پیش‌دبستانی: آیا پیش‌دبستان برای کودکان اجباری است؟

پیش‌دبستانی: آیا پیش‌دبستان برای کودکان اجباری است؟

بچه‌ها در سن پیش‌دبستانی نیاز دارند در محیطی امن و شاد، همراه با بازی و وسایل کمک آموزشی با مهارت‌های مختلف آشنا شوند، تغذیهٔ کافی و سالم داشته باشند و نیازهای روحی و جسمی‌شان دیده شود. در یک مرکز پیش‌دبستانی خوب به این نکته‌ها فکر و برایشان برنامه‌ریزی شده است. در این مطلب با پیش‌دبستان، شرایط سنی ثبت‌نام در پیش‌دبستانی، مزایای پیش‌دبستانی رفتن بچه‌ها و مهم‌ةر از همه این موضوع که یک پیش‌دبستان خوب چه ویژگی‌هایی دارد آشنا شوید.

پیش‌دبستانی

دو نوع پیش‌دبستانی در ایران وجود دارد. پیش‌دبستانی یک و دو. شروع پیش‌دبستانی اول از سن چهار تا پنج سالگی تمام و شروع پیش‌دبستانی دوم از سن پنج تا شش سالگی تمام است. در پیشدبستانی آموزشهای مختلفی به کودکان داده میشود که همگی در راستای ارتقای مهارتهای کودکان در سن‌ بین چهار تا شش سال است. به همین علت، دورهٔ پیش‌دبستانی اثرهای بسیار مهمی بر روحیه و روان کودکان در این سن‌ها می‌گذارد.

در دوران پیش‌دبستانی بچه‌ها فقط برای آموزش‌های مقطع دبستان آماده خواهند شد و مهارت‌های مختلفی را یاد می‌گیرند. اما دبستان یک دوره‌ٔ رسمی و اجباری است و بچه‌ها در سال‌های مدرسه با مباحث مختلف درسی، علمی، ورزشی و هنری آشنا می‌شوند. 

کودکان در پیش‌دبستانی با مهارت‌های مختلف اجتماعی و برقراری ارتباط آشنا می‌شوند. مباحث پایه برای یادگیری ریاضی، الفبا، علوم و مهارت‌های زندگی را می‌آموزند.

همچنین یاد می‌گیرند چطور روی یک موضوع تمرکز کنند، در موردش حرف بزنند و مشورت کنند. بچه‌ها در پیش‌دبستانی از طریق بازی و فعالیت‌های مختلف مثل کاردستی، تئاتر، فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی، مهارت‌های مختلف را یاد می‌گیرند و استعداد و خلاقیتشان پرورش پیدا می‌کند.

ثبت‌نام پیش‌دبستانی از چه سنی است؟

کودکانی که در سن ورود به پیش‌دبستانی قرار دارند، میتوانند در دورهٔ اول یا دوم پیشدبستانی شرکت کنند. دورهٔ پیش‌دبستانی در ایران، دوره‌ای دو ساله در رده‌های سنی زیر است:

  • سن ثبت‌نام پیش‌دبستانی یک، چهار تا پنج سال تمام
  • سن پیش‌دبستانی دو، پنج تا شش سال تمام

همچنین بچه‌ها می‌توانند دوران پیش‌دبستان را هم در مهدکودک‌ها و هم در مدارس بگذرانند که این دو تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. 

آیا پیش‌دبستانی برای کودکان اجباری است؟

در نظام آموزش و پرورش ایران، اجباری برای فرستادن بچه‌ها به پیش‌دبستانی وجود ندارد و پیش‌دبستانی مطابق قانون رسمی و غیراجباری است. رسمی بودن آن به این معناست که نوع محتواهای ارائه‌شده در این مقطع زیر نظر آموزش و پرورش خواهد بود ولی همچنان این دوره غیراجباری است.

هرچند پیش‌دبستانی اجباری نیست ولی نمی‌توان از اهمیت رفتن به پیش‌دبستانی راحت بگذریم و اثرش را در پیشرفت، سازگاری و یادگیری بچه‌ها نادیده بگیریم. بچه‌ها در این دوره با مهارت‌های مختلف فردی و اجتماعی مهمی آشنا می‌شوند و با آمادگی خوبی وارد دبستان می‌شوند.

چرا کودکان باید پیش‌بستانی بروند؟

از اول دبستان آموزش رسمی دانش‌آموزان شروع می‌شود و کلاس اولی‌ها از همان ابتدای سال شروع به یادگیری الفبا و مفاهیمی مثل ریاضی و علوم می‌کنند. اما آیا بچه‌ها برای آموزش رسمی آماده هستند؟ آیا آنها می‌توانند چند ساعتی از روز دور از والدین در مدرسه بمانند؟ قوانین مدرسه را می‌شناسند و می‌توانند با همکلاسی‌ها، معلم و کادر مدرسه ارتباط برقرار کنند؟

واقعیت این است که بچه‌ها قبل از ورود رسمی به دبستان، نیاز به آمادگی کافی دارند و باید از قبل برای نشستن سر کلاس درس، آماده شوند. همین موضوع باعث شده است که دورهٔ پیش‌دبستانی در مدارس و بعضی مراکز برگزار شود. ثبت‌نام و حضور دانش‌آموزان در مقطع پیش‌دبستانی اجباری نیست، اما به آمادگی همه‌جانبه‌ٔ بچه‌ها برای ورود به دبستان کمک زیادی می‌کند.

در مورد کودک تیزهوش بدانید.

رفتن به پیش‌دبستانی چه مزایایی دارد؟

اهمیت پیش‌دبستانی به دلایلی قابل توجه است که در بخش زیر به برخی از آنها اشاره شده:

  • در پیش‌دبستانی بچه‌ها جدایی از والدین را تجربه می‌کنند و می‌توانند به‌ مرور روی اضطراب جدایی خود غلبه کنند.
  • مهارت دوست‌یابی بین بچه‌ها تقویت می‌شود.
  • به خصوص تک‌فرزندها می‌توانند در پیش‌دبستانی دوست پیدا کنند و با همسالان خود آشنا شوند.
  • نحوه‌ٔ ارتباط با مربیان را تمرین می‌کنند و یاد می‌گیرند.
  • محیط خوبی برای تمرین نظم و ورود به محیط رسمی مدرسه است.
  • فعالیت‌های مختلف مثل بازی‌های دسته‌جمعی، شعرخوانی، نقاشی و کاردستی باعث پرورش خلاقیت و استعداد بچه‌ها می‌شود.
  • فعالیت فیزیکی و جسمانی بچه‌ها افزایش پیدا می‌کند و همین باعث شادابی بیشتر بچه‌ها خواهد شد.

مطلب مادرشو در مورد مزایا و معایب پیش‌دبستانی را ببینید.

اهداف آموزشی پیش‌دبستانی چیست؟

مهم‌ترین هدف‌های آموزشی، تربیتی و مهارتی دوران پیش‌دبستانی اینهاست:

  • پرورش مهارت‌های جسمی و حرکتی بچه‌ها
  • پرورش روحیه و رفتار عاطفی کودک
  • پرورش مهارت‌های ذهنی کودکان
  • پرورش صفات اخلاقی و رفتارهای اجتماعی 
  • رشد سطح بهداشت و ایمنی کودک
  • پرورش مهارت‌های زبان فارسی
  • پرورش استعداد هنری و درک زیبایی‌شناسی
  • پرورش هویت ملی

برای انتخاب یک پیش‌دبستانی خوب به چه نکاتی توجه کنید؟

اگر می‌خواهید فرزندتان را به پیش‌دبستانی بفرستید، لازم است بعد از تحقیق کامل و با در نظر گرفتن تمام شرایط و سنجیدن نیازهای خودتان و فرزندتان یکی از مراکز پیش‌دبستانی شهر محل زندگی‌تان را انتخاب کنند. قبل از ثبت‌نام بچه‌هایمان در مراکز پیش‌دبستانی با ویژگی‌های یک پیش‌دبستان خوب را بدانید:

  • تأیید و مجوز آموزش و پرورش
  • تحقیق در مورد کادر آموزشی
  • داشتن فضای مناسب و محیط تمیز
  • توجه به شرایط و فعالیت‌ها
  • آشنایی با کتاب و کتابخوانی
  • اهمیت به اجرای نمایش، اردو و بازدیدهای علمی
  • تمرکز روی مهارت‌ها و استعداد کودکان
  • مسافت و هزینه‌ها

دربارهٔ پیدا کردن بهترین پیش‌دبستانی به شکل دقیق و کامل بدانید.

کودکان در پیش‌دبستانی چه چیزهایی یاد می‌گیرند؟

پیش‌دبستانی جایی است تا کودکان در آن بتوانند بهتر خودشان را بشناسند، محیط را کشف کنند و با همسالان خود کارهایی را انجام دهند. یک پیش‌دبستانی خوب روی هر جنبه‌ای از رشد، پیشرفت، بازی و شادی بچه‌ها تمرکز کرده‌اند و برای همه‌شان برنامه‌ریزی دارند. بچه‌ها در پیش‌دبستانی:

  • فکر کردن را یاد می‌گیرند و این‌که چطور باید جواب سؤال‌هایشن را پیدا کنند.
  • چگونگی سازش کردن، احترام به دیگران و قدرت حل مسئله را فرا می‌گیرند. 
  • قدرت انجام کارهای ساده‌ای مثل مرتب کردن وسایلشان را تا تصمیات بزرگ به دست می‌آورند.
  • تغذیهٔ سالم و طبق یک برنامهٔ اصولی و مشخص دارند.
  • آموزش‌هایی مناسب همراه با بازی و تفریح دریافت می‌کنند.
  • کمی با زبان انگلیسی آشنا می‌شوند.
  • در مورد کامپیوتر و آشنایی با نحوهٔ استفاده از فناوری‌های جدید اطلاعات کسب می‌کنند.
  • برای فعالیت جسمانی و ورزششان برنامهٔ دقیق وجود دارد.
  • پژوهش و تحقیق را همراه با برنامه‌های متنوع یاد می‌گیرند.
  • فعالیت‌های مختلفی در جهت افزایش اعتماد به نفس، هماهنگی بیشتر چشم و دست، تقویت قدرت تصمیم‌گیری زیر نظر مربیان انجام می‌دهند.
  • تقویت دست‌ورزی را که لازمهٔ توانایی کودک در درست به دست گرفتن مداد است می‌آموزند تا در طول تحصیل مشکلات بدخطی و ناخوانانویسی نداشته باشند.
  • با مفاهیم علوم آشنا می‌شوند.
  • مفاهیم ریاضی را می‌آموزند که همگی برای ورود به مدرسه و آموزش خواندن و نوشتن لازمند.
  • بازی‌های ریتمیک دارند و برای تقویت مهارت شنیدن و آشنایی با آوا صدای حروف آشنا می‌شوند که در کلاس اول توانستن در هجی کردن کلمات خیلی مهم است.
  • با تغییرات ناگهانی این دوره کنار می‌آیند و برای افزایش رضایت درونی تلاش می‌کنند. خانواده‌ها هم می‌توانند با مشاوران مدرسه در تماس باشند و مسائل مرتبط با بچه‌ها را با آنها در میان بگذارند.

به‌طورکلی، بچه‌ها در پیش‌دبستانی دربارهٔ قصه‌ها، شعر و سرود، بازی، نقاشی، کاردستی، نمایش خلاق، بحث و گفت‌وگو، مشاهده و آزمایش، گردش علمی، تماشای فیلم و بسیاری چیزهای دیگر یاد می‌گیرند و این فعالیت‌ها در فرایند تولید محتوای آموزشی در زمینه‌های اجتماعی، هنری، ریاضی، تربیت بدنی و علوم، طراحی و با هدایت مربی‌ها به اجرا درمی‌آیند.

در مورد نشانه‌های یک پیش‌دبستانی بد بدانید.

آیا برای ثبت‌نام کلاس اول مدرک پیش‌دبستانی لازم است؟

در حال حاضر هیچ قانونی برای اجباری بودن دوره‌های پیش‌دبستانی وجود ندارد و با توجه به قانون نباید والدین هنگام ثبت‌نام کلاس اولی‌هایشان با مشکلی مواجه شوند.

اما علاوه بر تمامی موارد و موضوعات ذکرشده، با توجه به این‌که کودکان در سن پیش‌دبستانی در سامانهٔ کشوری موجود عضو می‌شوند و این عضویت تنها توسط مدیر آموزشگاه پیش‌دبستانی انجام می‌شود، این امکان وجود دارد که والدین موقع نام‌نویسی دانش‌آموز پایهٔ ابتدایی دبستان دچار مشکل شوند. هرچند دوباره تأکید می‌کنیم که هیچ منعی از سوی آموزش و پرورش برای ثبت‌نام دانش‌آموزان اول دبستان برای ورود به دورهٔ دبستان، بدون ثبت‌نام و شرکت در دورهٔ اول یا دوم پیش‌دبستانی وجود ندارد.

در مورد تربیت کودک دوزبانه بدانید.

با دوستانتان به اشتراک بگذارید

مقاله مرتبط