شب‌ادراری: پزشک برای رفع شب‌ادراری کودک چه کار خواهد کرد؟
خیس کردن رختخواب طی خواب شبانه در بیشتر اوقات اتفاقی طبیعی است و در صورت نبود علائم دیگر، نشانه‌ٔ یک مشکل پزشکی نیست. اما اگر نگرانی‌ای دارید، با پزشک کودکتان صحبت کنید. علاوه بر مطمئن شدن از نبود هر گونه بیماری زمینه‌ای، پزشک می‌تواند به شما در مورد نحوه‌ٔ کنترل شب‌ادراری مشاوره بدهد. اگر کودکتان کمتر از هفت سال دارد، پزشک ممکن است درمانی را توصیه نکند، زیرا خیس کردن تخت در این سن هنوز بسیار رایج است. اگر او بیشتر از هفت سال داشته باشد، پزشک ممکن است رویکردی پیشگیرانه مانند زنگ هشدار خیس کردن رختخواب را توصیه کند که بلافاصله پس از شروع ادرار او را از خواب بیدار می‌کند. در این مطلب دربارهٔ این که پزشک چه کمکی می‌تواند در مورد شب‌ادراری کند آشنا شوید.
ملاقات با پزشک کودک برای شب‌ادراری
پزشک در مورد سلامت عمومی کودکتان سؤال خواهد کرد و ممکن است آزمایشاتی درخواست کند تا از نبود مشکلات و بیماری‌ها زمینه‌ای اطمینان پیدا کند. در صورت نبود علائم مشکل‌ساز دیگر، بیشتر موارد شب‌ادراری ارتباطی به سایر بیماری‌ها و مشکلات سلامت ندارد. رایج‌ترین عارضه‌هایی که می‌تواند باعث خیس شدن بستر شود، یبوست و عفونت‌های دستگاه ادراری است که به راحتی قابل درمان هستند. هرچند گاهی اوقات، شب‌ادراری می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری دیگر مانند نوعی اختلال خواب یا دیابت باشد، اما این غیرمعمول است.
شما نیز آماده باشید که جزئیات مربوط به دریافت مایعات، دفع ادرار و اجابت مزاج کودکتان در طول شبانه‌روز را به پزشک ارائه دهید. اگر به مدت ۲۴ ساعت میزان مایعات مصرفی و دفعات دفع ادرار فرزندتان را در یک دفترچه یادداشت کنید، می‌تواند به پزشک کمک کند. هر نوشیدنی مصرفی، نوع آن، مقداری که می‌نوشد، زمان نوشیدن و زمان دفع ادرار را یادداشت کنید. اگر او در یک لگن ادرار می‌کند، اندازه‌گیری میزان ادرار به پزشک کمک می‌کند تصویر بهتری از وضعیت داشته باشد. همچنین ممکن است پزشک بخواهد بداند که:
- آیا کودکتان در طول روز خشک می‌ماند یا چند بار خود را خیس می‌کند؟
- چند وقت یک بار شب‌ادراری دارد؟
- آیا والدین سابقهٔ شب‌ادراری در دوران کودکی دارند؟
- آیا کودکتان خروپف می‌کند؟
- چه روش‌های درمانی را امتحان کرده‌اید؟
- فرزندتان یا خانواده‌ٔ شما با یک رویداد مهم مانند آمدن خواهر یا برادر تازه یا رفتن به مدرسه‌ٔ جدید روبه‌رو است؟
دستگاه هشدار خیس شدن رختخواب
دستگاه هشدار مرطوب کردن رختخواب یکی از روش‌هایی است که در حال حاضر برای جلوگیری از شب‌ادراری استفاده می‌شود. این دستگاه کوچک در لباس زیر کودک یا زیر ملحفه‌ها قرار می‌گیرد. دستگاه هنگام تشخیص ادرار با ایجاد صدا یا لرزش کودک را از خواب بیدار می‌کند. کودک سپس برای تمام کردن ادرار به دستشویی می‌رود.
استفاده از زنگ هشدار مستلزم تعهد زیادی از سوی والدین و بچه‌هاست، پس حتماً قبل از تصمیم به امتحان کردن آن مشخص و بررسی کنید که شما و فرزندتان چقدر راغب و باانگیزه هستید. بسیاری از خانواده‌هایی که زنگ هشدار را امتحان می‌کنند قبل از آن‌که نتیجه‌ای بدهد که ممکن است ماه‌ها طول بکشد، تسلیم می‌شوند و آن را کنار می‌گذارند.
پیشرفت‌هایی که می‌خواهید این است که کودک سریع‌تر به زنگ هشدار پاسخ بدهد و مقدار ادراری که قبل از بیدار شدن دفع می‌شود، کاهش یابد. با این حال، شاید برای دیدن این پیشرفت‌ها به چند ماه استفاده‌ٔ مداوم نیاز باشد، اگر اصلاً مؤثر باشد.
استفاده از جدول پاداش‌دهی در ترکیب با دستگاه هشدار می‌تواند به حفظ انگیزه‌ٔ کودکتان کمک کند. اما به خاطر خشک ماندن به او پاداش ندهید، زیرا فرزند شما کنترلی روی آن ندارد. پس روی کارها و تعهداتی که می‌تواند کنترل کند تمرکز کنید، از جمله:
- بلند شدن برای رفتن به دستشویی بعد از به صدا درآمدن زنگ هشدار
- اگر به سن کافی رسیده است، کمک به عوض کردن ملافه‌های مرطوب
- تنظیم مجدد زنگ هشدار هنگام بازگشت به رختخواب
زنگ خطر ممکن است خواهر و برادرهای دیگر را بیدار کند، به خصوص اگر اتاق کودکتان اشتراکی باشد و از آنجا که زنگ هشدار تا زمانی که کودک ادرار نکرده باشد به صدا در نمی‌آید، به احتمال زیاد هنوز هم باید لباس خواب و ملافه را عوض کنید.
داروهایی برای کنترل شب‌ادراری
داروهایی وجود دارند که می‌توانند در مورد خیس کردن رختخواب کمک کنند که یادتان باشد که هرگز نباید خودسرانه آنها را به بچه‌ها بدهید. داروها را پزشک کودک و در شرایطی مشخص با توجه به پروندهٔ پزشکی کودکتان تجویز خواهد کرد.
رایج‌ترین این داروها دسموپرسین (Desmopressin) نام دارد که با عنوان تجاری DDAVP نیز شناخته می‌شوند. دسموپرسین با افزایش سطح هورمون طبیعی کندکننده‌ٔ تولید ادرار عمل می‌کند. کودکانی که تخت را خیس می‌کنند ممکن است شب‌ها به میزان کافی از این هورمون تولید نکنند، در نتیجه احتمال خیس شدن بستر بیشتر می‌شود.
دسموپرسین درمانی درازمدت برای شب‌ادراری نیست. بیشتر کودکان با قطع مصرف آن به حالت خیس کردن رختخواب برمی‌گردند. اما دارو به سرعت اثر می‌کند و می‌تواند برای دوره‌های کوتاه‌مدت یا موقعیت‌های گهگاهی، مانند خوابیدن در خانه‌ٔ دوستان یا در اردو و سفرها مفید باشد. اگر این مسیر را طی کردید، یک استفاده‌ٔ آزمایشی در خانه انجام دهید تا تأثیر آن را تست کنید. ممکن است لازم باشد پزشک کودک دز مصرفی را تغییر دهد.
دسموپرسین را می‌توان از پنج سالگی مصرف کرد، اما تا وقتی کودکتان هفت ساله نشده باشد و ابتدا روش‌های دیگری مانند زنگ هشدار را امتحان نکرده باشد، بعید است که پزشکش آن را توصیه کند.
اگر پزشک فرزندتان دسموپرسین را تجویز کند، به شما دستورالعمل‌های دقیقی در مورد مایعات دریافتی کودک در طول مصرف دارو می‌دهد. رعایت دقیق این دستورالعمل‌ها بسیار مهم است، زیرا در صورت مصرف زیاد مایعات، دسموپرسین می‌تواند عوارض جانبی جدی در پی داشته باشد. اگر کودکتان در جایی غیر از خانه‌ٔ خودتان می‌خوابد، نظارت بر این مسئله دشوار است، بنابراین او باید به اندازه‌ٔ کافی بالغ و پخته باشد که بتواند دستورالعمل‌ها را دقیقاً دنبال کند.
جدی نگرفتن شب‌ادراری توسط پزشک
طبیعی است که بخواهید شب‌ادراری کودکتان در اسرع وقت برطرف شود. اما به خاطر داشته باشید که در بسیاری از موارد، مداخله‌ٔ پزشکی لازم نیست. بیشتر بچه‌ها شب‌ادراری را با رشد بدنشان پشت سر می‌گذارند. اگر پزشک آزمایشاتی از کودکتان گرفته است و نتیجهٔ آنها طبیعی بوده، بعید است که بیماری زمینه‌ای عامل خیس کردن رختخواب باشد.
اگر فرزندتان از لحاظ سلامت مشکلی ندارد، سعی کنید روی کمک به او به گونه‌ای که به نفع همه‌ٔ اعضای خانواده باشد تمرکز کنید. به احتمال زیاد کودک شما به محض اینکه بدنش از نظر فیزیکی قادر به خشکی شبانه باشد، خیس کردن رختخواب را متوقف کند.
اما در نهایت، شما فرزندتان را بهتر از هر کسی می‌شناسید. اگر فکر می‌کنید پزشکتان چیزی را نادیده می‌گیرد، صحبت با یک پزشک دیگر ضرری نخواهد داشت. می‌توانید با متخصص اورولوژی کودکان یا متخصص اطفالی با تجربه در این زمینه مشورت کنید.
