روند رشد مهارت صحبت کردن در کودکان سه تا چهار ساله به چه شکل است؟
آیا به نظر میرسد که کودک سه یا چهار سال شما بیوقفه در حال صحبت کردن است؟ این مرحلۀ پرحرفی برای یادگیری لغات جدید و استفادۀ راحت از آنها بسیار مهم است. درک خوب زبان به کودک شما اجازه میدهد تا احساسات، نیازها و خواستههای خود را بیان کند و هرچه گفتار او پیچیدهتر میشود و کلمات بیشتری را میفهمد، ابزارهای بیشتری برای تفکر، داستان گفتن و صحبت با دیگران خواهد داشت. در این مطلب با نحوهٔ رشد روند صحبت کردن کودک از سه تا چهار سالگی آشنا شوید.
صحبت کردن کودک از سه تا چهار سالگی چگونه است
در سه سالگی، کودک شما احتمالاً برای همه چیز کلمهای خواهد داشت و در چهار سالگی، با استفاده از پنج کلمه یا بیشتر جمله خواهد ساخت، هرچند دایرۀ لغات بچهها بسیار متفاوت از یکدیگر خواهد بود. او همچنین قادر خواهد بود به سؤالات ساده پاسخ دهد و صدای بزرگسالان را آنقدر خوب تقلید کند که بیشتر غریبهها متوجه حرفهایش بشوند.
گفتار کودک شما در سن چهار سالگی معمولاً روان است و میتواند به راحتی و بدون تکرار کلمات صحبت کند، هرچند ممکن است برخی از آنها را اشتباه تلفظ کند. در این سن، او باید بتواند یک دستور دو یا سه بخشی مانند «کاغذ رو بردار، اون رو از وسط تا کن و برای من بیار» را درک کند.
راههای تقویت صحبت کردن کودک سه تا چهار سال را بدانید
کتاب خواندن برای کودکان راهی عالی برای تقویت مهارتهای زبانی اوست. کتابها به کودک کمک میکنند تا کلمات بیشتری را به دایرۀ واژگان خود اضافه کند، دستور زبان را درک کند و معانی را به تصاویر پیوند دهد.
به همین ترتیب، صحبت کردن ساده با فرزندتان مفید خواهد بود. بسیاری از والدین زمان صرف غذا و زمان خواب را فرصتی عالی برای گپ و گفت میدانند. اینها ممکن است تنها اوقاتی در یک روز شلوغ باشند که فرصت دارید با بچههایتان حرف بزنید و واقعاً به حرفهایشان گوش کنید.
وقتی کودک پیشدبستانی شما اسم چیزی را نمیداند، احتمالاً میپرسد «این چیه؟» این نشانۀ شما برای کمک به او در گسترش دایرۀ لغاتش و حتی معرفی کلماتی است که او نخواسته، به عنوان مثال، اگر به باغ اشاره کرد و گفت «گلهای قشنگ»، میتوانید آنها را برای او توصیف کنید: «گلهای رز صورتی و سفید هستن که انقدر بوی خوبی دارن».
همچنین میتوانید به او کمک کنید تا کلماتی را برای توصیف اشیا و چیزهایی که نمیتواند ببیند پیدا کند. برای مثال، اگر میخواهد در مورد کابوسی شامل یک جادوگر به شما بگوید، از او بپرسید که آیا جادوگر بدجنس است یا مهربان؟ سپس از او بخواهید توضیح دهد که چه میپوشد، چه کار میکند و اینکه آیا در جاروسواری ماهر است؟ این بازی کلمات میتواند دو هدف داشته باشد. اول اینکه کودک میتواند احساسات و ترسهای خود را بیان کند و دوم دایرۀ لغاتش را افزایش دهد.
ممکن است کودک پیشدبستانی شما همچنان در مورد ضمایر و عباراتی مانند «من»، «مرا» و «مال من» گیج شود. اگرچه بیان این کلمات آسان است، اما درک معانی پشت آنها میتواند برای یک کودک دشوار باشد. بنابراین هنگام استفادۀ نادرست فرزندتان از ضمایر، در برابر میل به اصلاح گفتارش مقاومت کنید.
در عوض، استفادۀ صحیح از این کلمات دردسرساز را در گفتار خود الگوسازی کنید. به عنوان مثال، به جای «مامان به کمکت نیاز داره» بگویید: «من به کمکت نیاز دارم».
علائم هشدار در روند بهبود صحبت کردن کودکان چیست
تلفظ
در سه سالگی، کودک شما ممکن است هنوز با صداهای صامت خاصی مشکل داشته باشد. نگران نباشید، چون تلفظ برخی صداهای صامت برای کودکان قبل از سن دبستان دشوار است و این موضوع جای نگرانی ندارد، مگر اینکه تا بعد از سن پنج سالگی هم ادامه پیدا کند. اما چرا برخی صداهای صامتها برای کودکان پیشدبستانی دشوار است؟ چون این صداها در پشت دهان تولید میشوند، بنابراین کودک نمیتواند نحوۀ تولید صدا را به چشم ببیند.
سر زبان زدن
همچنین فرزند شما ممکن است صدای حرف «سین» را مانند «ث» بخواند یا تلفظ کند. بنابراین جملۀ «سارا سه ساله است» به شکل «ثارا ثه ثاله اثت» بیرون میآید. اگر سینهای فرزندتان به این شکل است، به احتمال زیاد جای نگرانی ندارد. بسیاری از کودکان نوک زبانی حرف میزنند و بیشتر آنها بدون مداخله تا هفت سالگی آن را پشت سر میگذارند.
جریان
برای کودکان حوالی سه سالگی کاملاً طبیعی است که به زبانی متلاطم، یعنی دارای جهشهای ناگهانی و بریدهبریده و به شکلی حاکی از تقلای زیاد صحبت کنند. اما در جایی بین سه تا چهار سالگی، افکار کودکتان باید در جملات کاملتری جریان باید و با تلاشی بسیار کمتر از آنچه در اوایل سه سالگی نیاز داشت، همراه باشد. بیشتر اوقات، فرزندتان نباید مجبور باشد مکث کند و به این فکر کند که چه بگوید یا چگونه بگوید. او باید بتواند شروع به تعریف کردن ماجراها و داستانهای ساده کند.
لکنت زبان
اگرچه لکنت اغلب والدین را نگران میکند، اما در این سن یک مرحله از رشد طبیعی است که بسیاری از کودکان تجربه میکنند. فرزند شما در میانۀ جهش بزرگی در مهارتهای زبانی خود است، بنابراین طبیعی است که در سر هم کردن جملات به شکل روان مشکل داشته باشد. مغز او که به سرعت رشد میکند در تلاش است تا کلمات درست را به ترتیب درست بیان کند. در این فرایند، او ممکن است کل کلمه یا هجای اول، نه فقط صدای اول را تکرار کند. این همان چیزی است که بیشتر مردم لکنت زبان میدانند.
برخی از کارشناسان حدس میزنند که بچهها ممکن است قبل از یادگیری یک مهارت جدید و شروع جهشی بزرگ، برای استراحت دادن به مغزشان مدتی پسرفت کنند. ممکن است متوجه شوید که کودکتان زمانی که خسته، هیجانزده یا ناراحت است، بیشتر دچار لکنت میشود. بیشتر بچهها تا پنج سالگی و بدون مداخله از آن خلاصی مییابند، اما اگر متوجه شدید که لکنت بدتر میشود، زودتر با پزشک کودک خود صحبت کنید.
اگر کودکتان صحبت نمیکند، کلمات کمی را میگوید و به نظر میرسد علاقهای به برقراری ارتباط یا بیان احساسات خود ندارد، از متخصصان کمک بگیرید. کودکی که مکرراً مکث میکند، دائماً برای بیرون آوردن کلمات به تقلا میافتد، یا به سادگی تسلیم میشود و زیاد میگوید: «بیخیال، ولش کن»، دارد به شما میفهماند که مشکلی وجود دارد. نشانههای دیگری که باید مراقب آنها بود:
- کودک دو سالهای که از عبارات دو کلمهای استفاده نمیکند یا اعمال و کلمات را تقلید نمیکند.
- کودک سه سالهای که با جملات صحبت نمیکند، دستورالعملهای ساده را نمیفهمد یا گفتار بسیار غیر واضحی دارد.
- کودک چهار سالهای که از «من» و «تو» به درستی استفاده نمیکند، نمیتواند داستان مورد علاقهاش را بازگو کند، واضح صحبت نمیکند یا نمیتواند یک دستور سه بخشی را دنبال کند.
- کودک پیشدبستانیای که وقتی کلمات را اشتباه تلفظ میکند، آب دهانش میریزد، ممکن است دلیلی فیزیکی برای مشکلات گفتاری خود داشته باشد.
- کودکی که سابقۀ عفونتهای گوش همراه با مشکلات تلفظی دارد ممکن است ضعف شنوایی داشته باشد.
زمانی که کودکتان یک مشکل گفتاری، شنوایی، زبانی یا رشدی دارد که بر توانایی او در برقراری ارتباط تأثیر میگذارد، مداخلۀ زودهنگام بسیار مهم است. در هر یک از این موارد، با پزشک فرزندتان و اگر او به پیشدبستانی میرود با معلمش صحبت کنید.
معلم ممکن است شما را به برنامۀ مداخلۀ زودهنگام گفتار و زبان ارجاع دهد تا یک غربالگری گفتار و زبان انجام شود، یا پزشک فرزندتان میتواند شما را برای ارزیابی به یک آسیبشناس گفتار و زبان خصوصی ارجاع دهد.
روند رشد مهارت صحبت کردن کودکتان در پیشدبستانی چطور است
کودکان در کودکستان با جملات روان صحبت میکنند و کلمات به آسانی و بدون تلاش آشکاری از دهانشان بیرون میآید. در این سن کودک شما باید به راحتی بتواند به شما بگوید که چه اتفاقی افتاده است، مردم را توصیف کند و سؤالات واضح بپرسد.
او داستانهایی میسازد، توضیح میدهد که با اشیای معمول چه میکنید و وقایعی را که در گذشته رخ دادهاند با جزئیات دقیق بازگو میکند. در مدرسه، او شروع به کشف نکات جزئیتر دستور زبان، علائم نگارشی و استفاده از کلمات خواهد کرد.
مطالب مهمی در مورد زندگی کودک پنج ساله ببینید.
