افسردگی در دوران بارداری
افسردگی در دوران بارداری یکی از مشکلاتی است که گاهی ممکن است برای برخی از خانمهای باردار پیش بیاید. بسیاری از مادران نیز، اولین نشانههای افسردگی پس از زایمان را در دوران بارداری خود نشان میدهند. در این مطلب میتوانید با افسردگی بارداری، علائم و درمان آن، همچنین با تأثیر افسردگی در کودک، راهکارهایی برای سپری کردن یک بارداری سالم و افسردگی پس از زایمان آشنا شوید.
افسردگی بارداری
حس افسردگی همیشه دشوار است و در دوران بارداری میتواند کمی سختتر هم باشد، زیرا این توقع از مادارن باردار وجود دارد که بارداری قرار است یک دورۀ شادیآور در زندگی آنها باشد، در نتیجه اعتراف به این که شما احساس شادی نمیکنید، میتواند برایتان سخت باشد. بهتر است بدانید که افسردگی مشکلی است که شما با آن مواجهید نه یک انتخاب شخصی که بر اساس خواست شما به وجود آمده است. افسردگی میتواند بر همۀ جنبههای زندگی شما تأثیر بگذارد و ممکن است بدون درمانهای لازم برطرف نشود، پس این اتفاق را جدیتر بگیرید و برای درخواست کمک از پزشکان تردید نکنید. همچنین یادتان باشد سلامت عاطفی شما به همان اندازۀ سلامت جسمیتان مهم است.
علائم افسردگی دوران بارداری
برخی علائم افسردگی مثل خستگی یا مشکلات خواب در دوران بارداری طبیعی است، اما زمانی که علاوه بر اینها، احساس غم و اندوه یا ناامیدی میکنید، به چیزهایی که قبلاً دوست داشتید، بیعلاقه شدهاید یا ناتوان از انجام کارهای روزانه خود هستید، ممکن است دچار افسردگی باشید. بهطورکلی اگر از علائم زیر پنج مورد یا بیشتر را، تقریباً هر روز، برای بیشتر طول روز و به مدت حداقل دو هفته تجربه کردهاید، لازم است به پزشک خود اطلاع دهید:
- بیعلاقگی به فعالیتهای روزانه
- داشتن حس لذتبخش یا سرگرمکننده نبودن همه چیز
- احساس غم، ناراحتی یا پوچی در تمام هفته و در طول بیشتر ساعات روز
- احساس برانگیختگی یا پریشانی شدید
- زیاد گریه کردن یا بیشتر وقتها قرار داشتن در آستانۀ گریه
- تغییراتی در الگوی غذا خوردن یا خوابیدن مثل تمایل به خوردن یا خوابیدن زیاد یا ناتوانی از غذا خوردن و خوابیدن
- احساس گناه، بیارزش بودن یا ناامیدی
- احساس ناتوانی برای کنار آمدن با مسائل
- داشتن افکار منفی در مورد خودتان
- نگرانیهای غیرضروری در مورد مسائل
- حس ترس بیدلیل و غیرقابل کنترل
- ترسهای شدید مثل ترس از مرگ
- داشتن رویاهایی در مورد آسیب دیدن کودکتان
- احساس خستگی و رخوت زیاد
- بیعلاقه بودن نسبت به محیط اطراف و ظاهرتان
- وسواس بیش از حد
- حواسپرتی و نداشتن تمرکز
اگر فکر میکنید ممکن است دچار افسردگی دوران بارداری باشید، ضروری است که با پزشکتان صحبت کنید، زیرا فقط پزشک یا یک متخصص میتواند افسردگی شما را به صورت قطعی تشخیص دهد.
درمان افسردگی دوران بارداری
گزینههای درمانی مختلفی برای کمک به زنان باردار در مدیریت و درمان افسردگی وجود دارد. این گزینهها میتواند شامل رواندرمانی و دارو به شکل زیر باشد:
صحبت با پزشک و مشاور: افسردگی یکی از عوارض شایع بارداری است. در چکآپهای دوران بارداری، به احتمال زیاد پزشک از شما در مورد خلقوخو و احساساتتان سؤال خواهد کرد، اما اگر او این کار را نکرد، خودتان در مطرح کردن این موضوع پیشقدم شوید و به خودتان یادآوری کنید که کار پزشکان کمک به شماست، نه قضاوت کردنتان و بهبود شما میتواند از همان لحظهای که شروع به صحبت دربارۀ این موضوع میکنید، آغاز شود. پزشکتان میتواند پس از تشخیص افسردگی، شما را به یک مشاور ارجاع دهد. مشاورها میتوانند درمان افسردگی را با گفتاردرمانی برای شما آغاز کنند.
مصرف دارو: این طبیعی است که در مورد مصرف دارو در دوران بارداری احساس نگرانی کنید. پزشک، منافع و خطرات ناشی از دارو برای شما و کودکتان را میشناسد و آنها را به شما توضیح میدهد تا بتوانید در مورد درمانتان آگاهانه تصمیم بگیرید. اگر قبل از این که باردار شوید برای افسردگی یا هر مشکل سلامت روان دیگری دارو مصرف میکردید، بدون صحبت با پزشک داروهایتان را قطع نکنید. توقف ناگهانی دارو میتواند برای شما و کودکتان مخاطرهآمیز باشد.
نگرانی اصلی در مورد توقف درمان این است که افسردگی شما بدتر شود. به همین دلیل است که درخواست کمک و اقدام برای درمان، هرچه هم که کار دشوار باشد، بسیار مهم است.
تأثیر افسردگی در کودک
افسردگی درماننشده، با اضافه نکردن وزن کافی در دوران بارداری و شروع برخی مشکلات دیگر برای مادر مرتبط دانسته میشود. اگر خیلی احساس افسردگی میکنید، ممکن است متوجه شوید که رفتن به چکآپهای دوران بارداری نیز برایتان سخت است و این بدان معناست که مراقبتی را که خود و کودکتان نیاز دارید، دریافت نخواهید کرد و این میتواند برای شما و جنینتان خطرناک باشد.
در برخی پژوهشها نیز، افسردگی درماننشده در دوران بارداری با احتمال بیشتر برای به دنیا آوردن نوزاد زودرس یا نوزادی با وزن پایین تولد مرتبط تشخیص داده شده است. این پژوهشها همچنین نشان میدهد که نوزادان متولدشده از زنان مبتلا به افسردگی درماننشده احتمال بیشتری برای تحریکپذیری و پریشانی دارند. همچنین درمان نشدن افسردگی شما در بارداری، ممکن است باعث ایجاد مواردی مثل داشتن مشکل در برقراری پیوند عاطفی شما با نوزادتان پس از زایمان شود.
راهکارهایی برای گذراندن یک بارداری سالم
وقتی دچار افسردگی هستید، مقابله با تغییرات فیزیکی، هورمونی و عاطفی بارداری سختتر است، بنابراین دنبال کردن یک برنامۀ درمانی با مشاور، مصرف دارو یا ترکیبی از هر دو، بهترین راه برای داشتن یک بارداری سالم و سپری کردن دوران بارداری در صورت ابتلا به افسردگی دوران بارداری است. اما اگر فقط نوسانات خلقی دارید، برخی راهکارها برای داشتن سلامت روحی در بارداری شامل موارد زیر است:
- سعی نکنید که با سختیهای بارداری یا نوسانات خلقی خود به تنهایی مقابله کنید.
- مراقبت از خود را در بالای فهرست کارهای ضروری خود قرار دهید.
- در برابر وسوسۀ انجام همۀ کارهای خانه مقاومت کنید.
- به پیادهروی در اطراف خانه بروید.
- برای انجام سایر کارهایی که دوست دارید، وقت بگذارید.
- همسرتان یا کسی را که با او احساس نزدیکی میکنید در بارداری سهیم کنید.
- برای تقویت رابطۀ خود با همسرتان زمان بگذارید.
- خوب غذا بخورید و بیشتر با رژیم غذایی سالم دوران بارداری آشنا شوید.
- فعالیتهای بیش از حد توان و کارهای غیرضروری را در دوران بارداری قطع کنید.
- از قرار گرفتن در موقعیتهای استرسزا خودداری کنید.
- نوشیدن چای، قهوه یا نوشابه را که مانع خواب راحت است، کم کنید.
- در مورد ورزش در دوران بارداری، داشتن تناسب اندام و سلامت بارداری مطالعه کنید.
افسردگی پس از زایمان
اغلب زنانی که دچار افسردگی پس از زایمان میشوند، اولین بار در دوران بارداری متوجه علائم افسردگی شدهاند و علائم و درمان افسردگی پس از زایمان با افسردگی دوران بارداری یکی است. افسردگی پس از زایمان را با گرفتگی خلق پس از زایمان که پس از یک یا دو هفته برطرف میشود، اشتباه نگیرید. همانند افسردگی قبل از بارداری یا دوران بارداری، افسردگی پس از زایمان احتمالاً ناشی از ترکیبی از عوامل هورمونی، محیطی و ژنتیکی است. داشتن افسردگی یا اضطراب در دوران بارداری معمولاً مهمترین احتمال برای پیشبینی افسردگی پس از زایمان است.
پس یادتان باشد که برای درمان زودتر و برطرف کردن مشکل افسردگی بارداری و افسردگی پس از زایمان، مراجعه به پزشک لازم و ضروری است. مراجعه به یک مشاور یا مصرف دارو نیز به این معنا نیست که شما ضعیف هستید، بلکه به این معناست که شما میخواهید کاری را که ضروری است برای سلامت و ایمنی خود و کودکتان انجام دهید و این کار قدرت و نیروی زیادی میخواهد و نشانۀ قوی و منطقی بودن شماست.
