اگزما در کودکان
عارضهٔ اگزما یکی دیگر از مشکلات پوستی کودکان است. اگزما یک راش پوستی است که در این مطلب می‌توانید با همه چیز در مورد اگزمای کودکان از شروع تا علل و درمان آن آشنا شوید.
اگزما در کودک
اگزما که درماتیت آتوپیک نیز نامیده میشود، یک راش پوستی است که معمولاً قبل از پنج سالگی ظاهر میشود. در کودکان این عارضه معمولاً روی گونه‌ها و پوست سر ظاهر میشود، اما ممکن است به بازوها، پاها، قفسهٔ‌سینه یا سایر قسمت‌های بدن نیز گسترش پیدا کند. پس از گذشت اولین سال زندگی کودک، اگزما احتمال بیشتری برای ظاهر شدن روی قسمت داخلی آرنج، پشت زانوها، مچ دست و مچ پا دارد، اما در سایر قسمت‌های بدن نیز می‌تواند ظاهر شود.
علائم اگزما در کودک
حدود ۲۰ درصد از کودکان و بچه‌ها مبتلا به اگزما هستند. این عارضه معمولاً در دوران نوزادی یا کودکی شروع میشود، بدین صورت که ۶۵ درصد از بیماران، علائم اگزما را در اولین سال زندگی و ۹۰ درصد از آنها علائم را قبل از پنج سالگی تجربه می‌کنند.
بثورات یا راش اگزما ممکن است شبیه پوست خشک، ضخیم‌شده و پوسته‌پوسته باشد یا متشکل از برآمدگی‌های کوچک قرمزی باشد که در صورت خراشیدن مایع از آنها تراوش کند یا عفونی شود. خاراندن همچنین می‌تواند باعث ضخیم شدن، تیره شدن یا لکه شدن پوست شود.
اگزما به طور معمول پس از مدتی از بین می‌رود. این عارضه مسری نیست، اما به دلیل اینکه با خارش شدیدی همراه است، می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و خاراندن خود می‌تواند مشکل‌ساز شود. اگر درمانی صورت نگیرد و خاراندن ادامه یابد، راش اگزما می‌تواند ظاهر ناخوشایندی پیدا کند و در نتیجه ممکن است برای کودک یک مسئله و مورد مشکل‌ساز اجتماعی نیز به وجود بیاورد.
علل اگزما در کودک
هیچ‌کس به درستی نمی‌داند چه عاملی باعث بروز اگزما میشود، اما استعداد ابتلا به آن اغلب به ارث برده میشود. بنابراین، اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان اگزما، آسم یا آلرژی داشته باشید فرزند شما احتمال بیشتری برای ابتلا به اگزما دارد.
اگزما واکنش آلرژیک نسبت به یک ماده نیست، اما مواد آلرژی‌زا یا تحریک کننده‌های موجود در محیط مانند گردهٔ گیاهان یا دود سیگار می‌تواند باعث شروع آن شود. در موارد کمتر شایع، اگزما ممکن است توسط مواد آلرژی‌زای موجود در رژیم غذایی کودک و اگر کودک با شیر مادر تغذیه میشود، توسط مواد آلرژی‌زای موجود در رژیم غذایی مادر ایجاد شود.
راش همچنین می‌تواند به دلیل گرما، تماس پوست با مواد تحریک‌کننده مانند پشم یا مواد شیمیایی موجود در برخی از صابون‌ها، عطرها، لوسیون‌ها و مواد شوینده، تغییرات دمایی و خشکی پوست ایجاد شود. استرس نیز می‌تواند باعث شعله‌ور شدن اگزما شود.
تشخیص اگزما در کودک
پزشک شما می‌تواند با بررسی پوست کودک اگزما را تشخیص دهد. او ممکن است برای تأیید تشخیص خود و درمان شما را به متخصص پوست ارجاع دهد. هیچ راهی وجود ندارد که پیشاپیش بدانیم آیا کودک از اگزما خلاص میشود یا خیر، اما خوشبختانه با افزایش سن کودک معمولاً از شدت این عارضه کاسته میشود. بسیاری از کودکان تا دو سالگی و بسیاری دیگر در دوران بزرگسالی از اگزما رهایی می‌یابند.
درمان اگزمای کودک
مراقبت خوب از پوست کودک و پرهیز از عوامل تحریک‌کننده می‌تواند به درمان و پیشگیری از عود اگزما کمک کند. نکاتی برای مراقبت از پوست کودک در مورد این عارضه شامل موارد زیر است:
استحمام منظم را فراموش نکنید: با پزشک کودکتان دربارهٔ اینکه کودکتان را چند وقت یک بار حمام دهید، صحبت کنید. بسیاری از کارشناسان اکنون معتقدند که حمام روزانه یا یک روز در میان می‌تواند برای کودکان مبتلا به اگزما مفید باشد. فقط مراقب باشید که آب را بیش از حد گرم نکنید، زیرا آب خیلی گرم در مقایسه با آب ولرم، پوست را سریع‌تر خشک می‌کند.
صابون و پاک‌کننده‌ها را با دقت انتخاب کنید: از صابون‌های ملایم و بدون عطر و بو یا پاک‌کننده‌ها و شامپوهای غیرصابونی یا محصولاتی را که برای پوست‌های حساس ساخته شده‌اند، برای کودکتان استفاده کنید. برای شستن لباس‌ها و ملافه‌ها، از شوینده‌های ملایم و بدون عطر و رایحه استفاده کنید و از نرم‌کنندهٔ پارچه استفاده نکنید.
از مرطوب‌کننده‌ها استفاده کنید: از یک صابون ملایم یا محلول پاک‌کنندهٔ غیرصابونی برای فرزندتان استفاده کنید و شامپو و صابون را در انتهای حمام بزنید تا کودک مدت طولانی در آب صابونی قرار نگیرد. به محض اینكه كودكتان را از داخل وان بیرون می‌آورید، آب اضافی پوست او را با یک حوله یا دستمال نرم بگیرید. مراقب باشید که پوستش را نمالید و نسابید. سپس، درحالی‌که پوست او هنوز مرطوب است، فوراً مقدار زیادی کرم مرطوب‌کننده یا نرم‌کننده، پماد، کرم یا لوسیونی که رطوبت خود بدن را در داخل پوست نگه می‌دارد، به پوست کودک بزنید. پمادها و کرم‌ها در مقایسه با لوسیون‌ها، حاوی مواد نرم‌کنندهٔ بیشتر و آب کمتری هستند و معمولاً برای کودکان مبتلا به اگزما بهترین گزینه هستند.
نرم‌کننده‌ها را فراموش نکنید: پزشکان نرم‌کننده‌ها را برای کودکان در تمام سنین توصیه می‌کنند. آنها پیشنهاد می‌کنند که برای مدت زمان کوتاهی نرم‌کننده را آزمایش کنید تا مطمئن شوید که پوست کودک شما را تحریک نخواهد کرد. مؤثرترین روش، آب‌رسانی و نرم کردن همزمان پوست است. برای این کار نرم‌کننده را به پوست مرطوب کودک بعد از حمامش بزنید. نرم‌کننده باعث بهبود نواحی قرمز، ملتهب و دارای خارش نخواهد شد، اما کمک خواهد کرد تا مانع محافظتی نامرئی پوست ترمیم شود. این مانع که بخشی از لایهٔ خارجی طبیعی پوست است در کودکان مبتلا به اگزما آسیب دیده است.
اجازه دهید پوست نفس بکشد و خنک بماند: لباس‌های کودک خود را از پارچه‌های نرم طبیعی، مانند پنبه تهیه کنید. از پشم و مواد دیگری که ایجاد خارش می‌کنند و می‌توانند پوست‌های بسیار حساس را تحریک کنند پرهیز کنید. با پوشاندن لباس بیش از حد به فرزندتان دمای بدن او را خیلی بالا نبرید.
از خاراندن جلوگیری کنید: کودکتان ممکن است سعی کند با خاراندن پوست خود با دست‌هایش یا با مالیدن صورتش به ملافه در طول خواب، خارش و ناراحتی خود را تسکین دهد. اما خراش دادن و مالیدن می‌تواند باعث تحریک یا التهاب بیشتر پوست شود و در نتیجه مشکل اگزما را خیلی بدتر کند. برای پیشگیری، از نرم‌ترین ملافه‌های ممکن در تخت یا گهوارهٔ کودک استفاده کنید و ناخن‌های او را کوتاه نگه دارید. از پارچه و پوشش‌های کرکی خودداری کنید. اگر کودکتان تحمل می‌کند، هنگام خواب به دست‌هایش دستکش یا جوراب پنبه‌ای بپوشانید.
عود اگزما را تسکین دهید: در طول دورهٔ عود اگزما، می‌توانید یک کمپرس سرد را چندین بار در روز روی ناحیهٔ ملتهب قرار دهید و بعد به آن مرطوب‌کننده بزنید. اگر فرزندتان به دلیل خارش پوستش مشکل زیادی برای به خواب رفتن دارد، با پزشک کودک مشورت کنید. او ممکن است یک آنتی‌هیستامین را برای کمک به خواب بهتر کودک پیشنهاد کند.
کودک را از محرک‌ها دور کنید: تغییرات دمایی سریع می‌تواند اگزما را بدتر کند. بنابراین، تلاش کنید که از داغ شدن بدن کودکتان و سپس، سرد شدن سریع او یا برعکس جلوگیری کنید. اگر به نظر می‌رسد که جرقهٔ بروز اگزما توسط مواد آلرژی‌زای محیطی، مانند آلرژی‌های فصلی زده میشود، می‌توانید از یک متخصص آلرژی برای راهنمایی در مورد چگونگی مقابله با این آلرژی‌ها مشورت بخواهید. همچنین فرزند خود را به شدت از دود سیگار دور نگه دارید.
کودک را از استرس دور کنید: سعی کنید عوامل استرس‌زایی که ممکن است باعث بروز اگزما در فرزندتان شود را شناسایی و آنها را به حداقل برسانید. هر آنچه می‌توانید را برای کمک به فرزندتان برای مقابله با استرس انجام دهید، مثلاً با برنامه‌ریزی زمان بیشتری برای تمدد و استراحت کودکتان یا کمک به آماده کردن تکالیفش؛ اگر به مدرسه می‌رود.
عوض کردن شیر خشک را امتحان کنید: یک نکتهٔ ویژه برای والدین کودکان این است که اگر از شیر خشک استفاده می‌کنید و کودکتان اگزما دارد، پزشک ممکن است جایگزین کردن آن با یک نوع هیپوآلرژنیک اما نه سویا را پیشنهاد کند. این کار همیشه چاره‌‌ساز نیست، اما ارزش امتحان کردن را دارد.
غذاهای آلرژی‌زا را بشناسید: اگزما یک آلرژی خاص نیست، اما برخی غذاهای آلرژی‌زا موجب بروز اگزما یا تشدید آن در برخی کودکان میشود. اگر شما یا پزشک مشکوک هستید که غذاهای خاصی روی اگزمای کودکتان تأثیر می‌گذارد، محتمل‌ترین مظنون‌ها در مرحلهٔ اول شیر گاو و تخم پرندگان هستند و به دنبال آنها سویا، گندم، بادام‌زمینی و ماهی است. شاید بخواهید این مواد را از رژیم غذایی فرزندتان و رژیم غذایی خودتان درصورتی‌که او را با شیر مادر تغذیه می‌کنید حذف کنید. غذاهای مشکوک به آلرژی‌زایی را از یکی‌یکی حذف کنید و بعد از حذف هر غذایی چند هفته صبر کنید، زیرا ممکن است پاک شدن تمام اثرات یک غذا از سیستم بدنی کودکتان همین قدر طول بکشد.
پژوهش‌ها دربارهٔ ارتباط بین مواد غذایی و اگزما همچنان ادامه دارد. به عنوان مثال، در پژوهشی که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد، محققان آلمانی، بین اگزما در کودکان دو ساله و رژیم غذایی مادران در طی چهار هفتهٔ آخر بارداری که حاوی مقادیر بالایی مارگارین، روغن‌های گیاهی و مرکبات است ارتباطی پیدا کردند. علاوه بر این، اگرچه محققان هنوز به نتیجهٔ قطعی نرسیده‌اند، اما برخی مطالعات جدید نشان می‌دهد مصرف مکمل‌های پروبیوتیک در طول دورهٔ پیش از زایمان و در دورهٔ کودکی ممکن است به جلوگیری از بروز اگزما در کودکانی که ریسک بالایی برای آلرژی یا اگزما دارند کمک کند. برخی مطالعات نیز نشان داده‌اند که پروبیوتیک‌ها می‌توانند شدت اگزما را کاهش دهند.
اما به‌طورکلی، در نظر داشته باشید که مواد غذایی تنها در حدود ۱۰ درصد از موارد بروز اگزما عامل اصلی است. در نتیجه شما هنوز باید در مورد مراقبت از پوست و دیگر عوامل، محتاط و مراقب باشید.
درمان بثورات اگزمایی بهبودنیافته
اگر اگزمای کودکتان بهبود نیافت و ادامه داشت، لازم است با یک متخصص پوست اطفال صحبت کنید. راهکارهای زیر می‌تواند به شما کمک کند:
- اگر پس از انجام پیشنهادهای فوق، در راش ناشی از اگزما بهبود ایجاد نشد، پزشک ممکن است استفاده از استروئیدهای موضعی ملایم را پیشنهاد دهد.
- اگر این داروها مؤثر نبود، پزشک ممکن است یک استروئید قوی‌تر تجویز کند. گاهی اوقات کرم‌ها یا پمادهای استروئیدی در کمک به شکستن یک چرخهٔ سمج اگزما معجزه می‌کند.
- محققان در حال ساخت داروهای جدیدی برای کمک به مبتلایان به اگزما هستند، بنابراین اگر کودک شما همچنان با این عارضه دست به گریبان است، از پزشک خود بخواهید که اطلاعات خود دربارهٔ داروهای موجود را به‌روز کند یا به یک پزشک دیگر مراجعه کنید.
- اگر کودکتان تب یا علائم دیگری از عفونت را بروز داد، به عنوان مثال اگر ناحیهٔ اگزما گرم است یا ترشح دارد یا پوسته‌ٔ زردی روی آن را گرفته است، حتماً با پزشک او تماس بگیرید.
- اگر کودک شما به مهدکودک یا مدرسه می‌رود، می‌توانید با معلمان و مراقبان او دربارهٔ اگزما صحبت کنید. توضیح دهید که راش او مسری نیست.
- هنگامی که کودک به اندازهٔ کافی بزرگ شد، او را تشویق کنید که در مورد احساسات خود نسبت به اگزمایش صحبت کند و سعی کنید شنوندهٔ خوب و همدلی برای او باشید.
- با بازی به او یاد بدهید که چگونه می‌تواند عارضهٔ خود را به دوستانش توضیح دهد. اگر فکر می‌کنید او نیاز به کمک بیشتری دارد، از پزشک در مورد بردن کودک نزد مشاور سؤال کنید.
