پرهاکلامپسی پس از زایمان
پرهاکلامپسی پس از زایمان یک بیماری نادر است که با فشار خون بالا و پروتئین اضافی در ادرار مادران، در فاصلۀ زمانی کوتاهی پس از زایمان تشخیص داده میشود. اغلب موارد پرهاکلامپسی پس از زایمان ظرف ۴۸ ساعت بعد از زایمان ایجاد میشود، اما گاهی تا شش هفته پس از زایمان نیز ایجاد میشود که پرهاکلامپسی تأخیری نامیده میشود. پرهاکلامپسی پس از زایمان نیاز به درمان فوری دارد و در صورت درمان نشدن، میتواند منجر به تشنج و عوارض جدی دیگری برای مادران شود. در این مطلب میتوانید با عارضۀ پرهاکلامپسی پس از زایمان، علائم، دلایل و عوامل افزایشدهندۀ خطر، آزمایشات لازم و درمان آن آشنا شوید.
علائم پرهاکلامپسی پس از زایمان
هیچ راه شناختهشدهای برای پیشگیری از پرهاکلامپسی پس از زایمان وجود ندارد. همچنین به دلیل سخت بودن تشخیص پرهاکلامپسی پس از زایمان توسط خود شما و همینطور با وجود تمرکز شما روی مراقبت از نوزاد، ممکن است متوجه وجود هیچ مشکلی نشوید. بنابراین بهترین راه برای مراقبت از خود، آگاهی از علائم و نشانههای این عارضه است. علائم پرهاکلامپسی پس از زایمان میتواند شامل موارد زیر باشد:
- فشار خون بالا
- وجود پروتئین زیادتر از حد معمول در آزمایش ادرار
- سردردهای شدید
- تغییر در بینایی؛ تاری دید، حساسیت به نور یا نابینایی موقت
- ورم صورت یا دستها
- درد ناحیۀ فوقانی شکم، معمولاً زیر دندهها و در سمت راست
- تهوع یا استفراغ
- کاهش ادرار
- افزایش ناگهانی وزن؛ به طور معمول بیش از ۹۰۰ گرم در یک هفته
اگر مدت کوتاهی پس از زایمان متوجه علائم پرهاکلامپسی در خود شدهاید، فوراً با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید. با توجه به شرایط، ممکن است نیاز به مراقبت پزشکی فوری داشته باشید. بهطورکلی در طول دوران بهبود پس از زایمان، از تماس با پزشک یا مامای خود برای پرسیدن هر نوع سؤال یا برطرف کردن هر گونه نگرانی در مورد سلامتتان نترسید، زیرا آنها همیشه حضور دارند تا به شما در بهبودتان کمک کنند.
دلایل و عوامل افزایش خطر ابتلا به پرهاکلامپسی پس از زایمان
دلایل ابتلا به پرهاکلامپسی پس از زایمان کاملاً شناخته شده نیست. درحالیکه پرهاکلامپسی دوران بارداری معمولاً با تولد نوزاد برطرف میشود، این باور وجود دارد که پرهاکلامپسی پس از زایمان، در دوران بارداری شروع شده است، اما علائم آن تا پس از زایمان ظاهر نمیشود. تحقیقات محدود در این زمینه نشان میدهد که عوامل خطر ابتلای شما به پرهاکلامپسی پس از زایمان در صورت داشتن موارد زیر افزایش مییابد.:
- اگر بعد از هفتۀ ۲۰ این آخرین بارداری خود دچار فشار خون بالا شدهاید.
- مادرانی که کمتر از ۲۰ سال یا بیشتر از ۴۰ سال دارند.
- خانمهایی که دچار اضافه وزن و چاقی هستند.
- داشتن خویشاوند درجه اول؛ مادر یا خواهر با سابقۀ پرهاکلامپسی و با مطالعات اخیر، ژنهای پدر شما نیز ممکن است در این مورد نقش داشته باشد.
- داشتن دو یا چندقلو نیز خطر ابتلا به پرهاکلامپسی را افزایش میدهد.
عوارض پرهاکلامپسی پس از زایمان
پرهاکلامپسی پس از زایمان، عوارضی دارد که در صورت درمان نشدن میتواند برای مادران بسیار خطرناک باشد. برخی از عوارض پرهاکلامپسی پس از زایمان شامل موارد زیر است:
اکلامپسی پس از زایمان: اکلامپسی پس از زایمان، همان پرهاکلامپسی پس از زایمان به همراه تشنج است. اکلامپسی پس از زایمان میتواند به اندامهای حیاتی شامل مغز، کبد و کلیهها آسیب دائمی بزند. اکلامپسی پس از زایمان در صورت درمان نشدن، میتواند منجر به کما شود. در برخی موارد نیز، این عارضه حتی باعث مرگ خواهد شد.
ورم یا اِدِم ریوی: این بیماری ریوی که میتواند کشنده باشد، به علت وجود مایع اضافی جمعشده در ریهها ایجاد میشود.
ترومبوآمبولی: ترومبوآمبولی، انسداد یک رگ خونی توسط یک لختۀ خون است که از قسمت دیگری از بدن آمده است. این عارضه نیز یک فوریت پزشکی است.
سکتۀ مغزی: سکتۀ مغزی زمانی رخ میدهد که جریان خون به بخشی از مغز قطع شود یا به شدت کاهش مییابد و بافت مغز را از اکسیژن و مواد غذایی محروم میکند. سکتۀ مغزی یک فوریت پزشکی است.
سندرم هِلپ: سندرم هلپ که مخفف همولیز یعنی تخریب گلبولهای قرمز خون است، افزایش آنزیمهای کبدی و تعداد پایین پلاکتهای خون است و میتواند زندگی مادر را تهدید کند.
پرهاکلامپسی پس از زایمان همچنین ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی را در آینده افزایش دهد.
تشخیص و درمان پرهاکلامپسی پس از زایمان
اگر پس از زایمان از بیمارستان مرخص شدهاید و پزشک شما اکنون مظنون به پرهاکلامپسی پس از زایمان است، امکان دارد نیاز به بستری شدن مجدد در بیمارستان داشته باشید. پرهاکلامپسی پس از زایمان معمولاً با انجام برخی آزمایشهایی تشخیص داده میشود. این آزمایشها شامل آزمایش خون و ادرار است. پزشکتان با درخواست آزمایش خون برای تشخیص این عارضه، میتواند میزان کارایی کبد، کلیهها و طبیعی بودن پلاکتهای خون را تعیین کند. در آزمایش ادرار نیز، میزان پروتئین موجود در ادرار شما بررسی خواهد شد. پرهاکلامپسی پس از زایمان ممکن است با دارو درمان شود. بهطورکلی شیردهی هنگام مصرف این داروها بیخطر تلقی است. اگر هر گونه سؤال دیگری دارید یا از چیزی مطمئن نیستید، حتماً آن را از پزشک خود بپرسید. برخی از این داروها شامل موارد زیر است:
دارو برای کاهش فشار خون بالا: اگر فشار خون شما به میزان خطرناکی بالاست، پزشک ممکن است دارویی برای کاهش فشار خون یا همان داروی ضدفشار خون تجویز کند.
دارو برای جلوگیری از تشنج: یک داروی ضدتشنج مثل سولفات منیزیم میتواند به جلوگیری از تشنج کمک کند. سولفات منیزیم معمولاً به مدت ۲۴ ساعت مصرف میشود. پس از درمان با سولفات منیزیم، پزشک بر فشار خون، دفع ادرار و سایر علائم شما نظارت دقیق خواهد داشت.
دوران پس از زایمان، اغلب ناراحتیهای جسمی و همچنین نوسانات عاطفی برای مادران به همراه دارد. اگر مبتلا به پرهاکلامپسی پس از زایمان تشخیص داده شوید، ممکن است نیاز داشته باشید طولانیتر از زمانی که برنامهریزی کرده بودید در بیمارستان بستری شوید که ممکن است باعث اضطراب بیشتری شود. برای کسب حمایت و کمک، میتوانید به نزدیکان و دوستان خود تکیه کنید. همچنین با پزشک خود در مورد مدیریت ایمن بیماری و ایفای نقش خود به عنوان مادر یک نوزاد صحبت کنید.