عق زدن در کودک شیرخوار هنگام غذا خوردن
برخی کودکان تا زمانی که در بلعیدن مهارت پیدا میکنند، حتی با خوردن شیر خشک یا شیر مادر هم عق میزنند، به ویژه اگر جریان آن خیلی سریع باشد. برخی از آنها نیز حتی از قرار دادن انگشتان خود در دهانشان هم عق میزنند تا بالاخره یاد میگیرند که تا کجا میتوانند چیزی را در دهانشان فرو ببرند. در این مطلب میتوانید با دلایل عق زدن در کودکان شیرخوار و راهکارهایی برای کاهش و رفع این اتفاق آشنا شوید.
دلایل عق زدن کودک
احتمالات زیادی برای عق زدن کودکان شیرخوار وجود دارد. همهٔ ما یک رفلکس عق زدن داریم که پاسخ خودکار بدن برای جلوگیری از خفگی است که تا پایان عمر باقی هم میماند. علاوه بر این، تا وقتی کودکتان به چهار یا شش ماهگی برسد یک رفلکس دیگر هم وجود دارد که باعث میشود وقتی انتهای گلویش تحریک شود، مثلاً زمانی که چیزی به آن بخورد، زبانش را بیرون بدهد. این رفلکس که رفلکس بروناندازی یا برونزبانی نامیده میشود میتواند اولین تغذیههای کودک را کمی دشوار کند. به همین دلیل، عق زدن یا بیرون دادن اولین قاشقهای مواد غذایی یا سرلاک اتفاقی غیرمعمول نیست.
وادار کردن کودک به خوردن چیزی بیش از آن مقداری که میخواهد و همچنین داشتن مقدار زیادی غذا در دهانش یا غذایی که دوست ندارد نیز میتواند حتی پس از ناپدید شدن رفلکس بروناندازی باز هم باعث عق زدن او شود.
در آخر نیز لازم است بدانید که عق زدن طبیعی نیز مثل ریفلاکس طبیعی و خفیف کودکان است که باعث آزار آنها نمیشود معمولاً مشکلی ایجاد نمیکند، اما این موارد با عارضهٔ مشخص استفراغ در کودکان تفاوت دارد و به محض مشاهدهٔ هر مورد مشکوکی شبیه استفراغ آزاردهنده در کودک یا استفراغ پرتابی لازم است فوراً با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید تا از مشکلات احتمالی پیشگیری کنید، پس بهتر است فرق ریفلاکس خفیف نوزادی و عارضه و بیماریهای منجر به استفراغ را در کودکان بدانید.
راهکارهایی برای جلوگیری از عق زدن کودک
برای رفع مشکل عق زدن کودکان شیرخوار لازم است والدین با برخی نکات مهم در این زمینه آشنا باشند تا بتوانند وقتی کودکشان شروع به خوردن مواد غذایی جامد کرد، با راهکارهایی این اتفاق را کاهش دهند. برای برطرف کردن مشکلات احتمالی عق زدن و دیگر نکات ضروری میتوانید موارد زیر را امتحان کنید:
حفظ آرامش و وادار نکردن کودک: سعی کنید کودکتان هنگام شیر یا غذا خوردن آرام باشد و او را وادار نکنید که بیشتر از مقداری که میخواهد چیزی بخورد.
بررسی اندازهٔ سوراخ سرشیشه: اگر کودک با شیشهشیر تغذیه میشود مطمئن شوید که اندازهٔ سوراخ سرشیشه مناسب کودکتان است. اگر خیلی بزرگ باشد ممکن است یکدفعه شیر زیادی را در دهانش بریزد.
توجه به آمادگی کودک: قبل از شروع غذاهای جامد، اطمینان حاصل کنید که کودک برای خوردن آنها آماده است. کودکان باید حداقل چهار تا شش ماهه باشند و بتوانند با تکیه دادن بنشینند.
میزان پر بودن قاشق: وقتی فکر میکنید کودکتان آماده است، با مقدار کمی غذا در یک قاشق شروع کنید. ابتدا قاشق را کج کنید و مقدار کمی از غذا را روی جلوی زبانش بریزید و تمام قاشق غذا را در دهانش خالی نکنید. با این کار، کودک میتواند خودش بقیهٔ غذا را از قاشق ببلعد، بدون اینکه قاشق به ته گلویش بخورد.
آهسته غذا دادن: اگر کودک غذا را با زبانش بیرون زد، حتماً به این معنی نیست که آن را دوست ندارد، بلکه احتمالاً میخواهد ببیند این شکل جدید از غذا خوردن چگونه است، پس در طول مدتی که با این روش آشنا میشود، سعی کنید آهسته به او غذا بدهید.
تشخیص آماده نبودن کودک: کودک بعد از چند بار تلاش کردن باید یاد بگیرد که با زبانش غذا را به انتهای دهانش هل بدهد. اگر او بعد از یک هفته هنوز هم در بلعیدن غذا مشکل دارد، احتمالاً هنوز برای خوردن مواد غذایی جامد آماده نیست.
تنها نگذاشتن کودک: هرگز هنگام غذا خوردن کودک اتاق را ترک نکنید و اگر او در حین خوردن مایعات همراه غذا عق میزند، سعی کنید بعد از اینکه غذای اصلیاش را تمام کرد به او نوشیدنی بدهید.
پیشگیری از خفگی: وقتی که کودک برای غذا خوردن با دست خودش آماده شد، مراقبش باشید که در حین غذا خوردن عق نزند یا دچار حالت خفگی نشود. غذای او را به لقمههای کوچکی که بزرگتر از یک سانتیمتر نباشد خرد کنید و غذاهایی که خطر خفگی ایجاد میکند مثل دانهٔ انگور، کشمش، آجیل و پاپکورن به او ندهید.
به مرور هرچه کودک غذای بیشتری میخورد، به احتمال زیاد، کمتر عق میزند. اما اگر کودک به عق زدن یا حالت خفگی هنگام خوردن غذاهای پورهشده ادامه داد، بهتر است این مورد را با پزشکش در میان بگذارید تا کودکتان را معاینه کند تا از نبود هر گونه مشکلات فیزیکی مطمئن شود.
