انواع کودکآزاری: علائم وجود مشکل
اگر فرزند شما هم زمانی را دور از شما میگذراند، مثلاً وقتی شما سر کار هستید، نزد پرستار بچه، یک دوست خانوادگی یا فامیل مطمئن یا در مهدکودک میماند، طبیعی است که نگران او باشید و مثل هر پدر و مادری، شما هم با خودتان فکر کنید که اگر با کودکم بدرفتاری شود از کجا بفهمم؟ یا چطور بفهمید که کودکتان مورد آزار و اذیت قرار گرفته و نوع آزار چه بوده است؟ از طرفی هم به سختی میتوان گفت که آیا کبودیهای کودکان و سایر آسیبها فقط نتیجهٔ یک بازی معمولی بوده است یا مشکلی جدی وجود دارد! برای شناخت بیشتر نسبت به این موضوع در این مطلب میتوانید علائم کودکآزاری را بشناسید تا در صورت نیاز به دنبال راهکار باشید.
علائم وجود مشکل آزار جسمی در کودک
آزار فیزیکی و جسمی کودکان را میتوان با شناخت و آگاهی تشخیص داد و آنها را در مسیر درست پیگیری کرد. برخی از توصیهها شامل موارد زیر است:
تغییرات رفتاری: به تغییرات رفتاری کودک دقت کنید. مثلاً اگر کودک شما وقتی زمان رفتن به مهدکودک یا خانهٔ پرستار است گریه کند و دعوا راه بیندازد یا در حضور یک مراقب یا سایر افراد بزرگسال «ترسیده و وحشتزده» به نظر برسد، ممکن است مشکلی وجود داشته باشد. همچنین تغییرات ناگهانی دیگری در رفتار یا عملکردش در مهدکودک یا مدرسه نشان دهد. البته، این موارد گاهی میتواند یک واکنش نرمال به جدایی اضطراب نیز باشد. بنابراین، باز هم باید علائم و نشانههای دیگر، به خصوص حس غریزی خود را نیز در نظر بگیرید.
جراحت یا آسیب جسمی: اگر فرزندتان با کبودی، خراشیدگی، سوختگی، استخوان شکسته، چشم کبودشده، بریدگی، جای گاز گرفتن یا سایر جراحاتی که توضیحی برای آنها ندارد به خانه بیاید نیز شاید مشکلی وجود دارد و هر نوع جراحتی که تکرار شود هم میتواند نشانهای هشداردهنده باشد. هر گونه شکستگی دندهها، شکستگی استخوانهای دراز مثل ران، بازو یا کبودی پوست در کودکی که هنوز راه نیفتاده است یا هنوز خیلی تحرک ندارد، باید نگرانی والدین در مورد سوءرفتار و آزار را برانگیزد.
داشتن علائم سندرم کودک تکانخورده: اگر فرزند شما هنوز خیلی کوچک است، باید علائم سندرم کودک تکانخورده یا (SBS) که آن را ترومای سر ناشی از سوءرفتار نیز مینامند بشناسید. سندرم کودک تکانخورده معمولاً هنگامی اتفاق میافتد که کودکان از روی عصبانیت تکان داده میشوند. در موارد شدید، این سوءرفتار شامل کوبیدن سر کودک به یک جسم سخت، مانند دیوار یا کف اتاق است. وقتی کودکی دچار سندرم کودک تکانخورده شده باشد، حتی صدمات شدید نیز ممکن است فوراً در او قابل مشاهده نباشد.
کودک مبتلا به این سندرم ممکن است چشمهایش شیشهای، یعنی براق و بیحالت باشد، بدنش خشک به نظر برسد و بیحال و تحریکپذیر باشد. او همچنین ممکن است اشتهای کمتری داشته باشد، در شیر خوردن از سینه مادر مشکل داشته باشد یا استفراغ کند. ترکیبی از هر کدام از این علائم به همراه کبودی فاقد توضیح در یک کودک زیر یک سال، شاهد محکمی بر آزار دیدن اوست. اگر گمان میکنید فرزندتان دچار سندرم کودک تکانخورده شده، فوراً با اورژانس تماس بگیرید، چون برای به حداقل رساندن آسیب ناشی از جراحت سر کودک، هر یک دقیقه هم مهم است.
علائم وجود مشکل آزار عاطفی در کودک
کودکی که از لحاظ عاطفی آزار دیده است، میتواند برخی از رفتارهای زیر را از خود نشان دهد:
تغییر در رفتار: مشکلات رفتاری یا تغییراتی مانند رویگردانی از محبت والدین یا بیش از حد چسبنده و وابسته شدن به آنها را نشان دهد. کودکان آزاردیده غالباً رفتارهایی شدید و افراطی از خود نشان میدهند. به عنوان مثال، کودکی که معمولاً اجتماعی و جسور است میتواند به شکل غیرمعمولی منفعل شود و در سوی دیگر یک کودک معمولاً ملایم ممکن است ناگهان پرخاشگرانه رفتار کند.
کمحرف شدن: کودک آزاردیده ممکن است تمایل کمتری به حرف زدن نشان دهد یا برقراری ارتباط و حرف زدن را تقریباً به طور کامل متوقف کند و یا نشانههای اختلال گفتاری مانند لکنت زبان را نشان دهد.
رفتار نامتناسب با سن: کودک ممکن است به شکلی نامتناسب مثل بزرگسالان یا برعکس مثل کودکی کوچکتر از سنش رفتار کند. برای مثال، فرزندتان ممکن است نسبت به بچههای دیگر بیش از حد حس مراقبت و محفاظت داشته باشد، یعنی پدرانه یا مادرانه رفتار کند یا به رفتارهایی مانند تاب دادن خود یا کوبیدن سر پسرفت کند.
درد و وحشتزدگی: کودک ممکن است از سردرد یا دلدردی که علت پزشکی ندارد شکایت کند یا اشتهایش را از دست بدهد. رفتارهای وحشتزده مثل دیدن کابوس یا مشکل در خوابیدن از خود نشان دهد یا ممکن است طوری رفتار کند که انگار منتظر است اتفاق بدی رخ دهد.
علائم وجود مشکل آزار جنسی در کودک
این نکته را در نظر داشته باشید که بیشتر بچههایی که مورد آزار جنسی قرار گرفتهاند، هیچ گونه علائم فیزیکی یا شکایتی از هیچ نوعی را نداشتهاند. اما برخی از علائم آزار جنسی در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- در ناحیهٔ تناسلی یا اطراف آن درد، خارش، خونریزی یا کبودی داشته باشد.
- به دلیل درد در ناحیهٔ تناسلی یا مقعدش، در راه رفتن یا نشستن مشکل داشته باشد.
- پنهانکاری کند یا بخواهد بیشتر وقتها تنها باشد.
- اطلاعات جنسی، کنجکاوی در مورد مسائل جنسی یا رفتار جنسیِ فراتر از سنش را نشان دهد، مثلاً رفتار اغواگرانهای نسبت به همسالان یا دیگر بزرگسالان داشته باشد.
اگر نگران این هستید که شاید مراقب یا یکی از اعضای خانواده نسبت به فرزندتان رفتاری آزارگرانه دارد، هرچه زودتر کمک بخواهید و برای مشاوره با یک مرکز حمایت از خانواده و مرکز حمایت از کودکان با شمارهٔ ۱۲۳ تماس بگیرید.
