فحش و کلمات زننده: چرا کودکان دو ساله از کلمات زشت استفاده میکنند؟
فحش دادن و استفاده از کلمات زننده گاهی در بین بچهها شنیده میشود. اما چگونه میتوان آنها را مدیریت کرد، به شکلی که رفتار کودک بدتر نشود؟ در این مطلب با راهکارهای برخورد با فحش دادن و گفتن کلمات زشت در یک کودک دو ساله آشنا شوید.
علت استفادهٔ کودک دو ساله از کلمات زشت
کودک دو سالهٔ فوقالعاده کنجکاو شما مهارت جدیدی کسب کرده، مهارتی که متفاوت و بنابراین هیجانانگیز است. بسیاری از اوقات، اولین فحش کودک نتیجهٔ مستقیم تقلید است. مثلاً شاید آن را از شما شنیده باشد که وقتی در ترافیک رانندهٔ دیگری راهتان را سد کرد از دهانتان پریده و حالا او آن را بیوقفه در صندلی عقب تکرار میکند یا شاید بهترین دوست او تازگیها دایرهٔ واژگان خود را گسترش داده است و خواسته چند کلمهٔ منتخب را با فرزندتان به اشتراک بگذارد.
جای تعجب نیست که آموزش استفاده از دستشویی نیز میتواند جریان بیپایانی از صحبتهای مربوط به مدفوعشناسی را بین کودکان شروع کند. تقریباً در همهٔ موارد، شما در حال مشاهدهٔ یک آزمایش متفکرانه از سوی کودک دو سالهٔ خود هستید که میاندیشد: «این چیزیه که من شنیدم، که به نظر میرسه مردم با شدت یا بیزاری خاصی به زبون میارن. بذار ببینیم وقتی من اون رو میگم چه اتفاقی میفته!» با این حال و صرفنظر از اینکه این کلمات از کجا آمده، هرگز برای آموزش این که استفاده از چنین کلماتی غیرقابل قبول است، زود نیست.
راهحلهای برخورد با فحش دادن و گفتن کلمات زشت
اما در مورد فحش دادن و استفاده کلمات زنندهای که کودک دو ساله به زبان میآورد چه باید کرد؟ برخی از راهکارهای زیر به شما کمک خواهد کرد تا این مشکل برطرف شود:
چهرهٔ بیحالت و خونسردی داشته باشید: هنگامی که کودکتان فحش یا کلمهٔ نامناسبی را به زبان میآورد یا به کارکردهای بدن اشاره میکند، در برابر تمایل به خندیدن مقاومت کنید، وگرنه او این خنده را به عنوان تشویقی برای انجام دوبارهٔ این کار تلقی میکند. وقتی کوچک هستید توانایی خنداندن بزرگسالان یا عصبانیت یا ناراحت کردنشان بسیار مهم است و حتی اگر خیلی بامزه باشد که بشنوید کوچولوی شما اصطلاحات تازهای مانند «اَندماغ» یاد گرفته است، نشان دادن این احساستان به نفع او و شما نیست.
گزینههای سرگرمکننده اما مناسب را جایگزین کنید: اگر کودک شما فقط در حال امتحان کردن یک کلمهٔ جدید است یا آن را برای هیجان خود زیر لب با آواز تکرار میکند، احتمالاً میتوانید او را ترغیب کنید که یک کلمهٔ جدید هیجانانگیز دیگر مثل «اجی مجی لاترجی» را امتحان کنید یا شعری کودکانه را جایگزین کند. همچنین میتوانید یک کلمهٔ خندهدار و بهتر با وزن مشابه را با کلمهٔ نامناسب جایگزین کنید. اگر مشکل این است که او کلمات قابل قبول برای ابراز خشم یا سرخوردگی شدید را ندارد، شاید مفید باشد که او را تشویق کنید این عبارات را با صدای بلند بگوید: «من عصبانیام» یا «کلافه شدم».
محدودیتهایی تعیین کنید: اگر کودک دو سالهٔ شما یکی دو تا فحش جدی یاد گرفته است، لازم است دستورالعملهایی تعیین کنید. بسیار مهم است که این کار را با آرامش انجام دهید، بدون اینکه آشفته یا عصبانی شوید. در غیر این صورت، هر بار که عصبانی میشوید، فقط به او یادآوری میکنید که چقدر راحت میتواند شما را وادار به توجه سریع به خودش کند. اگر این یک کلمهٔ ساختگی است، به او بگویید که چنین چیزی وجود ندارد و شما نمیفهمید او چه میگوید. برای فحشهای بزرگسالان، معنی آنها یا دلیل غیرقابل قبول بودن آنها را توضیح ندهید. یادتان باشد فضا را هیجانی نکنید، فقط با لحنی کاملاً خونسرد و بیعلاقه، واضح و روشن بگویید که کدام کلمات غیرمجاز هستند، چون گفتن «این کلمهای نیست که بتونی استفاده کنی.» یا «ما اجازهٔ این نوع حرف زدن رو نمیدیم» برای یک کودک دو ساله خیلی مبهم است.
آموزش استفاده از توالت را به شکلی خونسرد و طبیعی انجام دهید: اگر هر بار که پوشک فرزندتان را عوض میکنید بینی خود را با اکراه جمع میکنید یا کلمات متداول برای عمل دفع را با نجوا بیان میکنید، جای تعجب نیست که کودک دو سالهٔ شما به سرعت متوجه میشود که کارکردهای بدن و اصطلاحاتی که برای توصیف آنها استفاده میشود، تضمینکنندهٔ جلب توجه است. به خودتان یادآوری کنید کاملاً طبیعی است که کودک دو سالهٔ در حال یادگیری استفاده از توالت، مجذوب بدن خود و مخصوصاً قسمتهایی که معمولاً با پوشک پوشانده شدهاند و همهٔ چیزهایی که از آن بیرون میآید شود. اگر اهمیت زیادی به شیفتگی او نسبت به کلمات مربوط به توالت ندهید، شانس بیشتری برای عبور از آنها دارد. خواندن کتابهای تصویری سرگرمکننده در مورد کارکردهای بدن نیز میتواند به برداشتن تأکید از ماهیت ممنوع و در نتیجه بینهایت جذاب این موضوعات کمک کند.
نگذارید با فحش دادن نتیجه بگیرد: اگر کودکتان به این دلیل از کلمات توجهبرانگیز استفاده میکند که چیزی میخواهد، مطمئن شوید این حقه جواب نمیدهد. به عنوان مثال، اگر حرف بدی میزند تا به بستنیاش دست پیدا کند، به دنبال حرف زشتش، گفتن این جمله از طرف شما به کودک که «این حرف خوبی نبود، اما بیا این بستنیت» کافی نیست و از آنجا که کودکان دو ساله آنقدر پخته نیستند که خودشان این کلک را ابداع کرده باشند، شاید لازم باشد دربارهٔ اینکه فرزندتان از چه کسی الگو گرفته است، به طور جدی فکر کنید.
احترام را یاد بدهید: اگر بگذارید فرزندتان فکر کند که ایرادی ندارد به بچههای دیگر لقبهای کودکانهٔ منفی بدهد، لطفی در حق او نکردهاید. به عنوان مثال، از او بپرسید چه احساسی دارد اگر کسی او را با همان اسمی که روی دوستش گذاشته است صدا کند. توضیح دهید که این کلمات احساسات مردم را جریحهدار میکنند، تفاوتی نمیکند که بچههای دیگر از این کلمات استفاده میکنند و لقب دادن و برچسب زدن اصلاً مجاز نیست. فرزند شما هنوز در حال یادگیری همدلی است و احتمالاً به خاطر نمیآورد که به دیگران هم فکر کند، اما با این حال هم باید بداند که اعمال او روی دیگران تأثیر میگذارد.
به دیگران توضیح دهید: فحشها و استفادهٔ بیش از حد از کلمات مرتبط به توالت در مهدکودک یا پیشدبستانی، زمین بازی، خانههای همبازیها یا سر میز شام در خانهٔ پدربزرگ یا دوستان پدر هم پذیرفته نمیشود. پس به دیگران هم با آرامش در این مورد توضیح بدهید که در حضور کودک مراقب انتخاب واژههایشان باشند.
مراقب کلمات خودتان باشید: قطعاْ قوانین مختلفی برای رفتار بزرگسالان و کودکان وجود دارد، اما اگر کودک دو سالهتان بشنود که شما در گفتوگوهای روزانهٔ خود با بیقیدی فحاشی میکنید، متقاعد کردن او به فحش ندادن بسیار دشوارتر خواهد بود. اگر او چیزی را که شما گفتهاید تقلید میکند، اعتراف کنید که شما هم نباید آن را میگفتید، بعد سریع حواس او را با یک آهنگ یا داستان پرت کنید و به خودتان قول بدهید که این عادت را ترک کنید.