عارضۀ آندومتریوز و ناباروری
آندومتریوز عارضهای شایع و دردناک است که حدود یک زن از هر ۱۰ زن در سن باروری بین ۱۵ تا ۴۹ سال را مبتلا میکند و میتواند باعث ناباروری در زنان شود. این عارضه یکی از سه علت عمدۀ ناباروری در زنان است. در این مطلب میتوانید با این عارضه و راههای درمان آن آشنا شوید.
آندومتریوز
در طول یک دوره عادت ماهانۀ طبیعی، پوشش داخلی رحم به نام آندومتر یا آندومتریوم به منظور آمادهسازی برای بارداری شروع به ضخیم شدن میکند. اگر در آن ماه باردار نشوید، بدن شما در طول عادت ماهانه، لایۀ آندومتریوم را فرو میریزد و بعد فرایند ضخیم شدن دوباره در دوره بعدی شروع میشود. در عارضۀ آندومتریوز (Endometriosis) به دلایلی که پزشکان به طور کامل نمیدانند، بافتی بسیار شبیه به آندومتریوم در خارج از رحم شروع به رشد میکند.
این بافت میتواند داخل یا روی تخمدانها، لولههای رحم، بخشهای حمایتکننده رحم یا دیوارۀ حفرۀ لگن ظاهر شود. گاهی ممکن است این بافت در جاهای دیگر از جمله دهانۀ رحم، واژن، مقعد، مثانه و روده نیز ظاهر شود. مشکل این است که چنین بافتی مانند بافت آندومتری طبیعی عمل میکند که هر بار ضخیم میشود و با شروع دورۀ عادت ماهانه فرو میریزد، با این تفاوت که بافت آندومتریوز نمیتواند مانند بافت آندومتری طبیعی فرو بریزد. در نتیجه، آندومتریوز میتواند باعث تحریک، التهاب و ایجاد زخم شود. این بافت میتواند مانع خروج تخمکها از تخمدان یا بارور شدن آن توسط اسپرم شود. همچنین میتواند لولههای رحم را زخم کند و با مسدود کردن آنها مانع از تماس تخمک و اسپرم شود.
علائم آندومتریوز
برخی از زنان مبتلا به آندومتریوز هیچ نشانهای ندارند، اما علاوه بر مشکلات باروری، برخی از علائم و نشانههای رایج آندومتریوز عبارتند از:
- درد لگن
- رابطۀ جنسی دردناک
- دفع ادرار دردناک
- تخلیۀ شکم دردناک در طول دورۀ عادت ماهانه
- درد شدید شکم قبل و بعد از دورۀ عادت ماهانه
- درد پایین کمر
- خونریزی شدید در طول عادت ماهانه یا لکهبینی بین دورهها
- خستگی
روشهای درمان آندومتریوز
بیشتر زنانی که آندومتریوز دارند، قادرند به طور طبیعی باردار شوند، اما اگر برای باردار شدن با مشکلی مواجه شدهاید، ممکن است آندومتریوز علت این مشکل باشد. برای فهمیدن این موضوع، ممکن است پزشک یک جراحی لاپاراسکوپی پیشنهاد کند. در این روش، جراح یک دوربین کوچک را از طریق یک لوله وارد شکم شما میکند تا وجود بافتهای آندومتریوم غیرطبیعی را بررسی کند. جراح ممکن است بخواهد برای تأیید تشخیص، از بیوپسی استفاده کند. اگر پزشک تشخیص داده است که شما مبتلا به آندومتریوز هستید، با توجه به شدت عارضه، چند گزینۀ درمانی دارید:
دارو: دارو به تنهایی یا در ترکیب با جراحی اغلب میتواند التهاب و درد را کاهش دهد.
جراحی: اگر شما و پزشک تصمیم به جراحی دارید، جراح میتواند تلاش کند که تا حد ممکن بافت بیمار را بردارد. در برخی از زنان، جراحی به میزان قابل توجهی شانس باردار شدن آنها را بهبود میدهد. با این حال باید بدانید که میزان بارداری در زنانی که آندومتریوز شدید دارند پایینتر است.
داروهای باروری برای تحریک تخمکگذاری: از آنجا که برخی زنان مبتلا به آندومتریوز مشکلات تخمکگذاری دارند، گزینۀ درمانی دیگر استفاده از داروهای باروری مانند کلومیفنسیترات یا کلومید برای تحریک تخمکگذاری است. هورمونهای تزریقی نیز ممکن است به همین منظور تجویز شود. هنگامی که شروع به تخمکگذاری کردید، ممکن است پزشک استفاده از روش تلقیح داخل رحمی اسپرم یا iui را پیشنهاد دهد که در آن اسپرم مستقیماً در رحم قرار داده میشود.
به خاطر داشته باشید که برخی از درمانهای استاندارد برای آندومتریوز میتواند از بارداری جلوگیری کند یا مثل هورمون دانوکرین باعث نقصهای هنگام تولد شود. اگر در حال تلاش برای باردار شدن هستید، حتماً قبل از شروع درمان آندومتریوز، پزشکتان را در جریان قرار دهید.