خواب بد یا کابوس: چرا کودکان کابوس میبینند؟
وقتی کودکان نوپا شروع به امتحان کردن بازیهای تخیلی یا اصطلاحاً وانمودی (Imaginative play) میکنند، گاهی اوقات شروع به کابوس دیدن هم خواهند کرد. به عنوان مثال، یک کودک ۱۵ ماهه به سنی رسیده است که دیگر میتواند به شکلی نمادین فکر کند، یعنی از هر شیء به عنوان نماد چیز دیگری استفاده میکند. با این توانایی جدید، کودک میتواند از یک کارتن خالی به عنوان یک قایق یا از یک تکه چوب به عنوان درخت استفاده کند و واقعیت را تبدیل به خیال کند و برعکس! و البته که نمیتواند این موارد را به شکل کامل برای شما توضیح دهد!
بر همین اساس، چند سال طول میکشد تا کودک بتواند خواب و واقعیت را از هم تشخیص دهد. بنابراین، از آنجا که کودکتان در هر صورت و احتمالاً نمیتواند خوابهای خود را با استفاده از کلمات به شما بگوید، لازم است شما برای فهمیدن موضوع به رفتارهای غیرمعمولش توجه کنید.
کودکانی که دچار استرس هستند یا مضطربند نیز معمولاً به علت تنشهای مختلفی مثل مشکلات موجود در خانواده یا مواردی مربوط به مهدکودک یا پیشدبستانی، مستعد کابوس دیدن هستند. پس اگر کودک معمولاً خوشخواب شما، شب با گریه از خواب بیدار میشود و نمیتواند به شما بگوید که چرا ناراحت است، سعی کنید تا وقتی آرام میشود با صدای آرامشبخشی با او صحبت کنید و پشتش را نوازش کنید.
در این سن، تنها کاری که میتوانید انجام دهید این است که فرزندتان را تسلی بدهید و شاید نوعی برنامهٔ روتین و همیشگی را برای بیرون کردن «هیولا» از اتاق خوابش یا هر چیز یا «اسم و عبارتی» در نظر بگیرید که حدس میزنید یا خودش گفته است از آن میترسد. شاید برای همین است که لالاییها در روزگاران گذشته شکل گرفتند و تا امروز همچنان کاربرد دارند و بسیار مؤثر هستند. پس میتوانید لالاییهای زبان مادری خود را که احتمالاً هنوز هم در یاد دارید برای کودکتان بخوانید تا به خواب برود.
اما غیر از لالایی چه کاری میتوانید انجام دهید؟ یک آکادمی برتر طب اطفال در دنیا پیشنهاد میکند که برای کودک نوپای خود داستانهایی برای محدودهٔ سنی کودک نوپا در مورد خوابها و خوابیدن بخوانید تا به او کمک کنید بفهمد هیچ لزومی ندارد که از خوابهایش بترسد. به عنوان مثال، شما میتوانید داستانی پیدا کنید که در آن کودک را تشویق به نوشیدن شیر گرم در ساعتهای نزدیک به خواب شبانهاش کند تا کمکم یاد بگیرد که میتواند برای بیرون کردن کابوسهایش، از یک عادت خوب مثل شیر نوشیدن استفاده کند. با خودمان روراست باشیم، این فکر حتی یک بزرگسال را هم میتواند بخواباند! البته یادمان باشد که مسواک زدن را هم بعد از نوشیدن شیر به کودک یاد بدهیم.