روابط خواهر و برادرها: چطور حس رقابت خواهر و برادرها را مدیریت کنید؟
رقابت خواهر و برادرها چطور به وجود میآید و چرا خواهر و برادرها ناسازگارند؟ قبل از شروع و پیگیری ناسازگاری و رقابت بین فرزندانتان این نکتهٔ خوشحالکننده را بدانید که بر اساس برخی تحقیقات، بچههایی که با خواهر یا برادری از جنس مخالف بزرگ میشوند، در نهایت میتوانند روابط عاطفی موفقتری را در طول زندگی خود تجربه کنند. حالا یک نفس عمیق بکشید و در این مطلب با علت رقابت خواهر و برادرها و مدیریت رقابت خواهر و برادرها آشنا شوید.
رقابت خواهر و برادرها
به عنوان پدر یا مادر بچههای بزرگتر احتمالاً با رقابت خواهر و برادرها بیگانه نیستید. با ورود فرزندان شما به سالهای ابتدایی، ممکن است شاهد ورود آنها به مرحلهٔ جدیدی از رقابت شوید. هرچه شخصیت و علایق آنها مشخصتر و بدن آنها قویتر میشود، ممکن است درگیریهای شدیدتر و بیشتری را آغاز کنند. اغلب خانوادههایی که بچههایی در این سن دارند و پویاییهای روابط خواهر و برادرها میتواند مسائل را بیش از پیش پیچیده کند.
مشاجره و دعواها، مسخره کردن، فحش دادن، خبرچینیها، هل دادن و کتککاری، بچههای شما را برای ساعتها مشغول خواهد کرد و در نهایت سلامت روانتان را تهدید میکند. حقیقت این است که، برخی از خواهر و برادرها تمام عمر با هم ستیز دارند، بنابراین این واقعیت را بپذیرید که سطح خاصی از سروصدای پسزمینه غیرقابل گریز است. از طرف دیگر، زمان آن رسیده است که به کودکان خود در مورد اهمیت احترام گذاشتن به یکدیگر و حل تعارضات خودشان آموزش بدهید.
مدیریت رقابت خواهر و برادرها
هرچند داوری رقابت خواهر و برادرها کار آدمهایی که روان و قلب ضعیفی دارند نیست، بلکه یک شغل تماموقت است اما با هدایت دقیق و درک فراوان میتوانید سردردهای خود را به حداقل برسانید و زندگی در خانه را سازگارانهتر کنید. پیشنهادها و راهنماییهای زیر می تواند به شما کمک زیادی کند:
تشویقشان کنید اختلافات خود را به تنهایی حل و فصل کنند: وقتی بچههای دبستانی جر و بحث میکنند، بهترین روش معمولاً درگیر نشدن است. در عوض، ببینید آیا میتوانید آنها را ترغیب کنید که خودشان مشکل را حل کنند. سپس درگیری آنها را به رسمیت بشناسید و مثلاً بگویید: «شما دو نفر واقعاً ناراحتید!»، سپس دیدگاه و مشاهدهٔ خود از مسئله را شرح دهید، به همهٔ طرفهای بحث گوش فرا دهید و به بچههای خود بگویید که چه چیزی از آنها شنیدید: «پس الآی میخواد فروزن رو تماشا کنه اما یارین میخواد از تلویزیون برای بازی استفاده کنه». بعد به آنها بگویید که معضل آنها را میفهمید و مطمئن هستید که میتوانند راهحلی پیدا کنند، سپس کنار بروید. در درازمدت، حل تعارضات خودشان مهارت مهمی است که فرزندان شما باید آن را یاد بگیرند و این مزیت اضافه را دارد که زندگی شما را راحتتر میکند. البته، برخی مسائل را بچهها نمیتوانند به تنهایی حل کنند. در این صورت، جلسهای را برای بحث در مورد مشکل ترتیب بدهید.
سپس به هر کودک فرصت بدهید که عقیدهٔ خود را مثلاً با نوشتن نظراتش بیان کند. هر دیدگاه را برای گروه بخوانید، زمان کافی برای استدلالهای متقابل به شکل مؤدبانه اختصاص دهید و از آنها راهحل بخواهید. دربارهٔ پیشنهادها و راهحلها بحث کنید و روی راهی که همه میتوانید بپذیرند توافق کنید. اگر این روش نتیجه نداد یا اگر بچهها بیش از آن ناراحتند که بتوانند مذاکره کنند، به آنها نیم ساعت فرصت آرام شدن بدهید و دوباره امتحان کنید. برای ارزیابی نتیجهٔ راهحل انتخابی، ممکن است یک یا دو جلسه پیگیری لازم باشد. شاید سرانجام، آنها آنقدر از فراخوانده به جلسه خسته شوند که هر کاری لازم باشد برای حل مشکل انجام دهند.
از ایجاد زمینهٔ رقابت پرهیز کنید: هر قدر وسوسهانگیز باشد که کودک متوسط با نمرهٔ پایین خود را مجبور کنید از خواهر یا برادر شاگرد اول خود الگو بگیرد، این کار را امتحان نکنید. مقایسهها پیامی مبنی بر رقابت به بچهها میدهند و واقعاً میتوانند رقابت موجود را تشدید کند. وظیفهٔ شما این است که به فرزند خود کمک کنید تمام تلاشش را بکند اما طبق شرایط و خواست خودش. اگر او یک نمرهٔ بد به خانه آورد، که پیشرفتی از نمرههای معمول قبلی است، تبریک بگویید و به او پاداش بدهید. به یاد داشته باشید که رفتار با هر بچه به عنوان یک انسان منحصربهفرد به معنای تشخیص دادن و تعیین اهداف فردی است.
اما تصدیق دستاوردهای یک کودک به معنای کوچک شمردن فرزند دیگر نیست. به عنوان مثال، اگر فرزند کمتر درسخوان شما احساس میکند که در سایهٔ خواهر یا برادرش قرار گرفته است، او را در زمینههای دیگر تشویق کنید. این ممکن است به معنای گنجاندن او در بازیهای فوتبال بیشتر یا کلاسهای هنری بیشتر باشد، اما همچنین تشویق او برای کشف و رشد دادن استعدادهای شخصی به او کمک میکند تا هویت و فردیت خود را ایجاد کند و عزت نفسش را افزایش دهد. استعدادهای برخی از بچهها آشکار است، درحالیکه برخی دیگر برای یافتن فعالیتهایی که استعدادش را دارند، به کمک نیاز دارند. این کار ممکن است زمان ببرد و احتمالاً یک روش آزمون و خطا باشد، مثلاً چند جلسه کلاس ساکسیفون، یک جلسه کلاس نمایش، اما تسلیم نشوید. سرانجام، فرزند شما چیزی را پیدا خواهد کرد که به او اجازه و امکان درخشش میدهد.
برای جلوگیری از تحقیر و توهینها اقدامات لازم را انجام دهید: شاید شما هم بشنوید که یکی از کودکانتان به دیگری میگوید: «مامان من رو بیشتر از تو دوست داره»، «تو شبیه موشی»، «چه بوی بد میدی» یا مواردی شبیه به این. توهین و تمسخر به همان اندازهٔ جر و بحث بین خواهر و برادرها رایج و گریزناپذیر است. با این حال، طعنه و تمسخرهای یک خواهر یا برادر میتواند رقابت را تشدید کند یا تصویری منفی از خود ایجاد کند. بنابراین، برخلاف رویکرد مداخله نکردن در مورد مشاجره، عاقلانه است که وارد عمل شوید و جلوی تحقیر و توهین را بگیرید. وقتی میشنوید کودک دبستانی شما به خواهر یا برادرش توهین میکند، جلوی او چیزی نگویید. در عوض، صبر کنید تا دو نفرتان تنها باشید و بعد به او بگویید: «گفتن حرفهای ناراحتکننده به برادرت درست نیست». اگر فرزندتان را در مقابل خواهر و برادرهاش اصلاح کنید، احتمالاً انتقام تحقیر شدن خود را میگیرد.
اگر توهین و تحقیر مشکلی مزمن شده است، جلسهای خانوادگی برای به بحث گذاشتن آن برگزار کنید و در مورد یک راهحل توافق کنید. شما میتوانید برای هر نظر توهینآمیزی که میشنوید امتیازی را سلب کنید. به عنوان مثال، ۱۵ دقیقه از زمان تلویزیون یا بخشی از پول توجیبی او کسر کنید. خیلی زود، فرزندتان راهی برای مهار دهان خودش پیدا میکند.
مدیریت رقابت بین خواهر و برادرهای ناتنی
اگر شما هم فرزندی دارید و از همسرتان جدا شدهاید و حالا با شخص دیگری ازدواج کردهاید که او هم کودک یا کودکانی دارد که اکنون آنها هم فرزندان شما و خواهر و برادرهای کودک یا کودکان شما هستند، موارد زیر را بدانید:
آهسته پیش بروید: خانوادههای ترکیبی میتوانند رقابت خواهر و برادری کاملاً جدیدی ایجاد کنند. ممکن است یک خواهر یا برادر ناتنی ناآشنا ناگهان و به طور غیرمنتظره برای «تنها فرزند» شما نازل شده باشد و نبرد بر سر قلمرویی که میتواند ایجاد شود، با احساس فقدان، اضطراب و سردرگمی رایج در کودکان طلاق همراه است. پس آهسته و قدم به قدم در این راه حرکت کنید و بدانید که ممکن است مسیر سختی پیش رو داشته باشید. پس انتظار بیش از حد نداشته باشید، چون ممکن است سالها طول بکشد تا خواهر و برادرهای ناتنی واقعاً با هم کنار بیایند. با این وجود، مهم است که در همان آغاز، با گفتوگوی صریح با یکدیگر، زمینه را برای یک خانوادهٔ جدید فراهم کنیم. دربارهٔ هر گونه تغییر یا جابهجایی در مسئولیتها توضیح دهید و قوانین اصلی خانواده را روشن کنید.
بگذارید مشکل را خودشان حل کنند: سپس آنها را ترغیب کنید که خودشان مشکلات را حل کنند. اگر جدال جدی به نظر میرسد شاید مجبور باشید پای بحث آنها بنشینید و جلسات پیگیری برگزار کنید و یادتان باشد فقط آنها را به گفتوگو وادارید. از آنجا که پدر و مادرها در چنین موقعیتهایی یکی یا دو سال اول موقعیت شکننده و پرریسکی دارند، در مورد مقایسه یا قضاوت فرزندان ناتنی خود بسیار مراقب و هوشیار باشید. اگر گردش یا مسافرتهای خانوادگی امکانپذیر است، بسیار عالی خواهد بود. اما پروژههای مشارکتی آسانتر و مؤثرتر از سفر کردن با هم هستند. برای مثال، خواهر و برادرهای ناتنی را به تمیز کردن جایی وادارید، چون آنها ممکن است فقط برای انجام سریعتر کارها، همکاری کنند. اما سعی نکنید پیوند عاطفی بین خواهر و برادرهای ناتنی را اجبار کنید. به آنها فضای اختصاصی و مرزهای خاص خودشان را بدهید.
اتاقشان را تقسیم کنید: اگر آنها فعلاً اتاق مشترکی دارند و فضایی جداگانه میخواهند، نوعی پارتیشن و تقسیمکنندهٔ فضا در اتاقشان بگذارید. همچنین ممکن است در مورد خواهر و برادرهای ناتنی کوچکتر مجبور شوید قوانینی در مورد این موضوع که چه کسی در کجای میز شام بنشیند و حتی چه کسی کجا بازی کند وضع کنید.
والدینی صبور و عاشق باشید: هیچکس نمیگوید که داشتن یک خانوادهٔ ترکیبی آسان است، اما داستانهای موفقیتآمیز زیادی از این خانوادهها وجود دارد که ثابت میکند این کار شدنی است، به شرطی که انعطافپذیری، درک، شکیبایی و عشق زیادی داشته باشید.