدون لینک به صفحهٔ اصلی هر مطلب، پیگرد قانونی دارد. استفاده از عکس‌های مادرشو تحت هیچ شرایطی قابل قبول نیست و پیگرد جدی قانونی دارد.
