تغذیه با مواد غذایی کمکی به روش کودکمحور
تغذیه با مواد غذایی کمکی به روش کودکمحور روشی جایگزین برای شروع استفاده از مواد غذایی کمکی در رژیم غذایی یک کودک شیرخوار است. در این مطلب میتوانید با تغذیه به روش کودکمحور، مزایا و معایب آن، احتمال وجود خفگی و عق زدن هنگام استفاده از این روش در کودکان آشنا شوید.
تغذیه به روش کودکمحور
در این روش، به جای دادن سرلاکها و پورههای نرم با قاشق به کودک، مقدار زیادی از یک غذای نرم را مستقیماً روی سینی صندلی پایهبلند غذاخوری کودک یا میز قرار میدهید و میگذارید کودکتان خودش غذا را با دست بردارد و بخورد. این روش را کودکمحور مینامند، زیرا به جای کنترل اینکه کودک چه مقدار غذا و با چه سرعتی بخورد، میگذارید خودش غذا را بردارد و با سرعتی که میخواهد شروع به خوردن کند.
و درست مثل روش سنتی تغذیه با قاشق، کودکتان تا وقتی به خوردن غذاهای کمکی عادت میکند که معمولاً در حوالی یک سالگی است، همچنان بیشتر غذای خود را از شیر مادر یا شیر خشک دریافت خواهد کرد.
مزایای تغذیه به روش کودکمحور
تاکنون پژوهشهای علمی اندکی در مورد روش کودکمحور تغذیه با مواد غذایی کمکی انجام شده است اما بر اساس پژوهشهای موجود و نظرات مدافعان این روش مزایای متعددی وجود دارد. برخی از این مزایا میتواند شامل موارد زیر باشد:
ایجاد عادات غذایی سالم: تغذیه با مواد غذایی جامد یا کمکی به روش کودکمحور ممکن است در مقایسه با تغذیه شدن با قاشق، عادات غذایی سالمتری ایجاد کند، زیرا کودکان خودشان تصمیم میگیرند که چه مقدار غذا بخورند. اجازه دادن به کودکان برای بررسی طعمها و بافتهای مختلف غذاها ممکن است باعث شود آنها در زمینهٔ غذاها ماجراجوتر باشند و این به معنای آن است که آنها احتمال بیشتری برای امتحان کردن غذاهای جدید و خوردن طیف گستردهای از غذاها در آینده دارند.
رشد مهارتها: کودکان در حین تلاش برای برداشتن تکههایی از غذا، هماهنگی چشم و دست خود را بهبود میدهند. روش کودکمحور به کودکان بزرگتر اجازه میدهد تا برداشتن تکههای کوچک غذا با انگشت شست و انگشت اشاره را با استفاده از مهارت حرکتی ظریفی که «گرفتن گازانبری» نامیده میشود تمرین کنند. آنها همچنین ممکن است یاد بگیرند که بهتر و سریعتر از کودکانی که با قاشق تغذیه میشوند غذا را بجوند و ببلعند.
پیشگیری از چاقی: یادگیری کنترل و تنظیم مقدار غذایی که کودک خودش با این روش میخورد ممکن است به جلوگیری از چاقی کمک کند. برای مثال، یک پژوهش کوچک نشان داد کودکانی که خوردن مواد غذایی کمکی را با روش کودکمحور شروع میکنند در مقایسه با کودکان تغذیهشده با قاشق، شاخص تودهٔ بدنی پایینتری دارند. همچنین کودکان تغذیهشده با قاشق احتمال بیشتری برای اضافه وزن و احتمال بیشتری برای ترجیح غذاهای شیرین دارند.
زمان کمتر و آرامش: تهیهٔ غذای کودک به روش کودکمحور میتواند زمان کمتری از شما بگیرد، زیرا دیگر مرحلهٔ پوره کردن غذا را ندارید و لازم نیست که بنشینید و با قاشق به فرزندتان غذا بدهید. این کار همچنین شرکت کودک در وعدههای غذایی خانواده را راحتتر میکند، زیرا او میتواند بسیاری از همان غذاهایی را که بقیهٔ خانواده میخورند بخورد. همچنین کارشناسان میگویند خوردن غذایی که دیگر اعضای خانواده میخورند ممکن است عادات غذایی درازمدت سالمتری را ایجاد کند.
لذتبخشتر بودن غذا: وقتی کودکان میتوانند انتخاب کنند که از انواع غذاهایی که جلویشان هست کدام تکه از غذا را بخورند و میتوانند با سرعت دلخواهشان غذا بخورند، ممکن است بیشتر از کودکانی که با قاشق و توسط بزرگسالان تغذیه میشوند، از غذا خوردن لذت ببرند.
معایب تغذیه با روش کودکمحور
پژوهشگران میگویند روش کودکمحور ممکن است باعث کمبودهای تغذیهای در برخی کودکان شود. برای مثال، در پژوهشی کودکان تحت روش کودکمحور در مقایسه با کودکان تغذیهشده با قاشق احتمال بیشتری داشتند که به میزان قابل ملاحظهای کمزون باشند. چنین اتفاقی میتواند ناشی از این باشد که کودکان تحت روش کودکمحور ممکن است در هفتهها و ماههای اول غذای زیادی نخورند و این ممکن است برای کودکانی که چابکی دستشان با سرعت کمتری در حال رشد است، مشکلسازتر باشد. همچنین والدین احتمال بیشتری برای ارائهٔ میوه و سبزیجات دارند که گرفتن آنها برای کودک آسان است اما حاوی کالریهای زیادی نیست.
کودکان تحت روش کودکمحور همچنین ممکن است کمبود آهن داشته باشند، به ویژه اگر شیر خشک نمیخورند، زیرا آنها سرلاک غنیشده با آهن را که به بیشتر کودکان تغذیهشده با قاشق داده میشود، دریافت نمیکنند. اما نتایج یک پژوهش حاکی از آن است که والدینی که از روش کودکمحور استفاده میکنند و در هر وعدهٔ غذایی حداقل یک غذای غنی از آهن مثل گوشت قرمز و مرغ یا حمص را به کودک میدهند میتوانند جذب آهن کودکشان را افزایش دهند.
یک پژوهش کوچک دیگر نیز پرسشهای دیگری در زمینهٔ مواد مغذی برانگیخت. این پژوهش دریافت که کودکان تحت روش کودکمحور در مقایسه با کودکان تغذیهشده با قاشق، چربی و چربی اشباعشدهٔ بیشتر و آهن، روی و ویتامین B۱۲ کمتری میخوردند. پژوهشگران نتیجهگیری کردند که اگر خانوادهها تصمیم به دنبال کردن روش کودکمحور میگیرند لازم است خیلی جدی اطمینان پیدا کنند که به کودکشان مواد غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی میدهند.
احتمال خفگی در روش تغذیهٔ کودکمحور
یک نگرانی بزرگ در مورد دادن غذای کامل پورهنشده به کودکان این است که آیا کودکان شش ماهه از لحاظ تکاملی آمادهٔ جویدن و بلعیدن تکههای غذا هستند و آیا این تکهها حتی وقتی نرم است ریسک ایجاد خفگی ایجاد میکند یا خیر. منابع معتبر طب اطفال هنوز در مورد روش کودکمحور نظری رسمی اعلام نکردهاند، اما هشدار میدهند که خفگی یکی از دلایل اصلی مرگومیر در میان کودکان کم سن و سال است و به والدین توصیه میکند وقتی معرفی مواد غذایی کمکی را شروع میکنید، به کودکان تنها غذاهای لهشده، پورهشده یا آسیابشده بدهید.
بنا به گفتهٔ کارشناسان، وقتی کودکتان توانست بنشیند و دستش یا اشیای دیگر را به سمت دهانش ببرد، آمادهٔ خوردن غذاهای انگشتی است. برای جلوگیری از خطر خفگی باید اطمینان حاصل کنید هر غذایی که به کودکتان میدهید نرم است، راحت بلعیده میشود و به قطعات کوچک تقسیم شده است و این برخلاف روش کودکمحور است که در آن تودهٔ بزرگی از غذا به کودکان داده میشود.
یک پژوهش جدید، شکل اصلاحشدهای از روش کودکمحور که برای کاهش ریسک خفگی طراحی شده است را با روش سنتی تغذیه با قاشق مقایسه کرد و نتایج نشان داد که روش کودکمحور بیشتر از روش سنتی تغذیه با قاشق، ریسک ایجاد خفگی ندارد و پژوهشگران معتقدند که همهٔ والدین باید در وقت غذا با دقت بر کودکانشان نظارت کنند و بدانند که اگر آنها دچار حالت خفگی شدند چه باید بکنند.
عق زدن در روش تغذیهٔ کودکمحور
بسیاری از کودکان، خواه با قاشق تغذیه شوند و خواه با روش کودکمحور، وقتی تازه شروع به خوردن مواد غذایی کمکی کردهاند، عق میزنند و این میتواند برای تازهوالدین نگرانکننده و حتی ترسناک باشد.
کارشناسان میگویند عق زدن رفلکسی طبیعی است که کودکان در حین یادگیری خوردن مواد غذایی کمکی دارند. عق زدن غذا را به جلوی دهان کودک میآورد تا او بتواند آن را کمی بیشتر بجود یا سعی کند مقدار کمتری از آن را ببلعد. وقتی کودک رشد میکند و یاد میگیرد مقدار غذایی را که میبلعد کنترل کند، کمتر عق میزند. پس اگر کودکتان خیلی عق میزند، سعی کنید به خاطر بیاورید که این مرحلهای موقتی است که از آن عبور خواهد کرد.