آموزش ببخشید گفتن: چطور معذرتخواهی را به کودکان یاد بدهید؟
یاد گرفتن کلمات «ببخشید» و «متأسفم» برای کودکان سریعتر از یادگیری و درک احساس واقعی پشت این کلمات صورت میگیرد و شما نمیتوانید کودک خود را وادار به احساس پشیمانی کنید. کودکان چهار ساله در حال یادگیری احساس همدلی و نشان دادن آن هستند، که یکی از عناصر اصلی یک عذرخواهی صمیمانه است. با این حال، خودمحوری، یعنی پیش از هر چیزی به خود فکر کردن، هنوز در تفکر فرزندتان غالب است.
یک کودک تا شش یا هفت سالگی نمیتواند به شکلی قابل اتکا، یک موقعیت را از منظر شخص دیگری ببیند ولی با این حال، فرزند چهار سالهٔ شما میتواند بفهمد چه زمانی کار اشتباهی انجام داده که باعث ناراحتی کسی شده است. شاهدش هم سرخ شدن، رفتار غمگین یا ظاهر گناهکارانهای است که بچهها در این سنها اغلب به خودشان میگیرند! برای آموزش و معرفی عذرخواهی به کودک خردسال خود این راهکارها را امتحان کنید:
کلمات را با اعمال جایگزین کنید: به جای اصرار به گفتن «ببخشید»، به فرزند خود بیاموزید که آن را جبران کند. به عنوان مثال، گرفتن حالت عذرخواهی، یعنی در آغوش گرفتن یا دست دادن، برای کودک معنای مشخصتری دارد تا گفتن «ببخشید» و «معذرت میخوام». جمع کردن آنچه شکسته شده و برداشتن چیزی که پرتاب شده نیز همین معنا را دارد.
الگوی خوبی باشید: البته الگوی معذرتخواهی کلامی را هم حتماً به فرزندتان بدهید و یادتان باشد که بچهها هر چیزی را با تکرار یاد میگیرد. برای مثال، از همسرتان برای رفع ناراحتیهای جزئی در حضور کودکتان عذرخواهی کنید.
کودک را غیرمستقیم تشویق به عذرخواهی کنید: وقتی بچهها در حال دعوا هستند، به جای اینکه خودتان مسئولیت حل آن را به گردن بگیرید، آنها را غیرمستقیم تشویق به عذرخواهی کنید. به عنوان مثال چیزی مثل این بگویید: «چیزی هست که شما دو تا بخواید به همدیگه بگید؟» یا اگر آنها هنوز عذرخواهی کلامی را درک نمیکنند بگویید: «حالا چطور میتونید کاری کنید که از دل همدیگه دربیارید؟»
از تکنیک تقویت مثبت استفاده کنید: وقتی میبینید فرزندتان عذرخواهی میکند و مسئولیت اقدامات خود را میپذیرد، به آن اشاره و از او تمجید کنید.
برای اطلاعات بیشتر، مطلب آیا روشهای قدیمی تربیت کودک تأثیر دارند؟ را ببینید.