خودارضایی در کودکان
شما هم ممکن است مثل تمام والدین دیگر گاهی رفتاری در کودک خود ببینید که در نگاه اول باعث تعجب یا شوکه شدن و حتی ترستان شود. یکی از این عادت‌ها خودارضایی کودکان است. در این مطلب می‌توانید با دلایل خودارضایی و توصیه‌هایی هنگام برخورد و مشاهدهٔ این رفتار در کودکان آشنا شوید.
دلیل خودارضایی کودکان
شاید بهتر است اول حقیقت را بدانید؛ کشف بدن بخشی از فرایند رشد و بزرگ شدن است! و در واقع کودکان خردسال به همان دلیلی خودارضایی می‌کنند که بچه‌های بزرگ‌تر، یعنی این کار حس خوبی به آنها می‌دهد و البته با این تفاوت که خودارضایی در کودکان خردسال ماهیت جنسی ندارد، یعنی به آن شکل که برای بزرگسالان است نخواهد بود، زیرا کودکان خردسال نمی‌دانند رابطهٔ جنسی چیست.
کودک شما در حال یادگیری دویدن، پریدن، پرتاب کردن، پا زدن روی تاب، نقاشی کشیدن و احتمالاً شروع تدریجی استفاده از دستشویی است. او شاید به همان اندازه که در مورد انگشتان دست، انگشتان پا و نافش کنجکاو است در مورد اندام تناسلی خود هم کنجکاو باشد و اگر اخیراً از پوشک به پوشیدن شورت رسیده، ممکن است برای اولین بار بتواند به اندام تناسلی‌اش دسترسی داشته باشد.
هنگامی که والدین برای اولین بار این نوع اکتشاف را می‌بینند، کنجکاو می‌شوند که آیا این کار کودک طبیعی است؟ و پاسخ مثبت است، بله، نیازی نیست که نگران و شوکه شوید.
راهنمایی‌هایی هنگام برخورد با خودارضایی کودک
برای کنترل خود و نحوهٔ برخورد با این رفتار کودک می‌توانید توصیه‌های زیر را امتحان کنید:
اصلاً وحشت نکنید: خودارضایی کودک کاری کاملاً طبیعی است. آسیب فیزیکی یا ریسکی برای سلامت ایجاد نمی‌کند یا به این معنا نیست که فرزندتان در آینده به یک معتاد جنسی تبدیل می‌شود. خودارضایی در کودکان خردسال ماهیت جنسی ندارد، یعنی به آن شکل که برای بزرگسالان است نخواهد بود، زیرا کودکان خردسال نمی‌دانند رابطهٔ جنسی چیست.
همچنین گرچه بازی آشکارا جنسی در کودکان بزرگ‌تر اغلب هشداری نشانگر آزار جنسی کودک یا قرار گرفتن او در معرض محتوای جنسی نامناسب است، اما صحت این موارد برای کودکان خردسال فوق‌العاده بعید است، چون آنها در سن خردسالی اصلاً مهارت‌های تخیلی لازم برای این نوع رفتار را ندارند. کودک خردسالی که مورد آزار جنسی قرار گرفته است بیشتر احتمال دارد که منزوی و کناره‌گیر شود یا ناگهان در خوابیدن مشکل پیدا کند.
به افراط در این کار به شکل آگاهانه دقت کنید: یک کودک ممکن است با خودارضایی به ارگاسمی برسد که با نفس‌نفس زدن، سرخ شدن و آهی بلند در انتها همراه باشد که باز هم این چیزی نیست که نگرانش شوید. اما در موضوع خودارضایی هم درست مثل هر چیز دیگری، افراط می‌تواند نشان‌دهندهٔ یک مشکل باشد. به گفتهٔ کارشناسان، اگر کودکتان دائماً یا بیش از حد خودارضایی می‌کند، ممکن است نشانهٔ این باشد که احساس اضطراب می‌کند، از لحاظ عاطفی پریشان است یا در خانه توجه کافی به او نمی‌شود. اگر فکر می‌کنید ممکن است مشکل این باشد، با یک پزشک اطفال مشورت کنید.
آن را نادیده بگیرید: شما ممکن است قبلاً به فرزندتان گفته باشید که برخی از بخش‌های بدنش خصوصی هستند و تنها خود او، والدینش یا پزشک می‌توانند آنها را لمس کنند. بسیاری از والدین تلاش می‌کنند مفهوم حریم شخصی را به عنوان راهی برای جلوگیری از آزار جنسی به کودکانشان توضیح دهند و منطقی به نظر می‌رسد که این مفهوم را به خودارضایی هم بسط دهیم. اما ممکن است این توضیح در ذهن کودکتان جا نیفتد، چون حریم شخصی برای یک کودک زیر سه سال هیچ معنایی ندارد.
کودک در این سن به طور ذاتی به دنبال تحریک و عصبانی کردن است، بنابراین اگر شما به آن توجه کنید، احتمالاً فقط باعث می‌شوید که این کار را بیشتر انجام دهد. بهترین راه این است که جای دیگری را نگاه کنید یا خود را در غرق فعالیت دیگری کنید.
حواسش را از آن منحرف کنید: با اینکه شما می‌دانید این طبیعی است و بسیاری از بچه‌ها این کار را انجام می‌دهند، اگر فرزندتان در مقابل دیگران شروع به خودارضایی کند، احتمالاً خجالت‌زده می‌شوید. اگر نمی‌توانید آن را نادیده بگیرید، منحرف کردن حواس کودک بهترین گزینهٔ شماست. خودارضایی خیلی شبیه انگشت کردن در بینی است، یعنی او این کار را انجام می‌دهد چون کسل شده است، چون دستانش آزاد و بیکار است و توانایی انجامش را دارد.
اگر دست‌های کودکتان در زمان نامناسب برای مثال در مقابل اقوامتان به سمت شلوارش می‌رود، یک اسباب‌بازی را دم دست نگه دارید تا به او بدهید. او را دعوت کنید تا که یک پازل را با هم حل یا توپی را به سمتش پرتاب کنید تا بازی شروع شود؛ در کل، هر کاری که دستانش را از شلوارش دور نگه می‌دارد.
مراقب واکنش خود باشید: واکنش والدین به خودارضایی ممکن است بزرگ‌ترین خطر را برای بچه‌ها ایجاد کند. اگر به فرزندتان برای کشف بدنش احساس گناه بدهید یا اگر این احساس به او القا شود کاری که انجام می‌دهد کثیف یا ناشایست است، او ممکن است احساسات جنسی و لذت‌بخش را با احساس گناه و شرم ارتباط دهد.
به گفتهٔ روان‌شناسان، اگر پدر یا مادری واقعاً از این موضوع اذیت شود، بیشتر از اینکه چیزی دربارهٔ کودک را نشان دهد، حقایقی در مورد فرایند بزرگ شدن خودش را به ما می‌گوید. بسیاری از افراد با احساسات متناقضی در بارهٔ رابطهٔ جنسی بزرگ می‌شوند و پیدا کردن جایی که بتوانید در مورد این احساسات با دیگران صحبت کنید به شما کمک می‌کند بتوانید این مسائل را در حال حاضر و در آینده مدیریت کنید. پس در کنار بزرگ شدن کودکانمان، به دنبال رفع برخی مشکلاتی که سال‌هاست ما را آزار می‌هد هم باشیم.
