شیردهی در صورت ابتلا به HIV یا ایدز
شیر مادر به عنوان سالمترین منبع غذایی برای نوزادان شناخته شده است و در مقایسه با شیر خشک فواید بیشتری برای تأمین سلامت در سالهای اولیهٔ زندگی و حتی آیندهٔ کودکان دارد. انتخاب تغذیه با شیر مادر انتخابی معقول و در واقع بهترین انتخاب ممکن برای بیشتر خانوادههاست، مگر در مواردی که تأمین سلامت کودک، آن را استثنا کرده باشد. یکی از این موارد ابتلای مادر به ایدز یا ویروس HIV است که در این مطلب میتوانید با تأثیر HIV در شیردهی و چگونگی تغذیهٔ به نوزاد در صورت ابتلای مادران به HIV آشنا شوید.
ویروس نقص ایمنی انسانی یا HIV
ویروس نقص ایمنی انسانی یا HIV، ویروسی است که به سیستم ایمنی بدن حمله میکند و از طریق تبادل انواع مایعات بدن و از جمله شیر، از مادران آلوده به ویروس قابل انتقال هست و باعث ابتلا به بیماری ایدز میشود. HIV میتواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود. اگرچه پیشرفتهای بزرگی در درمان HIV به دست آمده است و درمانها خطر انتقال را به طور قابل ملاحظهای کاهش میدهند، اما ریسک انتقال به کلی از بین نمیرود.
امکان شیردهی در صورت ابتلا به HIV
زنان مبتلا به HIV که از درمان ضدرتروویروسی (Antiretrovira) استفاده میکنند ممکن است نوزادان کاملاً سالم به دنیا بیاورند، اما سؤال اینجاست که آیا این مادران میتوانند کودک را با شیر خودشان تغذیه کنند؟ بهطورکلی بهطورکلی محققان، کارشناسان و سازمانهای بهداشتی برجسته در دنیا، مخالف شیردهی به نوزاد با شیر مادران مبتلا به HIV هستند.
از آنجا که انتقال پریناتال یا انتقال از مادر به کودک در دوران بارداری، زایمان و شیردهی از راههای ممکن انتقال ویروس به کودکان است، بدیهی خواهد بود که HIV میتواند از طریق شیر مادر، کودک را در معرض خطر آلوده شدن به این ویروس قرار دهد. این خطر حتی زمانی که از طریق درمان، میزان این ویروس در بدن مادر تا سطح بسیار پایینی کاهش پیدا کرده است نیز وجود دارد.
محققان دریافتهاند، خطر انتقال HIV در زنان مبتلا که در دوران شیردهی تحت درمانهای ضدرتروویروسی هستند تقریباً از بین میرود. با این حال، طبق نتایج پژوهشها کمتر از یک درصد از نوزادان و به طور خاص ۰/۶ درصد از کودکانی که به مدت یک سال از شیر مادران مبتلا تغذیه میکردند، آلوده به HIV شدند.
بنابراین، طبق آنچه گفته شد بهترین راه برای جلوگیری از انتقال HIV به نوزاد شیرخوار، قطع کامل شیردهی و استفاده از جایگزینها مانند شیر خشک و فرمولاهای آماده است و توصیه بر این است که مادران مبتلا به HIV، بدون توجه به درمانها و بار ویروسی بدن، به طور کامل از شیر دادن به نوزاد خودداری کنند.
داروهای مورد استفاده در درمان نیز میتواند از طریق شیر مادر به کودک منتقل شود، ولی کارشناسان در مورد میزان این انتقال دارو مطمئن نیستند و این به معنای آن است که هیچکس به درستی نمیداند سطح این داروها در شیر مادر برای کودک خطرساز است یا خطری ندارد. اما بهطورکلی و بر اساس آنچه از نتایج پژوهشها برمیآید، مصرف داروهای ضدرتروویروس در دورانهای بارداری و شیردهی برای نوزادان بیخطر است.
همچنین در مناطقی که بیماریهای عفونی و سوءتغذیه از علل مشخص و اصلی مرگومیر نوزادان است، خطر ناشی از منع شیردهی با احتمال خطر ناشی از ابتلا به ایدز سنجیده میشود و سپس پزشک برای قطع یا شروع شیردهی تصمیم میگیرد.
در صورت ابتلا به HIV، شما میتوانید کودک خود را با شیر خشک تغذیه کنید. برای پیدا کردن یک شیر خشک مناسب و تغذیۀ نوزاد با شیر خشک بهتر است از پزشک خود کمک بگیرید یا نظر پزشک کودک خود را در این مورد جویا شوید. در طول دوران شیردهی ممکن است با نظرات و فشارهای مختلفی از طرف دیگران برای شیردهی مواجه شوید.
با این وجود که شیردهی مادران مبتلا اکیداً منع میشود، این امکان هم وجود دارد که بسیاری از مادران از همان ابتدا به دلیل مشکلاتی از جمله تهیهٔ شیر خشک، تغذیه با شیر مادر را برای کودکشان انتخاب کنند. توصیه سازمان جهانی بهداشت در مورد این مادران که بنا به هر دلیلی شیردهی را انتخاب میکنند این است که برای به حداقل رساندن خطر انتقال HIV به نوزادشان تحت نظارت و حمایت پزشک و مسئولان بهداشت و سلامت قرار بگیرند.
این مادران باید به درمان ضدرتروویروسی ادامه دهند و برای سنجش بار ویروس در بدن به طور منظم طبق پروتکل درمان آزمایش شوند. این کار نه تنها برای پیشگیری از انتقال ویروس به نوزاد، بلکه برای سلامت خود مادران هم توصیه میشود. همچنین مادران باید اطمینان حاصل کنند که مصرف داروها در حین شیردهی ایمن است و برخی از پزشکان برای کاهش خطر انتقال برای نوزادان نیز دارو تجویز میکنند. لازم به یادآوری است که این مورد بههیچوجه به معنای توصیه به شیردهی در مادران مبتلا نیست.
اگر دوست ندارید کسی غیر از اطرافیان عزیز شما از این موضوع باخبر باشد، نحوهٔ شیردهی خود را به دیگران توضیح ندهید یا در حضور آنها به نوزادتان شیر ندهید. در صورت لزوم هم میتوانید به آنها بگویید که درد سینه یا حجم شیر کمی دارید و به این دلیل پزشک توصیه کرده است که نوزاد را به طور کامل یا به عنوان مکمل غذایی با شیر خشک تغذیه کنید. در هر صورت یادتان باشد که شما مجبور به توضیح دادن مسائلی که دوست ندارید به دیگران نیستید و لازم است ذهن آرامی داشته باشید تا بتوانید روی مراقبت از نوزاد و بزرگ کردن فرزندتان تمرکز کنید.
در مورد ایدز و بارداری بدانید.