هیپرتونی در کودکان چیست و چه علائمی دارد؟
هیپرتونی چیست و چه علائمی دارد؟ چطور تشخیص داده و درمان میشود؟ در این مطلب با نکات مهمی در مورد هیپرتونی در کودکان آشنا شوید.
هیپرتونی
هیپرتونی (Hypertonia) وضعیتی است که در آن تونوس عضلانی یا سفتی و قوام عضلانی بیش از حدی وجود دارد. این میتواند حرکت دست یا پاهای کودک را با مشکل روبهرو کند. تونوس عضلانی توسط سیگنالهایی کنترل میشود که از مغز به عصبها میرسند. این سیگنالها به عضله میگویند که منقبض شود. هیپرتونی زمانی رخ میدهد که آسیبی به مغز یا نخاع، یعنی سیستم عصبی مرکزی وارد شده است. در بچهها، آسیب ممکن است قبل یا بعد از تولد ایجاد شود.
هیپرتونی، اسپاستیسیته عضلات نیز نامیده میشود، زیرا باعث اسپاسمهای عضلانی غیرارادی و سفت یا راست شدن عضلات میشود. هیپرتونی اغلب باعث میشود راحتی کودک در حرکت دادن پاهایش محدود شود. این اتفاق انجام کارهایی مانند نشستن، غذا خوردن، ایستادن، لباس پوشیدن و راه رفتن را برای کودک دشوار میکند. در موارد شدید، اندامها میتوانند تقریباً «منجمد» شوند، که به عنوان «کنتراکتور مفصل» شناخته میشود.
علائم هیپرتونی
علائم هیپرتونی در هر کودک با دیگری متفاوت خواهد بود اما علائم شایع عبارتند از:
- مشکل در حرکت کردن
- حرکات ناهنجار
- مقاومت عضلانی هنگام سعی کودک برای حرکت کردن
- اسپاسم عضلات
- ضربدری شدن بیاختیار پاها
علل ایجاد هیپرتونی
علت اصلی هیپرتونی آسیب یا جراحت به مغز یا نخاع قبل از تولد، در حین زایمان یا بعد از تولد است. هیپرتونی ممکن است با بیماری فلج مغزی مرتبط باشد. این وضعیت به عنوان فلج مغزی هیپرتونیک شناخته میشود.
در مورد فلج مغزی دقیق و کامل بخوانید.
تشخیص هیپرتونی
پزشک کودک ابتدا سابقهٔ پزشکی او را میگیرد. در مورد بارداری و هر گونه عارضهٔ ثانویه هنگام زایمان یا پس از آن از والدین سؤال میکند. سپس یک معاینهٔ فیزیکی انجام میدهد. سپس ممکن است آزمایشات زیر را درخواست کند:
- آزمایش خون برای رد کردن سایر علل احتمالی برای علائم کودک
- آزمایشات عکسبرداری برای یافتن شواهدی از آسیب جدی یا مشکلات مغز و اعصاب
- الکترومیوگرافی یا نوار عصب و عضله برای ارزیابی عملکرد عصب و عضلهٔ کودک
درمان هیپرتونی
اگر کودک شما هر کدام از علائم هیپرتونی ذکرشده در بالا را دارد، لازم است در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید، هرچند این علائم ممکن است ناشی از یک مشکل پزشکی زمینهای دیگر باشد که آن هم نیازمند درمان است. درمان هیپرتونی به سن کودک و سلامت کلی او ارتباط دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دارویی برای شل کردن عضلات
- آمپول سم بوتولیسم یا بوتاکس
- فیزیوتراپی
- کاردرمانی
- ماساژ عضله
همچنین در حال حاضر، هیچ راه شناختهشدهای برای جلوگیری از هیپرتونی وجود ندارد.