نشانه‌های یک پیش‌دبستانی خوب

نشانه‌های یک پیش‌دبستانی خوب

انتخاب مدرسه یا حتی پیش‌دبستانی برای فرزندتان به معنای سختگیر بودن و پرسیدن سؤالات زیاد است. جست‌وجوی خود را حداقل چند ماه قبل از موعد رفتن فرزندتان به آنجا شروع کنید. اما نشانه‌های یک پیش‌دبستانی خوب چیست؟ در این مطلب با با ویژگی‌های یک پیش‌دبستان خوب آشنا شوید.

پیش‌دبستان خوب کجاست؟

در حین جست‌وجو برای یافتن یک پیش‌دبستان خوب و مناسب با شرایط زندگی شما، از فهرست زیر به عنوان راهنما استفاده کنید:

سابقه و نام خوب

پیش‌دبستانی خوب باید فضایی صمیمی و دوستانه داشته باشد و به خاطر محیط تغذیه‌گر و برنامهٔ درسی خوب و محرک خود مشهور باشد. اگر می‌توانید از مرکز پیش‌دبستانی نام و شماره تلفن برخی والدین فعلی را بگیرید تا برای نظرخواهی با آنها تماس بگیرید، یا در زمان تعطیل شدن بچه‌ها به آنجا بروید و با والدین صحبت کنید.

البته، سعی کنید تا زمانی که خودتان پیش‌دبستانی را نبینید، نظر قطعی در مورد آن پیدا نکنید. والدین ناراضی ممکن است صرفاً یک تجربهٔ منفی از پیش‌دبستانی داشته باشند یا تضاد شخصیتی با مدیر پیش‌دبستانی به وجود آمده باشد. به برداشت‌های اولیهٔ خودتان بیش از دیگران اعتماد کنید. هنگام بازدید بچه‌ها را با دقت تحت نظر بگیرید، چون اگر خوشحال به نظر نمی‌آیند احتمالاً نشانه آن است که باید به دنبال مرکز دیگری باشید.

جمع‌بندی: اگر چیزهای خیلی خوب زیادی در مورد یک پیش‌دبستانی یا مدرسه نشنیده‌اید، یا هنگام بازدید از آن احساس خوبی ندارید، همچنان به جست‌وجو ادامه دهید.

قوانین مشخص و جدی

هرچند برای یک پیش‌دبستانی مهم است که انعطاف‌پذیر باشد، برای مثال، به شما اجازه دهد گاهی فرزندتان را در زمان‌های مختلفی از آنجا تحویل بگیرید، اما یک مرکز خوب، مقررات مشخصی برای همه چیز از ساعت کار گرفته تا نحوهٔ رسیدگی به شرایط اضطراری دارد، تا والدین بدانند پیش‌دبستانی، شرایط و مسئولیت خود و شما را جدی می‌گیرند.

در همین راستا، به دنبال مدرسه‌ای باشید که سیاست سختگیرانه‌ای در مورد کودکان بیمار دارد. بپرسید که کدام بیماری‌ها به این معناست که فرزندتان باید در خانه بماند و برای چه مدت. اگر فرزندتان بیمار باشد، سیاست سختگیرانه می‌تواند باعث دردسر شما شود، اما دور نگه داشتن کودکان و کارکنان بیمار از یکدیگر منطقی است. یک پیش‌دبستانی خوب با الزام همهٔ کودکان و کارکنان به واکسیناسیون به‌موقع و چک‌آپ منظم به کاهش بروز بیماری‌ها کمک می‌کند.

مدرسه‌ای که سیاست درهای باز ندارد، یعنی اجازهٔ بازدید والدین بدون اطلاع قبلی را نمی‌دهد، ممکن است چیزی برای پنهان کردن داشته باشد، پس به جست‌وجو ادامه دهید. یک پیش‌دبستانی عالی از اجازه دادن به شما فراتر می‌رود و با تشویقتان به کمک در فعالیت‌ها، همراهی در سفرهای علمی و غیره، از شما دعوت می‌کنند تا بخشی از جامعۀ مدرسه باشید.

جمع‌بندی: اگر یک پیش‌دبستانی سازماندهی ضعیف و قوانین سست و متزلزی دارد یا هیچ قانونی ندارد، احتمالاً مناسب شما نیست.

برنامه و محتوای درسی محرک رشد

برنامه‌های روزانۀ بهترین پیش‌دبستانی‌ها شامل زمان زیادی برای فعالیت فیزیکی، زمان آرام از جمله تایم داستان‌خوانی منظم، برنامه‌های گروهی، معاشرت، کاردستی، فعالیت‌های فردی وعده‌های غذایی، میان‌وعده‌ها و اوقات فراغت است. تلویزیون و نمایشگرها نباید نقش مهمی در برنامهٔ روزانهٔ کودک شما بازی کند.

یک برنامهٔ درسی خوب طراحی‌شده، رشد کودک شما را تحریک و زندگی روزمره را سرگرم‌کننده‌تر می‌کند. در این سن، کودکان می‌توانند چیزهایی مانند نحوهٔ استفاده از حروف و اعداد در زندگی روزمره را شروع کنند. مثلاً، شمارش اسباب‌بازی‌ها و بریدن تصاویر چیزهایی که با حروف مختلف الفبا شروع می‌شوند. اما مدرسه را فقط هم بر اساس تعداد اعداد و حروفی که فرزندتان یاد می‌گیرد ارزیابی نکنید، کودکان پیش‌دبستانی برای یک برنامهٔ تحصیلی سختگیرانه آماده نیستند.

برنامهٔ درسی باید به مرور تغییر کند و به فرزندتان این فرصت را بدهد که چیزهای جدید را امتحان کند. همچنین باید متناسب با توانایی‌ها و سطح مهارت‌های هر کودک تنظیم شود. برخی از پیش‌دبستانی‌ها،  فلسفه‌های آموزشی خاصی دارند، اما به‌طورکلی، به دنبال برنامه‌ای باشید که استقلال را تشویق کند و الهام‌بخش فردیت و خلاقیت فرزندتان باشد. مدرسه‌ای با طیف وسیعی از اسباب‌بازی‌های مناسب سن فرزندتان بیابید تا رشد کودکتان را تشویق کند و با بزرگ‌تر شدن او، بازی خلاق و تخیل‌محور را تحریک کند.

اگر مجبورید غذای کودک را آماده کنید و همراهش به مدرسه بفرستید، دستورالعمل‌های مدرسه را بپرسید. برخی ممکن است از شما بخواهند که فقط غذاهای مغذی را انتخاب کنید و این ایرادی ندارد؛ پیش‌دبستانی‌هایی که آب‌نبات یا سایر شیرینی‌ها را محدود نمی‌کنند، ممکن است خیلی دلسوز کودک شما نباشند.

اگر در مدرسه غذا می‌دهند، ببینید چه چیزی برای وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌ها سرو می‌شود. آیا عادت‌های غذایی سالم تشویق می‌شود؟ آیا همهٔ گروه‌های غذایی گنجانده می‌شود؟ اگر نه، به دنبال جای دیگری بگردید.

جمع‌بندی: اگر کودک شما طیف وسیعی از فعالیت‌های متناسب با سن خود را انجام نمی‌دهد، به جست‌وجوی خود ادامه دهید.

کادر آموزشی باتجربه و دلسوز 

کارکنان آموزش‌دیده و واجد شرایط یکی از برتری‌های پیش‌دبستانی‌ها و مهدکودک‌ها نسبت به پرستار بچه و مربی خانگی است که اغلب آموزش تخصصی ندارند. معلمان پیش‌دبستانی باید حداقل دو سال تحصیل دانشگاهی داشته باشند و در زمینهٔ رشد دوران اولیهٔ کودکی و همچنین کمک‌های اولیه‌ای مثل احیای قلبی ریوی کودک و سایر آموزش‌های اضطراری، آموزش دیده باشند.

وقتی در مدرسه هستید، نحوهٔ تعامل کارکنان با کودکان را مشاهده کنید. معلمان باید مسئولیت‌پذیر، مشتاق و به خوبی آماده باشند. به دنبال جایی باشید که همان فلسفۀ شما را در مورد خواب، تأدیب و تربیت، تغذیه و سایر مسائل داشته باشد.

معلمان خوب سؤالات مفصلی در مورد فرزندتان خواهند پرسید تا به شما کمک کنند که بفهمید آیا پیش‌دبستانی آنها برای شما مناسب است یا خیر.

مطمئن شوید که پیش‌دبستانی پرسنل کافی برای ارائۀ توجه و مراقبت لازم به کودک شما را داشته باشد. یک مرکز پیش‌دبستانی نباید بیش از 20 کودک در یک گروه داشته باشد و یک معلم به ازای هر ۱۰ کودک وجود داشته باشد، یا حتی در گروه‌های خیلی کوچک‌تر هم حداقل دو معلم داشته باشد.

پیش‌دبستانی‌ها ملزم به پیروی از تمام این توصیه‌ها نیستند، بنابراین در هر مدرسه در مورد نسبت معلم به کودک سؤال کنید و بعد تصمیم بگیرید که آیا آنجا مناسب شما است یا خیر. یک پیش‌دبستانی خوب، صرف‌نظر از تعداد معلمان، کودکان را به گروه‌های کوچکی تقسیم می‌کند، تا تعامل و رشد آنها را تشویق کند.

در مورد مربیان و کادر آموزشی پیش‌دبستانی و برخوردشان با کودکان از طریق مشاهده و پرس‌وجو از دیگر والدین تحقیق کنید. قبل از انتخاب مرکز مورد نظرتان با والدین بچه‌های سال‌های قبل صحبت کنید و نظرشان را در مورد کادر مدرسه و برخوردشان با بچه‌ها بپرسید.

خودتان هم به مرکز سر بزنید و به رفتار تک‌تک کادر مدرسه با والدین و کودکان توجه کنید. در مورد تحصیلات و سوابقشان بپرسید و از برنامه‌هایی که برای آموزش بچه‌ها دارند سؤال کنید.

مدرسه‌ای پیدا کنید که کارکنانش از شغل خود راضی هستند. پیش‌دبستانی‌هایی که دستمزد خوبی به مربیان و پرسنل خود می‌پردازند، احتمال بیشتری دارد که معلم‌هایشان آنجا بمانند. جابه‌جایی کم معلمان تضمین مراقبت باثبات و پایدار از کودکتان است.

جمع‌بندی: اگر کادر پیش‌دبستانی تجربهٔ کافی ندارند، مدت زیادی آنجا نمی‌مانند، یا به نظر می‌رسند از کار زیاد تحت فشارند، آن مدرسه برای شما مناسب نیست. 

تأیید و مجوز آموزش و پرورش

پیشنهاد می‌شود مرکزی انتخاب کنید که مجوز آموزش و پرورش برای پیش‌دبستانی را داشته باشد. بعضی مهدها و مراکزی که از بهزیستی مجوز دارند، نمی‌توانند خدمات رسمی پیش‌دبستانی را ارائه کنند. محتوای دروس پیش‌دبستانی در این مراکز بر اساس سرفصل‌های دقیق آموزش و پرورش نیست.

درخواست دیدن مجوز پیش‌دبستانی را بدهید، سپس تحقیق کنید تا مطمئن شوید همه چیز درست است. برای دریافت مجوز، پیش‌دبستانی‌ها باید مقررات دولتی در مورد سلامت و ایمنی را رعایت کنند. البته، داشتن مجوز تضمین کیفیت نیست، به همین دلیل است که شما باید خودتان مدرسه و معلمان را ارزیابی کنید.

جمع‌بندی: مجوز همه چیز نیست، اما اگر این پیش‌دبستانی مجوز ندارد، بهتر است به جست‌وجو ادامه دهید.

فضا و محیط مناسب، تمیز و ایمن

یک پیش‌دبستانی خوب تمیز و امن است و این یکی از موارد دریافت مجوز خواهد بود. با این وجود، خودتان مطمئن شوید که کف اتاق‌ها، دیوارها و محوطهٔ آشپزخانه تمیز هستند. همچنین بررسی کنید که محل آماده‌سازی غذا دور از توالت باشد، سطل‌های زباله پر نشده باشد و ساختمان به اندازهٔ کافی گرم، روشن و تهویه‌شده باشد.

همچنین مطمئن شوید که پیش‌دبستانی از قوانین امنیتی نیز پیروی می‌کند. غریبه‌ها نباید بتوانند به راحتی وارد آنجا شوند و بچه‌ها نباید بتوانند بیرون بروند. اسباب‌بازی‌ها و وسایل بازی باید در شرایط خوبی باشند و پنجره‌های طبقات بالا در صورت وجود دارای حفاظ باشند. داروها و مواد خطرناک دیگر باید دور از دسترس کودکان نگهداری شوند.

به فضای داخلی پیش‌دبستانی هم توجه کنید. محیط داخلی باید تمیز باشد. راه‌پله‌ها و کف باید کاملاً ایمن‌سازی شده باشد. به تزئینات دیوارها هم توجه کنید. خلاقیت و آموزش بچه‌ها روی در و دیوار مرکز پیداست. مدرسه باید سنسورهای تشخیص دود داشته باشد، رادیاتورها و بخاری‌ها باید پوشیده شده باشند یا به شکل دیگری محافظت شوند و یک جعبهٔ کمک‌های اولیه و کپسول آتش‌نشانی در دسترس باشد. 

در مورد ایمنی کودکان خارج از خانه بیشتر و کامل بدانید.

به وجود فضای کافی برای بازی بچه‌ها دقت کنید. محل بازی در فضایی باز، هموار و ایمن باشد. پس بهتر است به دنبال مرکزی با یک محوطهٔ بازی در فضای باز باشید. کودکان باید این فرصت را داشته باشند که هر روز در فضای بیرون بازی کنند. دویدن، پریدن و لی‌لی از نظر فیزیکی، ذهنی و اجتماعی برای آنها مفید است. اگر در یک شهر بزرگ زندگی می‌کنید، حتی برای بهترین پیش‌دبستانی‌ها هم داشتن فضای کافی برای یک محوطهٔ بازی در فضای باز می‌تواند دشوار باشد. مطمئن شوید که پیش‌دبستانی انتخابی شما حداقل جایگزینی برای آن دارد؛ یعنی یک فضای بزرگ داخلی برای بازی.

به شکل استاندارد، پیش‌دبستانی‌ها باید حداقل 3 مترمربع فضای داخلی و ۷ مترمربع فضای بیرونی به ازای هر کودک داشته باشند. بهتر است فضای کلاس‌ها با تعداد بچه‌ها متناسب باشند و  باید نور کافی هم از پنجره‌های کلاس به بچه‌ها برسد. کودک را حتماً همراه خودتان به مرکز ببرید و نظرش را بپرسید. بچه‌ها باید از محیط پیش‌دبستانی خوششان بیاید.

جمع‌بندی: در پیش‌دبستانی یک عامل مخاطره‌ساز از لحاظ ایمنی می‌بینید؟ شرایط غیربهداشتی در آن وجود دارد؟ همچنان به جست‌وجو ادامه دهید.

توجه به شرایط و فعالیت‌ها

به شرایط و فعالیت‌های مرکز پیش‌دبستانی‌ای که انتخاب می‌کنید دقت کنید. قوانین پیش‌دبستانی از پیش مشخص هستند. بهتر است مرکز یا مدرسه‌ای انتخاب کنید که دوره‌ٔ پیش‌دبستانی را طبق آیین‌نامه‌ها برگزار می‌کنند. در یک مرکز پیش‌دبستانی خوب به همهٔ نیازهای جسمی، روحی و آموزشی بچه‌ها توجه شده است و برایشان برنامه‌ریزی کرده‌اند. بنابراین هنگام مراجعه به مرکز پیش‌دبستانی مورد نظرتان به این موارد توجه کنید:

  • مدت زمان آموزش مطابق آیین‌نامه باشد.
  • کلاس‌ها در طبقه‌ٔ همکف برگزار شوند.
  • زنگ تفریح بچه‌های پیش‌دبستانی از دانش‌آموزان دیگر جدا باشد.
  • ساعت‌های کافی برای ورزش و تفریح بچه‌ها در نظر گرفته شود.
  • آموزش مستقیم وجود نداشته باشد و به‌ صورت فعالیت محور و فرایند محور به بچه‌ها آموزش دهند.

جمع‌بندی: پیشنهاد می‌شود یک روز را به شرکت در کلاس بپردازید و نوع رفتار مربی‌ها با بچه‌ها و فعالیت‌هایی را که انجام می‌شود زیر نظر بگیرید. اگر راضی نیستید، باز هم به جست‌وجو ادامه دهید.

آشنایی با کتاب و کتابخوانی

یک مرکز پیش‌دبستانی خوب باید به کتابخوانی و داستان‌گویی اهمیت دهد. بهتر است فرزندتان را در مرکزی ثبت‌نام کنید که داستان‌گویی و کتابخوانی جزو اولویت‌هایش باشد. به کتابخانه‌ٔ مرکز، تنوع کتاب‌ها و دسترسی بچه‌ها به کتاب‌ها نیز توجه کنید. از مربیان مرکز هم در مورد ساعت‌های داستان‌گویی و کیفیتش بپرسید.

جمع‌بندی: اگر کتابی در مرکز پیش‌دبستانی نمی‌بینید، به جست‌وجو ادامه دهید.

اهمیت به اجرای نمایش، اردو و بازدیدهای علمی

پیش‌دبستانی خوب برنامه‌هایی برای نمایش، اردو و بازدیدهای علمی دارد. چه چیزی بهتر از این‌که بچه‌ها در پیش‌دبستانی از محیط اطرافشان شناخت بیشتری پیدا کنند و با انواع شغل‌ها و مکان‌ها از نزدیک آشنا شوند.

قبل از ثبت‌نام حتماً در مورد اردوها و بازدیدها و برنامهٔ مرکز در این موارد سؤال کنید. بهتر است مرکزی انتخاب کنید که برنامه‌هایی برای تئاتر و نمایش‌های هنری داشته باشد تا بچه‌ها از این طریق هم تجربه‌های جدید و بهتری به دست بیاورند.

جمع‌بندی: اگر هیچ گونه نمایش، گردش علمی و برنامه‌های مشخصی وجود ندارد، همچنان به جست‌وجو ادامه دهید.

تمرکز روی استعداد و مهارت‌ها

مرکزی انتخاب کنید که روی تقویت مهارت‌های مختلف کودکان تمرکز داشته باشند. هرچه مرکزی که انتخاب می‌کنید تمرکز بیشتری روی تقویت مهارت‌های مختلف دانش‌آموزان داشته باشد، کودکتان با آمادگی بیشتری وارد دبستان می‌شود.

همچنین از پیش‌دبستانی‌ها انتظارات زیاد و اغراق‌آمیز نداشته باشید. بچه‌ها قرار نیست در این دوره زبان دوم یاد بگیرند یا با درس‌های سال بعد آشنا شوند. همین قدر که مهارت‌ و هنرهای پایه پیدا کنند و فعالیت‌هایی در جهت افزایش اعتماد به نفس، پرورش خلاقیت، تقویت مهارت‌های اجتماعی، بازی و تفریح انجام شود کافی و به‌ قدر کافی ارزشمند است. 

جمع‌بندی: اگر صرفاً قرار است کودک شما در آنجا نگهداری شود تا ساعت رفتن برسد و به خانه برگردد، همچنان به جست‌وجو ادامه دهید.

مسافت و هزینه‌ها

غیر از موارد گفته‌شده، نکته‌ای وجود دارد که جزو مزایای یک پیش‌دبستانی خوب، اما کمی شخصی‌تر برای هر خانواده‌ای است و به شرایط زندگی ما برمی‌گردد. یکی فاصلهٔ مرکز از محل زندگی و دیگری هزینهٔ ثبت‌نام. مسافت پیش‌دبستانی تا خانه یا محل کار همیشه برای والدین اهمیت دارد، به خصوص اگر در شهرهای بزرگ و شلوغی زندگی می‌کنید. همچنین هزینه‌های پیش‌دبستانی‌ها را در اینترنت ببینید یا تلفنی جویا شوید و این موضوع را با توجه به امکانات و تفاوت‌هایشان با یکدیگر بررسی کنید.  

جمع‌بندی: اگر پیش‌دبستانی خوب، ولی گران و دور است، شاید باید همچنان به جست‌وجو ادامه دهید.

مطلب مادرشو در مورد آیا پیش‌دبستان برای کودکان اجباری است را ببینید.

با دوستانتان به اشتراک بگذارید

مقاله مرتبط