لیوان مخصوص کودک یا لیوان آموزشی
لیوان مخصوص کودک میتواند کمکی برای فرایند انتقال کودکتان از شیر خوردن سینه یا شیشهشیر به یک لیوان معمولی باشد. لیوان مخصوص کودکان شیرخوار انواع و مدلهای متنوعی دارد که مزایای زیادی برای کودک شما دارد. این لیوانها انواع مختلفی از نی و در دارد و نام دیگر آنها لیوان آموزشی کودک است. در این مطلب میتوانید با لیوان مخصوص کودک، مزایای آن، سن مناسب دادن این لیوانها به کودک و دیگر باید و نبایدهای مربوط به آن آشنا شوید.
لیوان مخصوص کودک
لیوان مخصوص کودک یک لیوان آموزشی و معمولاً از جنس پلاستیک است که یک در پیچی یا چفتی و یک دهانی سوراخدار یا نیمانند یا کلاً یک نی دارد که این امکان را میدهد تا کودکتان بدون ریختن مایع، از آن بنوشند. برای این لیوانها مدلهای دستهدار یا بدون دسته و همچنین با انواع مختلف نی بلند و کوتاه در بازار موجود است. اگر مدل دستهدار آن را انتخاب میکنید، خیلی بهتر است که نوعی را بخرید که دو دسته داشته باشد تا گرفتن آن برای کودک راحتتر شود.
لیوان مخصوص کودک میتواند کمکی برای فرایند انتقال کودکتان از شیر خوردن از سینه یا شیشهشیر به یک لیوان معمولی باشد. این لیوانها همچنین میتواند هماهنگی دست و دهان را بهبود دهد. وقتی کودکتان مهارتهای حرکتی برای نگه داشتن یک لیوان را دارد، اما مهارت لازم برای جلوگیری از ریختن مایع را ندارد، لیوان نیدار میتواند کمی به او استقلال بدهد و در عین حال کثیفکاری را به حداقل برساند.
سن مناسب دادن لیوان آموزشی به کودک
شش ماهگی زمان خوبی برای شروع آموزش نوشیدن از لیوان به کودکتان است، البته اگر دوست داشته باشید میتوانید حتی زودتر شروع کنید. از هر زمان که احساس کردید کودکتان آماده است میتوانید او را تشویق کنید که از این لیوان آموزشی استفاده کند. برخی کودکان استفاده از لیوان نیدار را از همان شش ماهگی شروع میکنند و برخی دیگر تا بعد از یک سالگی هم علاقهای به آن نشان نمیدهند.
اما برای پیشگیری از پوسیدگی دندانهای کودکان، کارشناسان و دندانپزشکان توصیه میکنند که در حدود یک سالگی به جای شیشهشیر بهتر است از یک لیوان نیدار استفاده کنید تا به جلوگیری بهتر از پوسیدگی دندانهای کودکتان کمک شود.
نوشیدنیهای مناسب در لیوان نیدار کودک
این موضوع که چه مایعات و نوشیدنیهایی را در لیوان مخصوص کودک به کودکان شیرخوار بدهید، لازم است سن آنها را در نظر بگیرید. برای شناخت بهتر میتوانید به تقسیمبندی زیر توجه کنید:
کودک زیر شش ماه: اگر کودک شما کمتر از شش ماه دارد، هر روز در لیوان نیدار فقط مقداری شیر مادر یا شیر خشک به او بدهید. دادن آب و آبمیوه در شش ماه اول زندگی برای کودکان اصلاً لازم نیست. بعد از شش ماه نیز اگر کودکتان بین وعدههای تغذیه تشنه میشود، در لیوانش کمی آب بریزید. همچنین حداقل تا پاپان یک سالگی به کودکتان شیر گاو ندهید و بعد از آن هم با مشورت پزشک کودک اقدام به این کار کنید.
کودکان بزرگتر از شش ماه: کودکانی که شش ماه یا بیشتر دارند میتوانند روزانه تا ۱۲۰ میلیلیتر آبمیوهٔ طبیعی را علاوه بر شیر مادر یا شیر خشک بنوشند، اما آن را در زمان خواب به کودک ندهید تا از پوسیدگی دندانهایشان جلوگیری شود.
همچنین کارشناسان توصیه میکنند که وقتی کودکتان خوردن شیر گاو را در یک سالگی شروع میکند، به او روزانه بیشتر از ۹۵۰ میلیلیتر شیر و نصف لیوان یا کمتر از نصف لیوان آبمیوه ندهید. در غیر این صورت کودک نوپای شما احتمال بیشتری برای پوسیدگی دندان دارد و دیگر سیرتر از آن خواهد بود که غذاهای دیگر را بخورد.
استفاده از لیوان نیدار کودک به جای شیشهشیر
برخی کودکانی که شیشه شیر نمیگیرند معمولاً از یک لیوان شیر میخورند. یکی از مزایای اینکه زودتر به کودک لیوان نیدار بدهید یا لیوان نیدار را جایگزین شیشهشیر کنید این است که هرچه یک کودک مدت بیشتری از شیشهشیر استفاده کند، ترک دادن او سختتر خواهد شد. همچنین اگر شیردهی میکنید و میخواهید آن را به ریختن شیرتان در شیشهشیر تغییر دهید، حتی میتوانید شیشهشیر را حذف کنید، یعنی از آن استفاده نکنید و مستقیم به سراغ لیوان مخصوص کودک بروید.
به خاطر داشته باشید که وقتی برای تغذیهٔ کودکتان با شیر خشک یا شیر مادر، لیوان را جایگزین شیشهشیر میکنید باید حتماً مطمئن شوید او شیر کافی دریافت میکند، زیرا شیر خوردن از یک لیوان نیدار در ابتدا کند و آهسته است. همچنین کودکتان ممکن است در خوردن از لیوانی که دو دسته و یک نی داشته باشد راحتتر باشد تا لیوانی که هیچ دستهای برای دست گرفتن ندارد.
نکاتی مهم هنگام استفاده از لیوان مخصوص کودک
استفاده از لیوان نیدار کودک میتواند خیلی آسان به نظر بیاید، اما مواردی هست که باید از آنها پرهیز کنید:
از پوسیدگی دندانها پیشگیری کنید: هرگز اجازه ندهید که کودکتان یک لیوان آبمیوه یا شیر را به رختخواب ببرد. قندها ممکن است در دهان او تجمع کند و باعث پوسیدگی دندان شود. همچنین نباید بگذارید که کودک ساعتها با یک لیوان در دستش بچرخد. شاید بهتر باشد که آبمیوه و شیر مادر یا شیر خشک را به وعدههای غذایی و میانوعدهها محدود کنید و زمانی لیوانش را با آب پر کنید که تشنه باشد.
به تمیزی لیوان توجه کنید: بعد از هر بار استفاده، لیوان و به ویژه درِ آن و سوپاپ پلاستیکیاش را به طور کامل بشویید. نوشیدنیها میتواند به راحتی در سوراخ سمبههای لیوان نیدار و سوپاپ آن گیر بیفتد و به رشد باکتری و کپک منجر شود. اگر نمیتوانید لیوان را پس از استفاده فوراً بشویید حداقل آن را فعلاً خوب آبکشی کنید. اجزای لیوان را از هم جدا کنید و بشویید و هر چند وقت یک بار، در و سوپاپ لیوان را برای وجود خرابی یا کپک چک کنید.
از لیوان نیدار برای مدت طولانی استفاده نکنید: وقتی کودکتان استفاده از لیوان آموزشی را به خوبی یاد گرفت، لیوان معمولی را جایگزین آن کنید. بیشتر کودکان نوپا وقتی به دو سالگی برسند میتوانند از یک لیوان معمولی بادسته به راحتی بنوشند.
به فکر ترک دادن لیوان مخصوص هم باشید: انتظار نداشته باشید که لیوان نیدار راهحلی جادویی برای از سینه یا از شیشهشیر گرفتن کودک باشد. لیوان مخصوص برای بسیاری از کودکان فقط جایگزین شیشهشیر میشود و کشمکش دیگری برای ترک کردن آن به وجود میآید. با این حال، برای بسیاری از والدین نیز قابل قبولتر است که کودک در حال رشدشان را با یک لیوان نیدار کودک ببینند تا یک شیشهشیر و اگر از لیوان نیدار درست استفاده شود میتواند برای دندانهای کودک کمتر از شیشهشیر مضر باشد.
ایمنی ساخت لیوان مخصوص کودک
در گذشته، پلاستیک موجود در شیشهشیر از مادۀ شیمیایی بیسفنول آ یا BPA ساخته میشد، اما از سال ۲۰۱۲ این کار ممنوع شده است و بسیاری از تولیدکنندگان حتی قبل از آن تاریخ هم، استفاده از این مادۀ شیشمایی را به دلیل نگرانیهای عمومی که در مورد استفاده از آن برای بچهها وجود داشت کنار گذاشته بودند، اما شما برای اطمینان اجازه ندهید کودکتان از لیوان یا شیشهشیری بنوشد که خراش خورده یا آسیب دیده است، زیرا یک لیوان کهنه که خراش خورده است احتمال خیلی بیشتری برای رشد باکتریها در آن دارد.
همچنین طبق تحقیقات از هر نوع پلاستیکی ممکن است مواد شیمایی آزاد شود و برخی لیوانهای آموزشی که فاقد BPA است، حتی مقادیر بالاتری از هورمونهای مصنوعی در مقایسه با آنهایی که حاوی BPA هستند آزاد میکند، پس اگر نگران پلاستیک هستید میتوانید از لیوانهای استیل یا شیشهای استفاده کنید.
در مورد سلامت دندان کودک بدانید.